CIRCUS OF HORRORS is binnen de Britse horrorfilm een buitenbeentje. Ingeklemd tussen de wederopstanding van Dracula en Frankenstein (1957-58) onder supervisie van Hammer’s Terence Fisher en het complexe PEEPING TOM (1960) van Michael Powell, geniet de film van Hayers slechts een bescheiden reputatie.
Fisher is historisch gezien een belangrijker figuur en Powell na Hitchcock ongetwijfeld de beste en interessantste filmmaker die Groot-Brittannië ooit voortbracht, maar als we ons ontzag voor deze kolossen en het daaraan gekoppelde dédain voor figuren van het tweede garnituur even opzij zetten, valt er aan het ranzige, sensationele en groteske CIRCUS OF HORRORS een hoop lol te beleven. Al vanaf de eerste scène, waarin een patiënte van plastisch chirurg Dr. Rossiter (Diffring) na een mislukte operatie alle spiegels in haar huis stukslaat om haar verminkte gezicht niet te hoeven zien, laat Hayers alle terughoudendheid varen. Om aan een schandaal te ontkomen vlucht Rossiter met twee getrouwen van Engeland naar Frankrijk waar hij een rondreizend circus overneemt, nadat de eigenaar (Donald Pleasence in een vroege bijrol) door een beer is doodgedrukt. Onder een nieuwe naam ronselt de dokter uiterlijk én innerlijk beschadigde vrouwen, die na een geslaagde chirurgische ingreep tot hoofdattractie van het circus worden gebombardeerd. Maar wanneer de voormalige patiënten zich tegen hun weldoener keren, rekent deze op bloederige wijze met hen af. Een van hen sterft tijdens een messenwerpers-act; een ander valt uit de nok van de circustent en een dompteuse wordt door de leeuwen aan stukken gescheurd. Het mag duidelijk zijn: hier heerst niet de bedompte gothic atmosfeer van de Hammer-films noch het intellect van Powell, maar de vette sensatiezucht van de boulevardpers, gecombineerd met de ondeugende blik van de girlie-magazines uit die jaren. Het broeierige, felle kleurenpalet van cameraman Douglas Slocombe, later o.a. verantwoordelijk voor Polanski’s FEARLESS VAMPIRE KILLERS en Spielberg’s Indiana Jones-trilogie, sluit loepzuiver aan bij het barokke, aan de logica ontstegen scenario van George Baxt (HORROR HOTEL). Jaren geleden zag ik de film in een uitgebleekte print van het Filmmuseum en zelfs in die abominabele staat wist hij indruk te maken door zijn rŸcksichtlose smakeloosheid. De voorbeeldige transfer van Anchor Bay geeft de film zijn oorspronkelijke gezicht terug, net zoals Dr. Rossiter zijn patiënten hun schoonheid teruggaf. Maar om de parallel met de film maar even door te trekken: onder dat gave uiterlijk gaat nog altijd een verwrongen geest schuil. De afdeling extra’s op deze dvd bevat naast het standaardpakket van trailers en publiciteitsmateriaal een uitgebreide (tekst)biografie van hoofdrolspeler Anton Diffring (1918-1989), een acteur van Duitse origine wiens strenge, gebeeldhouwde kop zich bij uitstek voor Nazi-rollen leende. Die typecasting bleef hem tot het eind van zijn carrière achtervolgen. Een jaar voor zijn dood was Diffring voor het laatst te zien in Jess Franco’s FACELESS als, jawel, een plastisch chirurg met een duister oorlogsverleden. .FILM *** EXTRA’S ** Copyright Steef de Koning. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. .Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #53, p19.
