Dankzij de remake van Robert Eggers was NOSFERATU – EINE SYMPHONIE DES GRAUENS (1922) weer terug in veel bioscopen. F. W. Murnau’s klassieker geldt als de eerste verfilming van Dracula, en daarmee ook als de eerste vampierfilm. Maar er is een andere film die misschien aanspraak maakt op die titel. DRACULA HALÁLA (‘De dood van Dracula‘) kwam uit in 1921. De Hongaars-Oostenrijkse coproductie toonde voor het eerst Dracula op het witte doek, maar is helaas verloren gegaan. Vier publiciteitsfoto’s, wat posters en een bewerking van het scenario tot boek zijn de enige objecten die de afgelopen eeuw hebben overleefd. Dat weerhield een groep jonge filmmakers er niet van om deze dode film weer terug van gene zijde te brengen.
THE DEATH OF DRACULA (2025) is een originele fictiefilm gebaseerd op de boekverwerking van DRACULA HALÁLA die probeert vorm te geven aan dit verloren werk. Ironisch genoeg wijkt DRACULA HALÁLA nog verder af van Bram Stokers boek dan Murnau’s NOSFERATU. Geen Jonathan Harker, geen Van Helsing, geen Mina of Lucy, geen Demeter. In plaats daarvan volgen we Mary Land (Enikő Molnár), een ambachtsvrouw die haar stervende vader gaat opzoeken in een inrichting. Daar ontmoet ze een patiënt in een sjieke mantel die haar meeneemt naar zijn kasteel. Dit is natuurlijk Dracula, die wil dat Mary zijn zoveelste bruid wordt. De drie bruiden van Dracula zijn er nu ongeveer tien, en dat is zo dichtbij het boek als de film komt.

Nu moet gezegd worden dat THE DEATH OF DRACULA zelf niet helemaal trouw is aan DRACULA HALÁLA (als je überhaupt trouw kunt zijn aan een film die niet meer bestaat). Regisseur Attila Gödri legde na de film uit dat ze het besluit hadden genomen om het boek enkel te gebruiken als inspiratiebron, en niet slaafs te volgen. Regelmatig maakten ze hun eigen keuzes. Ik zeg ‘ze’ omdat we hier niet te maken hebben met alleen Gödri. Het gebeurt ook niet vaak dat een film van slechts zestig minuten maar liefst acht regisseurs heeft: Attila Gödri, Gyopár Buzási, Flóra Kovács, Szabolcs Sztercey, Orsolya Orbán, Boglárka Angéla Farkas, Nóra Miklós en Zsófia Makkai. De oorsprong van het project komt uit een Hongaarse filmschool, waar studenten werkten met analoge materialen. Terwijl ze aan het experimenteren waren met technieken uit het stillefilmtijdperk, kwam de groep op het idee om dit mythische, verloren artifact na te bootsen. De film is opgedeeld in acht hoofdstukken, met elk een andere kapitein aan het roer. Verrassend genoeg leidde deze aanpak niet tot totale chaos: THE DEATH OF DRACULA werkt prima als een geheel.
Zelfs als DRACULA HALÁLA het had overleefd, is het niet heel waarschijnlijk dat de film de status van NOSFERATU had kunnen beïnvloeden. Dat zou nog steeds dé vampierfilm blijven. De plot is te losjes en vaag om echt te boeien, de geschiedenis achter de productie is interessanter dan de film zelf. Maar conceptueel is dit een parel, een cinematografisch experiment met één voet in zowel de twintigste als de eenentwintigste eeuw. Door het gebruik van beschadigde 16mm-rollen zien sommige scènes er ook écht oud uit. Net als THE FORBIDDEN ROOM (2015), de collagefilm van Guy Maddin en Evan Johnson die verschillende verloren films probeerde te recreëren, werkt THE DEATH OF DRACULA vooral als een seance voor de jaren twintig.

THE DEATH OF DRACULA neemt thematisch een prachtig plekje in tussen NOSFERATU en DAS KABINET DES DR. CALIGARI (1920). De film is meer geïnteresseerd in medische horror en percepties van realiteit dan de meer ‘klassieke’ horrorconventies uit romantische literatuur. Dracula heeft een kasteel en verschillende bruiden, maar zijn status als een man van adel wordt nooit bevestigd, noch speelt geld echt een rol. Hoewel hij enige magische krachten laat zien, wordt het nooit duidelijk of de man die zich Dracula noemt werkelijk een vampier is. Voor hun einde volgen de regisseurs het boek weer en spelen ze met waanzin en droom. NOSFERATU keek terug naar het verleden en vond het kwaad in vervallen ruïnes en het bloed van de afgetakelde aristocratie, THE DEATH OF DRACULA vindt het kwaad in moderne instituties en psychologische onzekerheden. De vampier zit niet in een kist, maar in ons hoofd.