Het was de hype van eind vorig jaar. CLOVERFIELD zou de monsterfilm to end all monsterfilms worden . Die belofte wordt deels waargemaakt. Wie tevreden is met een spreekwoordelijke ‘rollercoaster ride’ heeft niets te klagen.
Oorspronkelijk stond de Nederlandse première van zowel CLOVERFIELD als THE MIST, beide horrorfilms met een apocalyptische inslag, gepland voor de laatste week van januari. De distributeur van THE MIST koos eieren voor zijn geld en schoof de release ervan twee weken op. Begrijpelijk, want het publiciteitsoffensief achter CLOVERFIELD leek de concurrentie bij voorbaat de das om te zullen doen. Daar kwam nog bij dat THE MIST in de VS weliswaar niet geflopt was, maar met een recette van 25 miljoen dollar (op een budget van 18) moeilijk als hit bestempeld kon worden.
Over het kwaliteitsverschil tussen de twee films kan ik kort zijn. Waar THE MIST zorgvuldig sympathie en antipathie voor de verschillende personages kweekt, zijn monsteractie van verontrustende dubbele bodems voorziet en de toeschouwer met vaste hand naar een onthutsende finale voert, laat CLOVERFIELD alle kansen liggen om tot iets meer uit te groeien dan popcornvermaak.
De gimmick van de film zal inmiddels bekend zijn: de vernietiging van New York vastgelegd op amateurbeelden. Alsof de personages uit THE BLAIR WITCH PROJECT verzeild zijn geraakt op de set van TRANSFORMERS, GODZILLA of KING KONG. Zelfs de optiteling, die suggereert dat het om found footage gaat, is een oud trucje, want eerder toegepast in datzelfde THE BLAIR WITCH PROJECT en daarvoor al in CANNIBAL HOLOCAUST. Omdat ieder verhaal ergens moet beginnen en we pas goed van de narigheid doordrongen raken als we ons kunnen identificeren met de slachtoffers, opent de film met een videoverslag van een feestje in Manhattan ter ere van ene Rob die een mooie baan heeft aangenomen in Japan. Het stelletje young urban professionals dat pseudo-naturel aan de camera voorbijtrekt, laat helaas behoorlijk koud, zelfs na een uitvoerige introductie van zo’n twintig minuten.
Het is het belangrijkste manco van de film: het zal je een zorg wezen wie onder de puinhopen bedolven raakt en wie niet. Bovendien strookt de quasi-realistische documentaire-aanpak niet met de moeite die de makers zich getroosten om iedere expliciete verwijzing naar 11 september 2001 angstvallig te mijden. In een van de eerste scènes uit de film zien we een aantal mensen een winkel in vluchten, waarna een enorme stofwolk de straat aan het zicht onttrekt; het tafereel is bijna letterlijk gekopieerd van een amateuropname die in de dagen na 9/11 meermalen op televisie was te zien. Die gelijkenis vergroot alleen maar het raadsel rond het verder hardnekkig doodzwijgen van de gebeurtenissen van toen, net zoals het ongeloofwaardig is dat bij alle verwoesting niemand ooit de namen Godzilla en King Kong laat vallen.
Maar zodra je hebt vastgesteld dat CLOVERFIELD geen andere ambitie heeft dan zijn publiek eens lekker ouderwets de stuipen op het lijf te jagen, waarbij de technische perfectie niet kan verhullen dat we eigenlijk naar een gepimpte versie van een oude Ray Harryhausen-film zitten te kijken, blijft er altijd nog een razend knap gemaakt spektakel over. Een TRANSFORMERS waarvan de actie wél overzichtelijk is, met personages die in ieder geval toeren uithalen en oplossingen bedenken die niet volkomen idioot overkomen. Wat is er bijvoorbeeld logischer dan je toevlucht te zoeken in de metro, wanneer bovengronds de ene wolkenkrabber na de andere tegen de vlakte gaat? Als optelsom van een ijzersterke gimmick en overtuigend effectbejag, verdient CLOVERFIELD alle lof. Maar anders dan THE MIST laat de film geen unheimisch gevoel achter, laat staan stof tot nadenken. Als de beker popcorn leeg is, is ook de herinnering eraan snel vervlogen.
Distributie: UPI. Release NL: 24 januari 2007, BE: 16 februari 2007. Copyright: Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 20 januari 2007.
