Scifi is een lastig genre. Hoe maak je een originele film als er al zoveel fantastische films bestaan? EUROPA REPORT biedt geen antwoord.
EUROPA REPORT gaat over een team wetenschappers dat op zoek is naar leven op Europa, één van de manen van Jupiter. Deze maan is bedekt met ijs, maar daaronder is vloeibaar water gevonden. Leven is mogelijk, maar nog niet ontdekt. Aan het team om bewijs te vinden. De reis gaat prima, totdat de wetenschappers in de buurt van Europa komen. Er zit iets onder de bevroren meren, maar wat?
So far, so cliché. Aan de ene kant volgt EUROPA REPORT netjes de ‘regels’ van scifi: een team wetenschappers gaat op ruimtereis. O, de isolatie. O, wat hebben we ver gereisd. Zullen we buitenaards leven vinden? En vergeet de constante storingen in het beeld niet. Want naar Jupiter reizen is geen probleem, maar fatsoenlijke camera’s installeren is wel erg moeilijk. Aan de andere kant is de film een rommeltje tot en met. Een mengelmoesje van interviews, nieuwsbeelden, beveiligingscamera’s en flash forwards. Het simplistische verhaal is daardoor lastig te volgen.
Daarnaast weet EUROPA REPORT niet precies wat het zijn publiek wil laten voelen. Regisseur Sebastián Codero en scenarioschrijver Philip Gelatt lijken te zijn geïnspireerd door verschillende grote films over ruimtereizen, zoals ALIEN, MOON, SUNSHINE en 2001: A SPACE ODYSSEY. Ze pakten echter lukraak thema’s van deze films: de morele vraagstukken, vijandig buitenaards leven, gevaar binnen de cabine zelf. Door te weinig focus komt niets echt van de grond. Spanning blijft achterwege.
Dat komt mede doordat de wetenschappers nooit een identiteit krijgen. Ze blijven ‘de wetenschappers’. Wetenschapper Rosa Dasque (Anamaria Marinca) zegt van zichzelf dat ze arrogant is. Goed dat ze het zegt, want het is niet op te maken uit de film. Meeleven met de personages is daarom onmogelijk. Zeker omdat ze één voor één om de domste redenen doodgaan. Zo sterft een van de mannen omdat hij hydrazine op zich krijgt wanneer hij buiten het schip een paneel opent. Wat hydrazine precies is en doet, wordt niet verklaard. De crew laat hem niet naar binnen, wegens kans op luchtvergiftiging. Iedereen is het direct eens met deze beslissing, dus toodeloo, nice knowin’ ya. Al kan je eerder spreken van not knowin’, aangezien het niet eens duidelijk wordt welke rol deze beste man precies speelt in het team.
De cast is één van de weinige lichtpuntjes van EUROPA REPORT. Sharlto Copley (DISTRICT 9), Michael Nyqvist (THE GIRL WITH THE DRAGON TATTOO) en Christian Camargo (Dexter) doen hun best, maar zitten opgescheept met een slecht script dat bol staat van de clichéteksten. ‘Het was maar een uur, maar het leek wel een eeuwigheid.’ Er wordt lukraak met technische termen gestrooid, die vervolgens niet worden verklaard. ‘Chemotrofische processen’ of ‘precambrisch’ – geen idee wat het betekent en of het belangrijk is. De eindeloze herhalingen zijn storend. ‘They had gone further than any human being had ever travelled before’, zegt de voice-over tot drie keer toe. Toegesproken worden alsof je een kleuter bent is nooit fijn, maar voor een film is dat helemaal dodelijk. Het medium is tenslotte film; laat het zien! En wanneer wordt getoond dat een crewlid een gat in zijn pak krijgt en zijn hand erop drukt, hoeft een ander dat niet nog eens hardop te zeggen.
EUROPA REPORT is scifi volgens het boekje. Een quasi-intelligent, karakterloos boekje.
Di: A-Film. Op dvd en blu-ray vanaf 21 april 2015. Copyright: Carlijn Kruidhof. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 1 mei 2015.
