Oorlogsdrama, coming-of-age en horrorfilm ineen: het Poolse WILKOLAK (‘Weerwolf’) is een tamelijk geslaagde genremix. Medegeproduceerd door het Nederlandse House of Netherhorror.
Polen, mei 1945. De chaotische eerste dagen na de oorlog. Acht kinderen, overlevenden van het naziconcentratiekamp Gross-Rosen, hebben een schuilplaats gevonden in een vervallen villa in de bossen. De vrouw die ze aanvankelijk opvangt, sterft en de kleine roedel kinderen – getraumatiseerd, verwilderd en hongerig – moet het verder alleen zien te rooien. De omgeving wordt onveilig gemaakt door de laatste, zich verschuilende Duitse soldaten, verkrachtende Russische soldaten én een groep ontsnapte Duitse kamphonden die onmiddellijk aanslaan zodra ze een kampgevangene zien.
Regisseur Adrian Panek, in april nog door ons geïnterviewd toen hij te gast was op het Imagine Film Festival, neemt nogal wat risico’s. Een genremix dreigt vaak bij zowel het horrorpubliek als arthouse-publiek tussen wal en schip te vallen. Er kwamen naar schatting 40.000 mensen om in Gross-Rosen; natuurlijk niet iets wat je wilt trivialiseren. De Poolse regisseur weet opvallend goed tussen de klippen door te navigeren. Al is het, zoals ook het geval was met het thematisch verwante WHITE DOG van Samuel Fuller, denkbaar dat mensen de film slechts als exploitatie zullen interpreteren.
Wat WILKOLAK met WHITE DOG gemeen heeft, naast het thema van racistisch getrainde honden, is een weigering te romantiseren. De drie centrale personages in WILKOLAK gaan verschillend om met honger, trauma en verdriet, en dat levert genuanceerde karakterstudies op. Hanka is twintig en krijgt daarom tegen wil en dank de moederrol toegeschoven. Hanys is er pas later bij gekomen, werd aan de Duitse grens geboren en wordt door de andere kinderen daarom nogal gemeen ‘Kraut’ genoemd. Wladek, een zwijgzame jongen met brilletje, is het meest ambivalente personage. Het is een rauw verhaal over overleven, maar ook over doodsverlangen, groepsrituelen, jaloezie en ontluikende seksualiteit. De jonge, vaak debuterende acteurs zetten indrukwekkende prestaties neer.
De hele film is weliswaar doordrenkt van een zenuwachtige gespannenheid; de nadruk ligt duidelijk op de psychologie van de kinderen. Daar is op zich niets mis mee, maar ook psychologisch drama heeft een opbouw en een ‘plot’ nodig. Na een sterk en suspensevol eerste half uur zakt WILKOLAK nogal in en lijkt Panek onzeker over de richting die hij daarna wil inslaan. Dat is jammer en onnodig: de genremix werkte namelijk wel. Nog een klein beetje meer CUJO had de film naast diepgang ook meer vaart gegeven.
Bioscooprelease: 22 augustus. Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende.
