RECENSIE

The Cremaster Cycle(2003)

Een sater loopt over de zeebodem, Neptunus laat zijn teelballen dalen, een groep vrijmetselaars martelt een indringer, vier auto’s rammen een lijk aan gort, een speedmetal-drummer duelleert met een zwerm bijen, een ter dood veroordeelde moordenaar wordt door een stier geëxecuteerd. Aan bizarre en schokkende taferelen heeft Matthew Barney’s CREMASTER cyclus geen gebrek.

De Amerikaanse kunstenaar lanceerde zijn nieuwste film DRAWING RESTRAINT 9 vorig jaar op het filmfestival van Venetië. De reeks waarnaar de 9 in de titel verwijst bestaat verder uit performances en installaties die vanaf eind jaren tachtig in galleries en musea te zien waren. Barney blijft zichzelf als beeldhouwer afficheren en noemt zijn films dan ook sculpturen. De première in Venetië en Barney’s deelname aan de jury van het filmfestival van Berlijn, in februari van dit jaar, maken echter duidelijk dat hij inmiddels tot de hogere echelons van de filmwereld is doorgedrongen. Dat is geheel te danken aan de impact van de fantastische, vijfdelige en 400 minuten lange CREMASTER-cyclus, die onlangs door het Nederlands Filmmuseum werd aangekocht en er tot 3 mei te zien is. Nu Barney als filmmaker geaccepteerd is, wordt zijn werk in een andere context vertoond en daarom ook anders benaderd. In de kunstwereld werd de cyclus in het afgelopen decennium uitvoerig besproken en bewonderd. In de filmwereld hanteert men echter andere maatstaven, die gestoeld zijn op tradities waaraan de beeldhouwer zich onttrekt. Barney’s werk is grotesk en bizar en heeft raakvlakken met de fantastische filmgenres waarin de verbeelding centraal staat. Zelfs op aintitcoolnews.com laten de zelfbenoemde geeks en fanboys zich daarom nu over Barney uit. Een positieve bespreking van DRAWING RESTRAINT 9 leidde er tot een stortvloed aan negatieve lezersreacties die vooral duidelijk maken dat Barney’s tegendraadse aanpak voor de meeste liefhebbers van conventionele genrefilms een brug te ver is. De CREMASTER-cyclus bevat sterke horrorscènes, er lopen demonen, lijken en zombiepaarden in rond en er wordt veel gewroet in ondefinieerbare substanties. Barney is een verklaard liefhebber van THE EVIL DEAD, THE SHINING en JAWS, maar zijn filmwerk heeft ook verwantschap met dat van David Cronenberg en David Lynch. Met de eerste deelt hij een fascinatie voor fysieke mutaties, met de tweede een voorkeur voor ontregelende mysteries die geen eenduidige oplossing krijgen. Aan dialogen, een verhaal of personages waarmee men zich gemakkelijk kan identificeren heeft Barney geen enkele boodschap. Dat laatste maakt de Amerikaan nu tot mikpunt van spot onder filmliefhebbers die staan te popelen om Freddy nog eens tegen Jason te zien knokken, Jessica Alba eindelijk eens naakt willen zien of Eli Roth tot nieuwe horrorkoning kronen. Natuurlijk, ik chargeer een beetje, maar dat doen de Barney-haters ook. De tegenstand die een kunstenaar in het creatieve proces ondervindt vormt het belangrijkste thema in Barney’s werk. De DRAWING RESTRAINT-serie is er naar vernoemd en in het segment THE ORDER in het meesterwerk CREMASTER 3 wordt het Guggenheim Museum in New York een hindernisbaan waarop we de kunstenaar letterlijk met tegenstanders zien worstelen. In dat opzicht sluit de ontvangst van zijn films uitstekend aan op de preoccupaties van de maker. De cyclus heeft het aanzien van een monumentaal zelfportret en het is begrijpelijk dat sommigen er een sterk staaltje zelfbevlekking van een onverbeterlijke narcist in zien. Ieder zijn meug: ik betreur het al jaren dat de Amerikaanse horrorfilm in een eindeloze herhaling van zetten vervallen is en beschouw Barney als een enorme aanwinst voor het fantastische filmgenre. De CREMASTER-cyclus heeft liefhebbers veel meer te bieden dan nog maar eens een remake van een genreklassieker uit de jaren zeventig of de zoveelste, op sleetse formules gebaseerde tienerhorrorfilm uit Hollywood. Met zijn compromisloze, associatieve en ontregelende aanpak is Barney de volmaakte tegenhanger van filmmakers die niet van de platgetreden paden afwijken. Wie het avontuur niet schuwt en wil zien wat er gebeurt als de verbeelding daadwerkelijk aan de macht is, mag zich een kennismaking met Barney’s wereld niet ontzeggen. **** CREMASTER 1 t/m 5 is tot 3 mei dagelijks in afzonderlijke afleveringen te zien in Filmmuseum Vondelpark en zes keer in een marathonvoorstelling in Filmmuseum Cinerama, waar Barney’s nieuwe film DRAWING RESTRAINT 9 op 3 mei eenmalig vertoond zal worden. Schokkend Nieuws #63 (zomer 2004) bevat een interview met Gabe Bartalos die als special make-up and prosthetics artist bij vier delen CREMASTER en bij DRAWING RESTRAINT 9 met Barney samenwerkte. Copyright Bart van der Put. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 10 april 2006

27 april 2011
  • Titel
    The Cremaster Cycle
  • Lengte
    398 minuten
  • Regie
    Matthew Barney
  • Scenario
    Matthew Barney
  • Cast
    Matthew Barney
  • Taal
    English, Hungarian
  • Land
    United States
Meer FantasyMeer Horror
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.