Nog geen jaar na de jubelende ontvangst van POOR THINGS is er alweer een komedie van Yorgos Lanthimos te zien. Voor de fan is KINDS OF KINDNESS een welkome terugkeer Lanthimos’ bizarre roots, voor de nieuwkomer die geïmponeerd was door POOR THINGS is dit een geweldige introductie tot de gemenere kant van de Griekse regisseur.
POOR THINGS introduceerde Bella Baxter, samen met Barbie waarschijnlijk het meest iconische filmpersonage van 2023. De ontdekkingen, reizen en uitdagingen die Bella trotseerde fascineerden zowel critici als bioscoopgangers, en de film kon rekenen op elf Oscarnominaties. Vier daarvan werden ook verzilverd, onder andere voor het uitbundige en eigenzinnige production design van James Price en Shona Heath, en het buitengewoon moedige en idiosyncratische optreden van Emma Stone. Ondanks zijn vervreemdende stijl is Lanthimos ondertussen een lieveling van zowel de Academy en de comités van het Cannes Film Festival.
Cannes ontving KINDS OF KINDSNESS heel positief en de film zal ongetwijfeld wel een paar Oscarnominaties binnenslepen. Maar Lanthimos gooit het hier over een andere boeg dan zijn vorige twee films. Emma Stone is weliswaar weer van de partij, maar zowel in toon, uiterlijk en structuur zijn we hier ver weg van POOR THINGS en THE FAVOURITE (2018). De plot heeft de vorm van een triptiek, met drie verhalen over opoffering en liefde. Verhaal nummer één gaat over de timide Robert (Jesse Plemons) die leven volledig laat dicteren door zijn baas Raymond (Willem Dafoe). Als Raymond eist dat zijn werknemer een aanrijding veroorzaakt komt Robert eindelijk voor zichzelf op, maar realiseert dan pas in hoeverre hij afhankelijk is van zijn meester.
Verhaal nummer twee gaat over Liz (Emma Stone), een zeebioloog die terugkeert naar huis na maandenlang vermist te zijn geweest op zee. Haar man Daniel (Plemons) vertrouwt haar niet en vermoedt dat zij een dubbelganger is. Het laatste verhaal draait om Emily en Andrew (Stone en Plemons), twee sekteleden op zoek naar een vrouw die volgens de voorspellingen van hun leiders (Dafoe en Hong Chau) de doden tot leven kan wekken. Ze vinden een perfecte kandidaat in Ruth (Margaret Qualley), maar er is een probleem. Ruth heeft een tweelingzus die volgens de profetie al dood had moeten zijn.

Lanthimos schreef het scenario met Efthimis Filippou, de vijfde keer dat het tweetal samenwerkte, na ALPS, DOGTOOTH, THE LOBSTER en THE KILLING OF A SACRED DEER. De toon is ook weer volledig in lijn met voorgaande films, keihard en ijskoud. Fysiek geweld en venijnige opmerkingen tussen mensen die van elkaar houden is alledaags, en een terugkerend thema is zelfverwonding ten behoeve van een ander. Robert breekt zijn eigen voet om de aandacht van een mooie vrouw te trekken, en de sekteleden ondergaan een extreem saunaritueel om hun puurheid en toewijding te bewijzen. Om nog maar te zwijgen over wat Liz allemaal doet om haar man te overtuigen dat ze is wie ze zegt dat ze is.
Wreedheid en dominatie worden vermomd als liefde, vooral in de rollen die Dafoe speelt. Zowel miljardair Raymond als cultleider Omi verwachten volledige gehoorzaamheid in ruil voor (seksuele) affectie, maar wee degene die hun bevelen in twijfel trekt. Als er een centrale les te trekken valt uit de drie verhalen, draait die om het wanhopige verlangen om maar niet alleen te zijn. We doen alles voor anderen zolang ze maar van ons houden.
De marketing van KINDS OF KINDNESS slaat weliswaar precies de juiste toon aan en legt de nadruk op het meteen iconische dansje dat Emma Stone in het laatste verhaal doet. Toch zorgde de promotie ook voor teleurstelling toen de film eenmaal was afgelopen. De teaser wekte de indruk dat iedereen in de sterrencast de kans zou krijgen het beste beentje voor te zetten. In plaats daarvan zijn het toch alleen Stone en Plemons die echt met het scenario mogen spelen. Plemons speelt de hoofdrol in het eerste verhaal, Stone in het derde, en in het tweede delen ze de schijnwerper. Dafoe krijgt gelukkig meer dan genoeg te doen, maar het is jammer dat het talent van Joe Alwyn, Mamoudou Athie en vooral Hong Chau en Margaret Qualley vrijwel onbenut blijft. Nieuwkomer Hunter Schafer, die zoveel indruk maakte met haar debuut in de serie EUPHORIA, moet het doen met één schamele scène.
Verhaal één, met Plemons in de meest prominente rol, is veruit het beste van de drie. Plemons won de hoofdprijs voor Beste Acteur in Cannes; eindelijk een onderscheiding voor een acteur die al ruim twee decennia ijzersterke personages neerzet in vaak ondergewaardeerde rollen. Wat mij betreft had Richard Gere ook mogen winnen voor zijn optreden in Paul Schraders nieuwste film OH, CANADA, waarschijnlijk zijn eerste goede rol in diezelfde twee decennia, maar dat terzijde. Plemons weet met zijn bijna roerloze optreden toch die verborgen wanhoop achter zijn kalme ogen over te brengen.
Stone mag daarentegen weer helemaal losgaan en is de voornaamste bron van slapstick. Want net als de rest van Lanthimos’ oeuvre is KINDS OF KINDNESS hilarisch, voor de kijker die kan genieten van bizar sadisme en afgehakte vingers. Na de gewichtige ontvangst van THE FAVOURITE en POOR THINGS, twee films die ook veel uitbundiger omgingen met locatie en kostuum, voelt KINDS misschien als een stapje terug voor de regisseur. Niets is minder waar, Lanthimos bewijst dat al dat succes hem niet soft heeft gemaakt.