Van het budget van tachtig miljoen dollar voor LAST ACTION HERO zal niemand bij produktiemaatschappij Columbia wakker hebben gelegen, net zoals het de gewoonste zaak van de wereld was dat hoofdrolspeler Arnold Schwarzenegger vijftien miljoen voor zijn bijdrage toucheerde (plus een fors percentage van de recettes). Arnolds vorige vier films brachten wereldwijd een slordige miljard dollar op, dus wie durft er dan nog te reppen van verkwisting?
In zijn nevenfunctie van executive producer zag de ster er overigens wel op toe dat de resterende miljoenen zo effectief mogelijk besteed werden. Liefst zeven verschillende videospelletjes werden er gelanceerd, alsmede een heuse, met de titel van de film beschilderde raket. Speelgoedfabrikant Mattel zorgde voor natuurgetrouwe (en ongewapende!) replica’s van de held en Burger King reserveerde twintig miljoen voor een aansluitende publiciteitscampagne. Eigenlijk was er maar één hindernis op weg naar een nieuwe triomf: JURASSIC PARK, de nieuwe Steven Spielberg die een week eerder in première ging. Zou de ex-Mister Universe zich staande weten te houden tegen een kudde computergestuurde dinosauriërs? Die vraag werd sneller beantwoord dan Arnold en de zijnen lief was. JURASSIC PARK verpulverde in het eerste weekend alle records en liet LAST ACTION HERO al zieltogend op het slagveld over, nog voordat de film goed en wel in de bioscoop was gearriveerd. Een kwestie van pech of van eigen-schuld-dikke-bult?
Vooral dat laatste, vrees ik. Op papier mag het een goeie grap lijken een jeugdige filmfan (O’Brien) naar de opwindende fantasiewereld van zijn idool Jack Slater (Schwarzenegger) te transporteren, in de praktijk is er voor de toeschouwer weinig reden tot vreugde. Doodvermoeiend, zoals we via de elfjarige wijsneus Danny steeds maar weer de verschillen tussen ‘werkelijkheid’ en fictie onder de neus krijgen gewreven, en dan vooral verbaal. Dit is geen film, maar een twee uur durende pitch van scenarioschrijvers die bang zijn dat de producent (of het publiek) hun ‘concept’ niet begrijpt.
Eveneens voor rekening van de schrijvers komt de onvermijdelijke voorspelbaarheid van de film-in-de-film. Om actiefilmkenner Danny adequaat op situaties te kunnen laten anticiperen, mag het Jack Slater-avontuur niet te veel afwijken van wat gangbaar is in dit genre, zoals de miraculeuze onkwetsbaarheid van de held, de talloze achtervolgingen per auto en het bedrieglijk gesoigneerde voorkomen van de schurk (Dance). Maar of ze nu in een dubbele bodem liggen verankerd of niet, clichés blijven clichés. Knap vervelend dus, zeker als het cliché-verhaaltje ook nog eens driekwart van de totale lengte in beslag blijkt te nemen.
Aan het eind van LAST ACTION HERO beleeft de film waar we ons in de voorgaande twee uur doorheen hebben geworsteld zijn galapremière op het Newyorkse Times Square. Met Arnold Schwarzenegger in de rol van Arnold Schwarzenegger en een keur aan Hollywoodsterren eveneens als zichzelf, ruilt de fictie zogenaamd even van plaats met de werkelijkheid. Pikant in dat opzicht is de onbedoeld profetische kwinkslag die de scenaristen voor acteur Jim Belushi bedachten: ‘Ik ben geen fan van Arnold. Maar als hij afgaat, wil ik er wel bij zijn.’.
Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #8, augustus 1993.
