IRON SKY is een Fins duveltje uit een doosje dat met veel enthousiasme, een forse fanbase en een budget van slechts 7 miljoen euro zijn gezicht laat zien. De duurste, maar ook meteen de meest obscure Finse filmproductie aller tijden.
Finland kan niet echt bogen op een opvallende filmindustrie. Buiten serieuze filmmakers als Aki KaurismÀki en Aku Louhimies is het aanbod karig. IRON SKY van schrijver en regisseur Timo Vuorensola is daarom des te opmerkelijker. Vuorensola scoorde in 2005 al met zijn STAR TREK-spoof STAR WRECK: IN THE PIRKINNING, waarin hij liet zien dat hij niet verstoken is van fantasie. Lang voordat IRON SKY onze contreien bereikte, was de lat al hoger gelegd met tal van smaakvolle clips en trailers.
De premisse: sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog verschuilen de Nazi’s zich op de donkere zijde van de maan. Daar zinnen ze op wraak voor hun nederlaag en bouwen met het oog op de realisatie van het Vierde Rijk een imposant ruimtestation: Schwarze Sonne. Na zeventig jaar ploeteren is de tijd rijp voor een grootschalige invasie van de aarde. Onder leiding van FĂŒhrer Wolfgang Kortzfleisch (Udo Kier) zijn de troepen in hoogste staat van paraatheid gebracht. Het superwapen Der GötterdĂ€mmerung is bijna gebruiksklaar, alleen de juiste energiebron ontbreekt nog. Net op dat moment besluiten de Amerikanen tot een nieuwe maanmissie. Astronaut James Washington (Christopher Kirby) kijkt dus vreemd op wanneer hij op oog in oog komt te staan met een stel maan-Nazi’s. Tot overmaat van ramp draagt Washington in zijn uitrusting ook nog eens de illustere energiebron die Der GötterdĂ€mmerung kan activeren: een mobiele telefoon. Wanneer de accu van het mobieltje bijna leeg is, stuurt Nazi Klaus Adler (Götz Otto) een commandogroep naar de aarde om nog zo’n apparaatje te bemachtigen. Maar niet als het aan Washington ligt. Hij zet alles op alles om een nieuwe Blitzkrieg te voorkomen en krijgt onverwachte hulp van Nazi-schoonheid Renate Richter (Julia Dietze).
De plot spreekt boekdelen. De knipoog is zó dik dat IRON SKY op alle terreinen het voordeel van de twijfel krijgt, ook wanneer blijkt dat wat meer pit het scenario en de dialogen niet hadden misstaan. Anderen zullen dat echter interpreteren als heerlijke politiek incorrecte filmpulp. De talloze clichés en rammelende dialogen zijn nu eenmaal inherent aan het B-film universum, evenals de schmierende acteurs en de inside jokes voor geeks. Dat was duidelijk de mening van het publiek tijdens het Imagine Film Festival 2012, waar IRON SKY één van de publieksfavorieten was, en het Brusselse Festival van de Fantastische Film waar de film zelfs de publieksprijs veroverde.
Vuorensola zet hoog in op het visuele aspect en de techniek, en wat dat betreft is IRON SKY een schot in de roos. Naast het fraaie camerawerk toveren Vuorensola en zijn crew indrukwekkende cgi en een duistere steampunk aankleding tevoorschijn, die aanleunt tegen SKY CAPTAIN AND THE WORLD OF TOMORROWÂ (Kerry Conran, 2004). En dan noemen we ook nog de muzikale omlijsting door Laibach, die in hun composities variaties verwerkten op o.a. Der Ring des Nibelungen van Wagner. De inhoudelijke tekortkomingen wegen niet op tegen zulke triomfen.
DI: Splendid (release op dvd en blu-ray: 25 oktober 2012). Copyright Constant Hoogenbosch. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #98, oktober/november 2012.
