Kan cinema een wapen zijn tegen onrecht? En tegelijk ook nog eens populair entertainment, dat een brug slaat tussen Clint Eastwood en de jungle van Tamil Nadu? Jazeker, bewijst de spectaculaire, kleurrijke actiethriller JIGARTHANDA DOUBLE X. Voorkennis van voorganger JIGARTHANDA (2014) is niet nodig.
Officieel is JIGARTHANDA DOUBLE X een prequel van JIGARTHANDA, maar is eigenlijk meer een spiritueel vervolg met een nieuw verhaal en nieuwe acteurs. JIGARTHANDA, Karthik Subbarajs tweede film na de horrorfilm PIZZA in 2012, was een vermakelijke thriller over een regisseur die een gangsterfilm probeert te maken in samenwerking met een echte gangster.
In de tien jaar daarna groeide Subbaraj uit tot een prominente regisseur in de Tamil filmindustrie, die vaak films maakte waar zijn liefde voor het medium, voor populaire genres en voor de lokale filmsterren vanaf spatte. In JIGARTHANDA DOUBLE X breidt hij die liefde uit naar de western – zowel voor de zogenaamde currywestern, die in de jaren 70 kortstondige populariteit genoot in India, als voor de spaghettiwestern en de DOLLARS-trilogie met Clint Eastwood in het bijzonder.
Opnieuw voert Subbaraj een regisseur op die een film maakt met een gangster, maar hij gooit er nog een metalaag bovenop. De filmmaker is een aspirant-politieman die zich in 1975 voordoet als regisseur Ray Das, omdat hij op een missie wordt gestuurd om machtige gangster Allius Caesar te vermoorden. En laat die gangster nu net geobsedeerd zijn door Clint Eastwood en op zoek te zijn naar een regisseur, om van hem net zo’n filmster te maken.
Die obsessie levert spannende scènes op, waarin Subbaraj slim én schaamteloos de spanning van Sergio Leone jat door Caesar dodelijke confrontaties te laten ensceneren in een bioscoop, terwijl de climax van bijvoorbeeld FOR A FEW DOLLARS MORE op het scherm achter hem draait. Zo kan Subbaraj de beroemde muziek van Ennio Morricone op heel natuurlijke wijze inzetten in zijn eigen film. Daarbij moet gezegd worden dat de componist van JIGARTHANDA DOUBLE X, Santhosh Narayanan, het tijdens de rest van de film prima zelf af kan.
Daarnaast componeerde hij ook vier uitstekende liedjes, die vooral in het begin gebruikt worden voor vermakelijke dansscènes. Ze worden prima ingebed in de plot, inclusief uiteraard een dansnummer in de film-in-de-film. Als de regisseur het nummer onderbreekt en zijn ster bekritiseert, levert dat hem meteen een doodsbedreiging op.
De dynamiek tussen de twee vormt het hart van de film, waardoor latere wendingen in de metavertelling over wie een held is en wie een schurk en wat überhaupt iemand tot een filmheld maakt, niet alleen conceptueel maar ook emotioneel bevredigen. Maar eigenlijk is JIGARTHANDA DOUBLE X op zijn sterkst en bevredigendst als al het metaspel verrassend natuurlijk plaatsmaakt voor onvervalst masala-agitprop-vermaak.
Een sterke mix, met onder andere corrupte politici, moorddadige politie, de illegale jacht op olifanten (wat ook spektakel oplevert, eigenlijk nog meer dan de vuurgevechten), lokale religie, een hoogzwangere vrouw en een mystieke bandiet in de jungle. Wat wil men nog meer?
Subbaraj brengt de spanning, de actie en het drama met een toepasselijke, vet aangezette visuele stijl. Met expressionistische belichting, veel mooi gefilmde zonsopkomsten en -ondergangen, en dramatische zooms en close-ups. Deze kinetische stijl draagt eraan bij dat de bijna drie uur vliegen. JIGARTHANDA DOUBLE X is een wervelende ode aan genrecinema en filmisch vermaak in het algemeen, en aan Zuid-Indiase heldencinema met een politieke laag in het bijzonder.
