Het wachten wordt beloond. STAR WARS: THE FORCE AWAKENS maakt de titel waar en de fans gelukkig.
Ondergetekende zag THE FORCE AWAKENS gisteravond tijdens de première in Theater Amsterdam. Terwijl de BN´ers op de rode loper hun stukje opvoeren – “Je mag me gerust een geek noemen” – installeer ik me met Egbert Hoogstad op de zesde rij. Hem uitnodigen leek me een vorm van poëzie: Egbert was als vijftienjarige jongen bij de première van de originele STAR WARS in 1977 en deelde zijn foto van Carrie Fisher met ons. De veiligheidsmaatregelen zijn draconisch. Gelukkig zijn er overal lichtzwaarden, Stormtroopers en Leia-kapsels te bewonderen. We zitten naast een meisje met een beugel die bij haar geboorte door haar vader, een enorme fan, Nova Leia is gedoopt. Na een korte speech door het hoofd van Disney Benelux, regelmatig onderbroken door het gebliep van R2-D2, start de film. Precies zo abrupt als we gewend zijn, met de bombastische openingsmuziek van John Williams en de titel-crawl.
De eerste zin vat meteen de plot samen: “Luke Skywalker has disappeared.” De rest van de film gaat over de zoektocht naar de held. De Sith en de Empire hebben sinds RETURN OF THE JEDI plaatsgemaakt voor de fascistische First Order. Het verzet houdt stand, maar het zoeken is naar de mythische Jedi Luke. Het schattige robotje BB-8 draagt een holografische kaart met zijn locatie met zich mee en het is aan de oude en de nieuwe helden om het robotje en Luke te vinden.
Ook R2-D2 droeg in 1977 een holografische opname met zich mee en dat is niet het enige bekende element in THE FORCE AWAKENS. Voorbeelden geven zou al snel in spoilers resulteren, maar regisseur J.J. Abrams (Lost, STAR TREK, SUPER 8) voert ons liefdevol langs de locaties, personages en situaties die we al kennen en zo graag wilden weerzien. In één cruciale scene is de déjà vu zelfs zó sterk dat je het drama kunt voorvoelen.
Han Solo (Harrison Ford) speelt een hoofdrol en zijn charme is niets verminderd. Hij smokkelt Rathtar wanneer we hem terugzien en dat levert een spectaculaire en geestige actiescène op. Abrams is een veel betere regisseur dan Lucas: hij beperkt de expositie tot het minimum en levert de ene naar de andere geslaagde actiescène. Het luchtgevecht in het imposante wrak van een oud ruimteschip is slechtst één voorbeeld. De Star Wars-wereld van Abrahams heeft minder van de naïeve sprookjesachtigheid van die van Lucas, maar de mix van zinderende spanning, soms stevig geweld, humor, vertedering en rare typeringen werkt uitstekend.
De grote triomf van THE FORCE AWAKENS is echter niet het onderhoudende avontuur of het weer geloofwaardig tot leven brengen van de woestijnplaneten, sneeuwwerelden en ruimtewapens, maar dat je na afloop van de film ook vertrouwen hebt in de rest van de trilogie. Abrams en Lawrence Kasdan, die ook THE EMPIRE STRIKES BACK en RETURN OF THE JEDI schreef, belonen de geduldige fans met drie fantastische nieuwe personages.
Woestijnbewoonster Rey (Dasiy Ridley) is de onbetwiste heldin van THE FORCE AWAKENS. Zij is Luke, Han en Leia inéén. Haar hug met Carrie Fisher aan het einde van de film ontroerde me op een manier die het filmverhaal overstijgt: twee generaties actieheldinnen in een Galaxy waar mannen en jongens lang de dienst uitmaakten. De rol van Finn (John Boyega) lijkt zich te beperken tot die van aangever, maar is misschien wel de beste scenariovondst. Zijn eigenlijke naam is FN 2187 en hij is een gedeserteerde Stormtrooper. Hij is het meest humane personage dat de Sterrenoorlog ons tot nu toe gegeven heeft: een jongen die zich van de barbarij afkeerde. En passant horen we iets over de manier waarop Stormtroopers gerekruteerd worden – en zo vergroot en verdiept The Galaxy zich.
Applaus tot slot voor de nieuwe bad guy. Darth Vader was zogenaamd slecht omdat hij in het zwart gekleed ging en een masker had, maar hij had geen persoonlijkheid. Zijn opvolger Kylo Ren (Adam Driver) heeft die wel. Let bijvoorbeeld op zijn woedeuitbarstingen die tegelijkertijd grappig en verontrustend zijn. Vader moest zijn masker ophouden om de mythe in stand te houden; wanneer Kylo Ren zijn masker afdoet wordt hij alleen maar angstaanjagender. Zijn misdaad is onuitsprekelijk, zijn Force is duister en krachtig – en je hebt werkelijk het gevoel dat de nieuwe helden, beginnelingen in The Force, geen partij voor hem zijn.
En Luke? “Patience you must have, my young Padawan.” THE FORCE AWAKENS maakt zijn titel waar, met veel spektakel, een weergaloze schurk, sterke nieuwe personages, een wereld die het beste van Lucas’ universum bewaart zonder zijn antropologische excessen. J.J. Abrams bewijst dat de franchise nog springlevend is en ik hoop dat in de volgende delen (gepland voor 2017 en 2019) de Lucas-canon nog wat verder losgelaten wordt om ons meer nieuws te laten ontdekken. Laat de hype maar weer beginnen.
Distributie: Disney. Copyright Barend de Voogd. NL, BE: 16 december. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 16 november 2015.
