Jong gezin in auto wordt belaagd door een moordenaar, omdat er na een vermeende hufterigheid in het verkeer geen sorry van afkan. Wacht even. Is dit opnieuw Lodewijk Crijns’ BUMPERKLEEF?
Verre van. De Amerikaanse productie UNHINGED, geregisseerd door Derrick Borte, vertoont zeer duidelijke overeenkomsten met de zwaar onderbekeken Nederlandse productie van vorig jaar. Maar daardoor vallen de verschillen alleen nog maar meer op. En eigenlijk mag het oordeel van een film niet afhangen van een losstaand werk. Althans. Er is geen bevestiging te vinden van het vermoeden dat het Crijns’ script misschien per ongeluk ook Hollywood heeft bereikt, laat staan van dat het gekaapt is. Maar soms is het gewoon echt te moeilijk om films los van elkaar te zien.
Toch, eerst maar even volledige concentratie op de film waar deze recensie over hoort te gaan. UNHINGED begint namelijk met vadsige Russell Crowe, die in een auto voor een huis staat geparkeerd en nog even een flinke slok neemt. Hij stormt op het huis af, mept wat mensen tot moes en steekt de boel in de fik. Daags naderhand horen we op het nieuws dat het zijn ex-vrouw en haar nieuwe gezin waren. En vanaf dan volgen we Rachel, oftewel Caren Pistorius, een chronische laatkomster met een jonge zoon en een scheiding aan haar broek. In het verkeer treft ze de dikke bak van Crowe’s naamloze personage voor zich bij een stoplicht dat op groen springt. Hij blijft staan, net nu ze haast heeft. En als ze iets te lang en te hard toetert, merken we dat zijn wraakzucht nog lang niet uitgeput is.
Papperige Crowe mag dan een rondwandelende meme zijn geworden, als hij met brute kracht iemands gezicht breekt, geloof je dat volledig. Het is bijna jammer dat de aandacht voor zijn voorgeschiedenis hem menselijker maakt, want hij heeft niet eens heel diep in zijn acteervermogen te tasten om een dreigende natuurkracht te zijn. De momenten waarop er iets in hem breekt maken de film. Je weet dat er vernieling komt, maar de bruutheid ervan komt toch steeds als een verrassing.
En ook zit er één ding erg goed in deze film. De spanning van het kat-en-muisspel wordt zeer sterk opgehoogd door de achtervolgingsscènes in druk verkeer. De snelheid ligt hoog, zowel die van de auto’s als het tempo van de film zelf, en er is zó véél vernieling. Niet alleen materieel, maar vermoedelijk ook lichamelijk voor een hoop onschuldige omstanders. Hier wordt gemaaid. En UNHINGED biedt wat dat betreft zwartgallig over-the-top-vermaak.
Er is alleen te hard geprobeerd om alles naar een menselijk niveau te halen, wat deze film echt niet nodig heeft. Een gesprek tussen Rachels scheidingsadvocaat Andy (Jimmi Simpson) en haar belager wordt een beetje potsierlijk, als laatstgenoemde sterke parallel legt tussen haar scheiding en die van hemzelf. Het doet de suspens van de scène bijna helemaal teniet. De boel lijkt even gered te worden, als zijn volgende geweldsuitbarsting de dreigende werking van Crowe weer opschroeft. Maar dit stukje onnodige verklaring voor zijn gedrag blijft de kop opsteken, en op de lelijkst mogelijke momenten.
Het helpt ook niet dat Pistorius’ personage Rachel het gelijk aan haar kant heeft. Het is vrij logisch dat ze toeterde, en ze hoefde echt niet gehoor te geven aan de bangigheid van haar zoontje, om haar excuses met tegenzin aan te bieden. Dit hele gegeven heeft namelijk de ongewenste bijwerking, dat je de film kunt lezen als een pleidooi om maar gewoon elke keer te zwichten als iemand ten onrechte probeert om een spijtbetuiging los te wrikken. Voor je het weet, tref je de verkeerde. En dan probeert paffige Crowe je gezin het Hiernamaals in te helpen. Rachel mag zeer zeker wel voor zichzelf opkomen, maar dat zou je bijna vergeten door hoe deze film in elkaar zit.
En dat valt eigenlijk juist op, omdat we een jaar eerder een veel betere uitwerking konden zien. In BUMPERKLEEF zit namelijk wel de dubbele bodem dat huisvader Jeroen Spitzenberger het gelijk niet per se aan zijn kant heeft. Hij speelt een hypocriet personage, dat schande spreekt over andere weggebruikers, maar zelf de regels graag aan de laars lapt. Een figuur die Crijns met de nodige zelfkritiek heeft geschreven. Dit zijn we namelijk allemaal. En deze man, die zelf geen heer in het verkeer is, loopt de extreme schaduwversie van zijn – ongegronde – verwachtingen van anderen tegen het lijf. Dat is ook een belager die niemand verdient, maar je snapt wel waarom onze antiheld ‘m op zijn dak krijgt. Hier zit een scherpte in, waar je UNHINGED niet van kan betichten.
De jammerste flater die dit Russell Crowe-vehikel slaat, staat echter weer volledig op zichzelf. Het einde. Daar zit een factor in, die op de compleet verkeerde manier ontlading geeft aan alle spanning die de film nog heeft weten op te bouwen. De climax gaat namelijk gepaard met een oneliner, waar Roger Moore’s vertolking van James Bond nog een stevig puntje aan kan zuigen. Net wanneer het echt gruwelijk leek te worden. En de clou is niet eens slecht gevonden, maar had het alsjeblieft niet hier gedaan. UNHINGED had nog net een beetje krediet opgebouwd. Maar, zoals een populaire scène uit SOUTH PARK het zo sterk verwoordt: “… and it’s gone.”
Dus bij dezen nogmaals het pleidooi: kijk toch maar BUMPERKLEEF. Doe het voor jezelf.
Distributie: The Searchers. Release NL 30 juli 2020, BE 19 augustus 2020. Copyright: Ruud Vos. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende.
