Meiden van een jaar of veertien, vijftien vinden de sciencefictionfilm THE DARKEST MINDS waarschijnlijk helemaal fantastisch, maar dat is ten onrechte. En toch, goede Young Adult-films: het kán wel.
In de eerste helft van je tienerjaren beleef je veel dingen voor het eerst. Het eerste eten dat je echt lekker vindt, het eerste vakantieoord waar je het naar je zin hebt, je eerste muziek, je eerste lievelingsboek, je eerste filmervaring… En kennelijk zit het jonge brein zo in elkaar dat je er daarna geen genoeg van kunt krijgen. Je wilt meer, opnieuw, hetzelfde. Ik denk dat iedereen zich die tijd nog wel kan herinneren: altijd patat, alleen maar dit soort boeken en die éne plaat helemaal grijsgedraaid. Voor mij waren dat: The Eurythmics, de Dead Kennedys, Che Guevara en Bebogeen – een karamelpasta die ze inmiddels hopelijk uit de handel genomen hebben. Het is dus niet aan mij iets te zeggen over energiedrankjes, Snapchat of andere vormen van moderne smaakeentonigheid. Kennelijk zit het brein van de puber zo in elkaar. De nieuwsgierigheid naar avontuurlijke en onbekende zaken komt meestal net iets later.
THE DARKEST MINDS is gemaakt voor de geesten van zulke tienermeiden. Regisseuse Jennifer Yuh Nelson en scenarist Chad Hodge hebben, op basis van het boek van Alexandra Bracken, een film gefabriekt die precies de personages, ideeën en emoties oproept die de meiden al kennen en zo graag nóg een keer zouden zien en beleven. Het is letterlijk alsof je deze film al eens gezien hebt. Bijvoorbeeld in de versie van DIVERGENT, THE MORTAL INSTRUMENTS, THE HOST of THE 5TH WAVE. Ga maar na: THE DARKEST MINDS speelt zich alweer af in een vaag omschreven dystopische toekomst. Een dodelijk virus roeide bijna alle kinderen uit. Maar er is een meisje dat overleeft omdat ze BIJZONDER is. Samen met een stel andere jongeren met speciale gaven moet ze de STRIJD aan met de volwassenen. Ze vindt daarbij op haar pad vrienden, verraders en… de LIEFDE. Klaar.
THE DARKEST MINDS heeft een middenstuk waarin ernstig tempo verloren wordt, maar van het grootste deel van de film mag je zeggen dat het best werkt. Sommige CGI-scènes met de speciale krachten zijn spectaculair. Het hoofdpersonage Ruby (Amandla Stenberg) is cute as pie en haar vriendje Liam (Harris Dickinson) is ook knap. En, ja, de lang uitgestelde kus en de dramatische en romantische conclusie lieten ook de innerlijke bakvis in deze vijftigjarige niet onberoerd.
Prima allemaal, die tweeenhalve skulls zijn dus verdiend. Maar er is een moment waarop de effectiviteit van een bepaalde film of formule niet langer het doorslaggevende argument mag zijn. Er komt hopelijk voor ons allemaal een moment waarop je transformeert van tienerconsument in filmliefhebber met het kritisch vermogen onderscheid te maken tussen goede en slechte films.
THE DARKEST MINDS is een matige film. Dat is zo, omdat het verhaal geen greintje originaliteit kent. Het is louter formulewerk. Dat is ook zo, omdat de personages zo plat als een dubbeltje zijn. Een schattig meisje in de hoofdrol en een knappe love object: veel meer is er niet over ze te melden. Alle volwassenen zijn monsters en kennelijk kan zelfs een Koreaans-Amerikaanse regisseuse niet voorkomen dat het enige Aziatische meisje (‘Zu’) in de film als schattig & stil wordt neergezet en de zwarte vriend (‘Chubs’) als aseksueel & grappig. THE DARKEST MINDS is tot slot een matige film, omdat het de moderne puber niets voedzamers voorzet dan geruststellende wijsheden/leugens als ‘Why are you afraid of who you are?’ en ‘Everyone has a place in the world’.
(Terzijde 1: Wat een onrecht dat Gwendoline Christie a.k.a. Captain Phasma alweer op zo’n domme manier uit een film geschreven wordt! Terzijde 2: Omdat de bijzondere krachten van de jongeren met kleuren gecodeerd zijn, ontstaat soms onbedoeld geestige verwarring in THE DARKEST MINDS. ‘You are not an orange!’ roept iemand op zeker moment uit, waarna de roden komen.)
Terug naar mijn betoog: het kán wel anders, ook in dit subgenre. Ik heb op deze plek meer dan eens de loftrompet gestoken over THE HUNGER GAMES. Ik denk dat die films goed waren omdat ze in de eerste plaats wél over interessante scenario’s en personages beschikten, en in de tweede plaats omdat ze de angsten van tieners écht serieus namen. De wereld is niet zo voorspelbaar en geruststellend als een Young Adult-filmformule. De wereld zit vol oorlog en onrecht en morele verwarring. En hoe duisterder de laatste delen van THE HUNGER GAMES werden, hoe meer je kon zien dat voor de nieuwe generatie de dystopie niet straks, maar misschien nu al gaande is. Dit is niet de tijd van schattige Ruby, maar van tanige, humorloze strijdster Katniss. Dit is misschien ook de tijd – de trailer maakt in elk geval nieuwsgierig – van de woedende, wraakzuchtige tieners van ASSASSINATION NATION.
THE DARKEST MINDS is vakkundig gemaakte karamelpasta, de Bebogeen van deze tijd. Ik heb inmiddels liever iets wat ik nog niet ken.
Bioscooprelease: 2 augustus (Nederland), 8 augustus (België) 2018. Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 1 augustus 2018.
