TGIF | Officieel is de Thank God It’s Friday een rubriek waarin linkjes aan elkaar worden gepraat. Maar soms is er één link die gewoon wat meer respons behoeft. Dat vindt Hedwig tenminste.
Het was toevallig ook een van de eerste linkjes die gedeeld werden door behulpzame mede-SN’ers: een essay met de titel ‘Why is Pop Culture Obsessed with Battles Between Good and Evil‘. De ‘battles’ die genoemd werden? Ik heb ze op een rijtje gezet: STAR WARS (in het bijzonder wat nu EPISODE IV – EPISODE VI heet), THE LORD OF THE RINGS, X-MEN, ROBIN HOOD PRINCE OF THIEVES (ja, die uit 1991), BUFFY, HARRY POTTER. Dit wordt gecontrasteerd met de Ilias en andere mythen en sprookjes, maar dan wel de oorspronkelijke ‘ware’ versies daarvan, waarin volgens de auteur moraliteit veel minder een rol speelde. Uiteindelijk wordt WONDER WOMAN zelfs gekaderd als een voorbeeld van het soort denken dat leidt tot concentratiekampen. Ja, heus.
Op zich staat de lijst hierboven vol met succesnummers. Maar het artikel werkte ook op mijn zenuwen, omdat het voorbeelden wel heel selectief koos – en beschreef. WONDER WOMAN komt bijvoorbeeld pas in de laatste paragraaf om de hoek kijken. De schrijver keek de film, die volgens haar eindigt met ‘a speech about preemptively forgiving “humanity” for all the inevitable offences of the Second World War, I was reminded yet again that stories of good guys and bad guys actively make a virtue of letting the home team in a conflict get away with any expedient atrocity’.
Dat is… een manier om die film te bekijken. Ikzelf vroeg me destijds af, voordat ik de fim keek, waarom de Eerste Wereldoorlog als context was gekozen. Het personage is tenslotte tijdens de Tweede Wereldoorlog bedacht, en díe oorlog is veel makkelijker als simpel conflict tussen goed en kwaad neer te zetten – tegenwoordig is het opeens controversieel om nazi’s als slechteriken neer te zetten, maar lang waren ze juist de ideale verpersoonlijking van het kwaad. Maar in de film wordt duidelijk waarom juist de Eerste Wereldoorlog is gekozen: Wonder Woman vecht uiteindelijk niet tegen de Duitsers, maar tegen de oorlog zelf. Daarom ben ik ook benieuwd naar de sequel, WONDER WOMAN 1984: in de koude oorlog probeerden beide kanten elkaar af te schilderen als het kwaad, maar tijdens deze jaren-tachtig-nostalgiegolf schetst steeds meer popcultuur een (iets) genuanceerder beeld.
Ook worden er meer dan genoeg films gemaakt die zich niet laten beschrijven als een simplistisch gevecht van goed tegen kwaad. Hoe zou je zelf John Wick bijvoorbeeld categoriseren? David Lynch – waarvan de korte film WHAT DID JACK DO? nu op Netflix te zien is – heeft vast ook wel iets te zeggen over het onderwerp. Een mogelijke derde BLADE RUNNER zou de morele grauwheid van de eerste twee ongetwijfeld voortzetten – al moet ik zeggen dat ik na dit artikel meer zin heb in TERRA FORMARS van Takashi Miike.
Als moraliteit echt zo zwaar woog zou er misschien minder enthousiasme zijn voor een mogelijke nieuwe remake van THE THING op basis van een recentelijk herontdekte langere versie van het verhaal Who Goes There van fascist John W. Campbell. En zouden er niet nog steeds video-essays worden gemaakt over die film.
Misschien verzet ik me tegen het artikel omdat het alleen de meest oppervlakkige laag van genrefilms noemt. Graaf iets dieper, en je vindt heus wel meer complexiteit. Kijk bijvoorbeeld alleen maar naar de films van afgelopen jaar die genegeerd zijn door de Oscars (wat volgens Birth Movies Death juist goed is): is het personage van Florence Pugh in MIDSOMMAR goed of slecht? US presenteert ons in eerste instantie met een ‘goede’ en een ‘slechte’ versie van Lupita Nyong’o, maar uiteindelijk is het allemaal niet zo simpel. In de serie die er kennelijk (?) gaat worden gemaakt op basis van UNDER THE SKIN zal het ook waarschijnlijk geen simplistisch moralistisch gevecht zijn.
Het is niet dat het essay niet een klein beetje een punt heeft: veel van de grootste blockbusters zijn inderdaad niet heel complex. Maar is dat vreemd, of nieuw? Bij de STAR WARS-franchise heeft Rian Johnson met THE LAST JEDI* een poging gewaagd tot complexiteit. In de verguisde Canto Bight-subplot zien we dat in de Galaxy Far Far Away niet alleen rebellen en fascisten leven, maar ook oorlogsprofiteurs die het niet kan schelen wie er vecht, of waarom, zolang er maar gevochten wordt. Maar in THE RISE OF SKYWALKER gaan we weer terug naar het oude sjabloon, de grijstinten zorgvuldig weggepoetst.
*een film ‘we were wrong about’ volgens deze YouTuber, waarbij ik altijd denk: wie is ‘wij’ hier precies? Want heus niet iedereen haatte de film toen hij uitkwam. En waarom de kleur uit je fragmenten wegsijpelen terwijl ik tegenwoordig al zo snak naar technicolor? Ik moet eerlijk toegeven dat ik het einde van dit essay dan ook niet heb gehaald.
Maar komt dat niet vooral doordat blockbusters in essentie risicomijdend zijn, in alle opzichten? Hoeveel geld een film heeft gekost, en hoeveel geld een film opbrengt: het zegt niet alles over de impact die een film heeft op de (pop)cultuur. Wie kan er uit zijn hoofd de naam opnoemen van de hoofdpersoon uit AVATAR? De film uit 2019 waarvan ik denk dat hij de grootste kans heeft op een lang leven is er een waarin geen enkel personage helemaal goed of helemaal slecht is: PARASITE. Iemand maakte een mooi video-essay over de visuele architectuur. De HARRY POTTER-films zijn het niet die zorgen dat er interessante artikelen worden geschreven over heksen als metaforen voor hoe de wereld omgaat met vrouwelijke kracht.
Dan tijd voor de linkjes die ik met de beste bedoelingen niet aan mijn rode draad kon verbinden: Collin’s Crypt gaat op bezoek bij THE HOUSE BY THE CEMETERY; Tommy Chong wil dat Cheech en Chong net als zoals zoveel eerdere komedie-paren een horror-excursie maken; Seth Rogen gaat meeschrijven aan een verfilming van de strip Memetic, over een moorddadige meme; The Hollywood Reporter meldt dat er een remake komt van ANACONDA en signaleert een terugkeer van de B-film; Willem Dafoe geeft leuke interviews; Manohla Dargis ontleedt de aantrekkingskracht van Brad Pitt, die vrijwel zeker de Oscar voor beste mannelijke bijrol gaat winnen; over een PEE WEE-comeback ben ik niet direct enthousiast, maar als de gebroeders Safdie meewerken toch wel een beetje.
Over de Safdies gesproken, trouwens: UNCUT GEMS staat sinds vandaag op Netflix! Ik ga in ieder geval kijken. Jullie ook? Fijn weekend!
