Denkend aan René Daalder zie ik een stoere Hollandse cowboy door het uitgestrekte filmlandschap van Noord-Amerika trekken, en een mengeling van meewarigheid, afgunst en bewondering maakt zich van mij meester. De films van zijn hand die ons zo nu en dan bereiken mogen dan betrekkelijk marginaal zijn, hij flikt ’t hem toch maar! Op het laatste festival van Rotterdam kwam Daalder plotseling met twee nieuwe films op de proppen: HABITAT en HYSTERIA, waarvan de eerste nu op video is uitgebracht.
Blijkens de trailer, de onheilspellende slogan ‘Don’t go in’ en de tekst op de inlay wenst distributeur Laurus (nooit uitblinkend in inventieve marketingconcepten) HABITAT ondubbelzinnig als horror aan de man te brengen. De inhoud van de film rechtvaardigt deze aanpak nauwelijks; met wat goede wil kunnen we net van een eco-thriller spreken. HABITAT schetst het toekomstbeeld van een wereld zonder ozonlaag. Voorwaar geen pretje. Wetenschapper Hank Symes (Karyo) tracht in zijn kelder een ecologisch verantwoord alternatief te kweken. Dat moet fout gaan: na een explosie in zijn ondergrondse lab transformeert Symes tot een soort etherisch opperwezen. Zijn vrouw Clarissa (Krige) reageert verwonderd, zijn zoon Andreas (Getty) geirriteerd; vader ook altijd met zijn rare fratsen! Mede onder druk van een vijandige buitenwereld die de biologische oersoep in het huis van Symes niet vertrouwt, wordt Andreas gedwongen de diepere bedoeling achter de denkbeelden van Hank te doorgronden.
Voor HABITAT heeft Daalder gebruik gemaakt van de extra financiële mogelijkheden die voortvloeien uit een co-productieverdrag tussen Nederland en Canada. Het lijkt erop dat een groot deel van de beschikbare middelen is opgegaan aan het draaien op de geavanceerde Digital High Definition videonorm. Niet dat de met de computer gegenereerde special effects (waarvoor dit systeem zich bij uitstek leent) nu zo spectaculair zijn: iedere keer als de gemuteerde gedaante van Hank Symes zich manifesteert, zie ik toch vooral een wolkje Completa door de postnucleaire koffie geroerd worden. Ter verdediging van Daalder moet vermeld worden dat faillisement van de oorspronkelijke special effects leverancier hem parten speelde. Helaas blijkt de relatieve nadruk op techniek en effecten vooral uit de onthutsende leegheid van inhoud en vormgeving (locaties, art direction) zodra de film zich buiten huize Symes afspeelt. Een handvol personages zonder charisma dwaalt apathisch door het verhaal, op zoek naar een heldere premisse en dramatische interactie. Om het eerste nooit, het tweede slechts bij vlagen te vinden. En in het licht van de ondergaande zon geeft René Daalder zijn paard de sporen, op weg naar het volgende project. He’s a poor lonesome cowboy, and a long way from home.
Copyright Matthijs Linnemann. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #32, oktober/november 1997.
