Het is moeilijk om het gezicht in de plooi te houden bij de waslijst aan pseudoniemen waarachter wijlen Aristide Massaccesi zich verschool. Arizona Massachusets blijft een absolute favoriet, ooit door de Italiaan benut toen hij zijn camera op een stel mannen op paarden had gericht, om het resultaat later als western uit te venten.
Helemaal bont maakte Massaccesi het toen er een lucratieve aansluiting bij de kung fu trend gezocht kon worden: als regisseur noemde hij zich Chang Lee Sun, als scenarioschrijver werd hij Hsu Hsien, en als producent besloot hij zich op te splitsen tot het duo Eduard Lo en Gloria Chen. Al jaren horen we uit alle geledingen van de filmwereld dat producenten iedereen naaien; in zijn Chinese periode had Massaccesi daar geen hulp bij nodig. Drago Floyd, John Cart, Bernard Brel, ook in de meer kernachtige variant had Massaccesi aardig wat olijke alter ego’s, maar het waren Steve Benson en vooral Joe D’Amato die met de grootste regelmaat werden ingezet. De derde film in de dvd-reeks die onder de noemer The Joe D’Amato Collection verschijnt is in meerdere opzichten een buitenbeentje in het enorme oeuvre van de Italiaan. Allereerst is daar het unieke feit dat Massaccesi als regisseur nu eens geen pseudoniem hanteerde. Dat doet een persoonlijke band met LA MORTE HA SORRISO ALL’ ASSASSINO vermoeden, maar in een interview met ondergetekende (zie SN #37) verklaarde Massaccesi dat hij zijn eigen naam noodgedwongen had benut, omdat zijn destijds gangbare pseudoniem in het productiejaar 1972 al te vaak was gebruikt. Over de film wist hij dan ook niet veel meer, maar hij prees zijn sterren: Klaus Kinski was een ‘genius’ en Ewa Aulin was in zijn ontwapenende Engels ‘a girl what is beautiful what is Swedish’. In beide gevallen had Massaccesi gelijk, al laat Kinski’s genialiteit zich aan het beperkte optreden in de film niet aflezen. Lang zien we hem als vorser in de medische wetenschap zwijgend improviseren, waarbij retorten, reageerbuisjes, een schoolbord en een oud manuscript goede diensten bewijzen. En als hij dan aan het woord komt, wreekt zich de vlakke Britse nasynchronisatie die hem van zijn karakteristieke stemgeluid berooft. Meer aandacht is er voor de fysieke kwaliteiten van voormalig miss Zweden Ewa Aulin, al houdt Massaccesi het verrassend netjes. Behalve wanneer er doden vallen, dan kan het hem niet bloederig genoeg zijn. LA MORTE HA SORRISO ALL’ ASSASSINO, op de openingstitels DEATH SMILES AT MURDER genoemd, is vooral een buitenbeentje in het oeuvre van de regisseur omdat het helemaal geen slechte film is. Aulin speelt een jonge vrouw met geheugenverlies, die anno 1909 door ogenschijnlijk toeval in de villa van Walter von Ravensbruck belandt, waarop gastheer en -vrouw beiden hun huwelijkse trouw voor haar overboord zetten. Met een verrassend inventieve opbouw, meerdere bizarre sterfgevallen, een ferme knipoog naar Edgar Allan Poe en een gepast akelig sfeertje, weet Masseccesi het mysterie rond zijn blonde heldin vaardig uit te bouwen. Dat de middelen daarbij beperkt waren wreekt zich vooral in de historisch weinig overtuigende kostumering, nog extra benadrukt door de seventies snorren en dito kapsels van de acteurs. Dat Massaccesi een vaardig cameraman was blijkt uit de dynamische cameravoering, maar de fletse belichting doet sterk afbreuk aan de sfeer: regelmatig baden de interieurs in een overdaad aan fel kunstlicht. Dat is jammer, want los van de uiterlijke bezwaren heeft dit mysterie genoeg te bieden om het idee te logenstraffen dat Massaccesi alias D’Amato een onverbeterlijke prutser was.
FILM ***/ EXTRA’S * Copyright Bart van der Put. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #55, p39.
