Een liefdesgeschiedenis tegen de achtergrond van een gefabuleerd Parijs. Met Audrey Tautou in de hoofdrol zou de nieuwe film van Michel Gondry zowaar als een sequel van het mierzoete LE FABULEUX DESTIN D’AMÉLIE POULAIN (2001) kunnen uitpakken. Gelukkig gebeurt dat net niet. Maar helemaal geslaagd is L’ÉCUME DES JOURS, de nieuwe knutselfilm van de Fransman, evenmin.
L’écume des jours verscheen als roman in 1947. Het was het geesteskind van de Fransman Boris Vian die onder het pseudoniem Vernon Sullivan thrillers schreef in de stijl van Amerikaanse hardboiled-auteurs als James M. Cain, Horace McCoy en Jim Thompson. Die mystificatie was geen balorige grap, maar ontstond uit Vians frustratie over het feit dat de boeken die hij onder eigen naam publiceerde vrijwel onverkocht bleven. In later jaren groeide de reputatie van Vians werk en tegenwoordig wordt L’écume des jours beschouwd als een mijlpaal in de Franse literatuurgeschiedenis.
Gondry is niet de eerste die zich liet betoveren door Vians dartele, grensoverschrijdende verbeelding. Eerdere verfilmingen van de roman stammen uit 1968 en 2001, maar een verhaal waarin schoenen een eigen willetje hebben en deurbellen zich als langs de muur kruipende insecten ontpoppen, is natuurlijk helemaal op maat geschreven voor de virtuoze beeldmagiër met zijn voorliefde voor anachronistische optische trucages als stop-motion en achtergrondprojectie. Ook het gegeven van de liefdesgeschiedenis met een onbestemde of tragische afloop is de regisseur niet vreemd, denk maar aan ETERNAL SUNSHINE OF THE SPOTLESS MIND (2004) en THE SCIENCE OF SLEEP (2006).
Toch slaagt Gondry er met L’ÉCUME DES JOURS eigenlijk alleen maar in die eerdere films te overtreffen in overdaad. Het universum waarin hoofdpersonen Colin (Romain Duris) en Chloé (Audrey Tautou) hun romance beleven, is een tot leven gekomen surrealistisch prentenboek waarin letterlijk alles mogelijk is. Naast die uit zichzelf wandelende schoenen en deurbellen zijn dat: een paling die zich, om aan de koekenpan te ontkomen, in de waterkraan verstopt; een muis als manusje-van-alles, een zwarte man (Omar Sy uit INTOUCHABLES) die tegelijk Colins huisknecht en advocaat is, ledematen die tijdens het dansen uitrekken tot onmogelijke proporties, een kamer die van vierkant ineens rond wordt, een piano die muziek in cocktails omzet. Enzovoort, enzovoort. En dan, bij de zoveelste rare vondst, slaat de tragiek toe. In Chloé’s lichaam groeit en waterlelie die haar dreigt te verstikken. Alleen een permanente aanvoer van verse bloemen kan een noodlottig einde afwenden. De kleur wijkt niet alleen van haar wangen, ook de film zelf ontkleurt, tot het palet van cameraman Christophe Beaucarne (MR. NOBODY) alleen nog grijzen en zwarten kent.
De mineurstemming die zich, tegelijk met de ontkleuring, langzaam maar zeker van de kijker zou moeten meester maken, blijft echter uit. Is het het gebrek aan dosering die de film, bij alle originaliteit, uiteindelijk de das omdoet? Het lijkt Gondry’s voornaamste misrekening: hij heeft ons zo volgepropt met snoepgoed, dat we geen ruimte meer overhouden voor iets met meer voedingswaarde. Maar er is misschien nog een reden waarom L’ÉCUME DES JOURS niet werkt zoals het zou moeten werken, en dat is de ongeïnspireerde casting. Vergelijk het duo uit L’ÉCUME eens met de onwaarschijnlijke combinatie van Kate Winslet en rubberface Jim Carrey in ETERNAL SUNSHINE, of die van latin heartthrob Gael García Bernal en de toch echt niet (alledaags) mooie Charlotte Gainsbourg in SCIENCE. Personages die zowel innerlijk als uiterlijk niet bij elkaar lijken te passen, en juist daardoor een film lang intrigeren. Duris en Tautou passen daarentegen prima bij elkaar – als twee modellen in een modereportage. Maar niet in een film die meer wil zijn dan alleen oogstrelend.
Distributie: Cinéart. Release NL: 23 mei, BE: 24 april 2013. Copyright: Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 22 mei 2013.
