Wes Andersons ISLE OF DOGS ging er op het Imagine Film Festival vandoor met de publieksprijs, de Silver Scream Award. Het is moeilijk niet gecharmeerd te raken door de film, maar zit er wel voldoende inhoud onder het zorgvuldig gemanicuurde oppervlak?
Anderson maakte al eens eerder een stop-motion animatiefilm: het heerlijke FANTASTIC MR. FOX uit 2009, gebaseerd op een boek van Roald Dahl. Het format bleek zich, niet geheel onverwacht, fantastisch te lenen voor de stijl van Anderson: de precieze, symmetrische composities, de kijkdoosbeelden vol opvallende details, de casting van acteurs die ook als das of rat onmiddellijk herkenbaar waren. Maar ook: het gebrek aan vrouwenrollen en een tastbare weerzin voor emoties die niet gemakkelijk te stileren zijn.
ISLE OF DOGS speelt zich af in Japan, maar eigenlijk toch vooral in Anderson-wereld. Een proloog vertelt ons over de eeuwigdurende strijd van de gemene kattenmensen tegen de heldhaftige honden. Kattenliefhebbers zijn gewaarschuwd: subtieler dan dit wordt het niet. De kattenmensen hebben onlangs een belangrijke overwinning behaald: burgemeester Kobayashi tekent een decreet dat alle honden verbant naar ’trash island’. Zelfs Spots, de trouwe beschermer van zijn neefje Atari.
Atari gaat naar Trash Island, op zoek naar Spots. Hij wordt geholpen door vijf honden. Vier honden (met de stemmen van Anderson-getrouwen Bill Murray, Jeff Goldblum, Edward Norton en Bob Balaban) helpen hem van harte. De vijfde van de roedel, de trotse straathond Chief (Bryan Cranston) doet het met niet-zo-frisse tegenzin. Dat deze koppig onafhankelijke hond uiteindelijk de trouwste wordt, zal niemand verbazen die Andersons filmografie kent.
Ook voorspelbaar: de zorg die overduidelijk aan elk shot is besteed. Het is onmogelijk niet onder de indruk te zijn. Een making-of heeft het over ruim 200 sets – elk uiterst gedetailleerd. Er zijn zoveel elementen die juist in stop-motion heel moeilijk te realiseren zijn (vuur, draaikolken, vergezichten, een misschien gezien de context niet heel tactvolle paddenstoelwolk, wind door hondenvachten), dat het haast lijkt alsof de uitdagingen bewust werden opgezocht.
Maar hoe gedetailleerd alles ook is: dat kan niet eindeloos afleiden van het feit dat er onder het oppervlak niet zo heel veel speelt. De momenten van emotie worden snel uitgebuit voor een paar stijlvolle shots en een grapje of twee, en daarna weer vergeten. De thematiek van de film kan worden samengevat met een quote van sexy show-hond Nutmeg: ‘He’s a twelve year-old boy. Dogs love those’.
Misschien is het daarom dat veel critici zich dan maar concentreerden op de vraag of ISLE OF DOGS, met z’n Amerikaanssprekende honden en vaak onvertaald Japanssprekende mensen, z’n wasabigif en sumoworstelaars, zijn hommages en karikaturen, zich schuldig maakt aan ‘cultural appropriation’. Een aantal Aziatisch-Amerikaanse critici, waaronder Jen Yamato, Inkoo Kang en Angie Han, ergerde zich aan het verAnderson’en van de Japanse cultuur en esthetiek. Ze wezen er onder andere op dat ‘Atari’ helemaal geen Japanse voornaam is, maar de naam van in California opgericht gamebedrijf. Er waren echter ook tegengeluiden, onder andere van de Japanse Moeko Fujii, die het spel met taal juist fascinerend vond.
Van mij mag Wes Anderson stop-motion films blijven maken: het is voor hem een uiterst geschikt medium, en het geeft hem een manier om zijn esthetiek te verfijnen en toch elke keer iets te verbreden. Maar hopelijk vergeet hij volgende keer in zijn aandacht voor detail niet om ook over het verhaal en de context iets dieper na te denken.
Distributie: Warner Brothers. Release NL: 10 mei 2018, BE: 11 april 2018. Copyright: Hedwig van Driel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 8 mei 2018.
