Als een regisseur de kans krijgt een eigen visie te tonen in een grote studiofilm, is dat eigenlijk altijd iets om te vieren. Dat wil niet zeggen dat het altijd een goede film oplevert.
Het is om te beginnen al bijzonder dat Zack Snyder überhaupt een monsterbudget van 300 miljoen kreeg voor JUSTICE LEAGUE. Ja, zijn BATMAN V SUPERMAN: DAWN OF JUSTICE eindigde in de top tien meest succesvolle films van 2016. Maar dat de titanenstrijd op die lijst niet alleen THE SECRET LIFE OF PETS, maar ook zes Disneyfilms boven zich moest dulden, waaronder Marvels CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR, daar zullen ze bij DC van gebaald hebben. De twee beroemdste superhelden ter wereld nemen het tegen elkaar op, en dat brengt 873 miljoen in het laatje, terwijl de concurrent 1.153 miljard binnenharkt met een personage waar tien eerder geen hond iets om gaf.
Toen Snyder wegens een familietragedie de productie van JUSTICE LEAGUE moest verlaten, nam Joss Whedon (verantwoordelijk voor THE AVENGERS, op dat moment Marvels grootste hit) zijn plaats over en voltooide… de enige echte flop van DC tot nu toe. Het mag dus een wonder heten dat Warner nu bereid bleek – aangespoord door de hashtag #ReleaseTheSnyderCut – er nog eens 70 miljoen tegenaan te gooien om Snyder zíjn versie van de film te af te laten maken, als een vier uur durend epos. Zes delen en een epiloog, verkrijgbaar als één film.
Misschien heb ik het verkeerd, en balen ze bij DC helemaal niet dat hun grootste successen het veel minder goed doen dan die van Marvel. Misschien kennen sommige producenten bij Warner wél de woorden die ze bij Disney niet kennen: ‘genoeg geld.’ Misschien vinden ze het belangrijker een auteur met een visie zijn gang te laten gaan dan nummer één te zijn. Dat kan ik alleen maar toejuichen. Het is alleen jammer dat die auteur Zack Snyder is.
Want Snyder heeft nog altijd niet veel meer te vertellen dan dat superhelden er erg cool uitzien, en in een duistere wereld leven. De toon wordt gezet in de openingsscène, een slowmotionherhaling van de dood van Kal-el (Henry Cavill) in BATMAN V SUPERMAN. De Snyderfan weet te zullen gaan genieten. Snyders statische composities zijn vaak sterk, als plaatjes in een strip, maar hij lijkt niet goed te weten wat hij ermee moet als het op beweging aankomt. Een superheld in een coole pose werkt als stilstaand beeld, maar wordt in een film al snel ongemakkelijk; ‘waarom blijft-ie zo lang zo staan’, vraag je je af.
Goed, Superman is dus dood, en Batman (Ben Affleck) ontpopt zich tot een soort Petrus: met spijt dat hij de verlosser heeft verloochend haalt hij andere discipelen over hem uit zijn grot te halen – nu niet zeggen dat ik er te veel in lees, want Snyder was overduidelijk met de Christussymboliek in MAN OF STEEL. Zo wordt een superheldenteam samengesteld met Wonder Woman (Gal Gadot), Aquaman (Jason Momoa), Cyborg (Ray Fisher) en The Flash (Ezra Miller) om het op te nemen tegen superschurk Steppenwolf (Ciarán Hinds). Dat kennen we allemaal uit de bioscoopversie. Steppenwolf heeft weliswaar een nieuw digitaal kostuum gekregen, maar is nog altijd een even inwisselbaar personage.
Het belangrijkste verschil is de aandacht voor twee helden die in de bioscoopversie nauwelijks iets te doen kregen: Cyborg en The Flash. Eerstgenoemde krijgt een oorsprongsverhaal dat hem niet echt een ronder personage maakt, laatstgenoemde wat meer dialogen waarin Miller zich een degelijke comic relief bewijst. Ook zien we Lois Lane (Amy Adams) rouwen om het verlies van haar Clark, wat een welkome toevoeging is. Het geweld is harder en lomper dan in Whedons versie – wie er problemen mee had dat Batman in BATMAN V SUPERMAN heel wat boeven over de kling joeg, zal schrikken dat hier zelfs Wonder Woman achteloos mensen doodt. Het is echter allemaal zo cartoonesk dat het nauwelijks impact heeft. Mensen worden om de haverklap door de lucht gesmeten, maar veranderen dan in gewichtloze geanimeerde poppetjes. Ook het bloed dat soms flink rondspettert is te duidelijk digitaal. Een van Snyders favoriete nummers is wat ik maar de Wile E. Coyote noem: een superheld valt van grote hoogte op de grond of vliegt tegen een stenen muur, en laat daar een lichaamsvormig gat achter. Dat heb je na drie keer wel gezien. Hoe vaak moet een onkwetsbare mens zich onkwetsbaar bewijzen, voordat het gaat vervelen?
In tempo is Snyder ook bepaald niet beter geworden. Na de doodsaaie spektakelfinale verschijnt de tekst ‘Epilogue’… en moeten we nog een dikke twintig minuten kijken hoe de plot van een vervolg in gang gezet wordt. Jared Leto komt langs als de Joker, die hij ditmaal gestalte geeft als de zombie van Jim Carrey. ‘You won’t kill me, you need me,’ herhaalt hij min of meer wat Heath Ledger in THE DARK KNIGHT al zei. Batmans antwoord: ‘Make no mistake, I will fucking kill you.’ Zoals ik zei, Snyderfans kunnen tevreden zijn.
Het beste wat we over ZACK SNYDER’S JUSTICE LEAGUE kunnen zeggen, is dat het een consistentere en completere film is dan de bioscoopversie. Aan de andere kant: hij is twee keer zo lang. Wordt ergens gerechtvaardigd dat deze film langer is dan THE IRISHMAN, ANDREJ ROEBLJOV en DE ZEVEN SAMOERAI? Natuurlijk niet.
Distributie: Warner Bros. Release: 18 maart 2021. Copyright Julius Koetsier. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 19 maart 2021.
