In PICCOLO CORPO wordt het fantastische niet uitvergroot maar ingedikt, zo klein dat het bijna in een kistje past – net als de doodgeboren baby van Agata die ze op haar rug draagt, op zoek naar een wonder.
Eenzaam, gevangen in de regels van de tijd, ergens eind 19e eeuw, is Agnes net moeder geworden wanneer ze haar baby alweer verliest. Regisseur Laura Samani laat haar hoofdpersonage daarna een reis maken, naar een einde dat het begin moet zijn van de rest van het ‘zijn’ van haar kind. De baby die door in het kraambed te sterven niet gedoopt kon worden, geen naam kreeg en voor altijd in het voorgeborchte zal blijven. Een verloren ziel, zo wordt gezegd. Maar voor Agata is dat uitgesloten; haar kind moet naar de hemel.
’s Nachts vertrekt ze, met de bevalling nog in haar lijf en dus met gevaar voor eigen leven. Met haar baby in het kistje op haar rug gaat Agata op zoek naar de heilige plek waar ze door slechts één ademteug uit dat voorgeborchte weg kan. Ze reist ervoor door het noordoosten van Italië, op zijn zachtst gezegd een onprettig en onherbergzaam gebied. Het camerawerk van Mitja Licen laat het steeds veranderende maar altijd gure landschap ook een hoofdrol spelen. Ze maakt van Agata een stip aan de vloedlijn of beweegt zo met haar mee dat je haar omgeving, net als zij, niet goed kunt zien. Onveilig voelt het, alleen en verdrietig.
PICCOLO CORPO is ook een kalme, stille film. Takjes kraken, alarmeren Agata als ze door het bos loopt. De muziek is vrouwengeneurie, wiegend en troostend. Er wordt geen Italiaans gesproken, enkel dialect. Steeds zijn Licens kleuren grauw, uitgebleekt, het rood en geel naar de achtergrond verbannen.
Samani laat Agata ergens meerijden met wat mannen op een kar, ze is dan inmiddels in gezelschap van Lynx die ze onderweg heeft ontmoet. Godzijdank gebeurt niet waar je bang voor bent. Geen verkrachting of geweld – het zou zo voorspelbaar zijn geweest. Wel tovert een van de mannen een gloeilamp tevoorschijn waarmee Samani je net wat beter laat zien in welke tijd de film speelt: op de drempel van een nieuwe beschaving. Maar dit is nog de oude, waarin vrouwen niets te willen hebben. En waarin er die wonderlijke Lynx is, gespeeld door Ondina Quadri met die flitsende lichtgroene ogen. Wat Lynx met Agata heeft blijft vaag, waarom die haar helpt ook. Lynx is nieuwsgierig naar wat er in dat kistje van Agata zit, daar, voortdurend op haar rug.
PICCOLO CORPO had makkelijk hard en kil kunnen zijn. Maar steeds is Agata’s liefde voelbaar. Samani maakt haar een wonder van een mens in een harde wereld. In het begin van de film werd Agata meegedeeld dat haar lichaam en hart wel zouden vergeten dat ze een doodgeboren kind kreeg. Dat er nog andere kinderen zullen komen. Een mens als ding, zonder empathie, dat is haar wereld. Maar ze is koppig, verbeten – door bossen, bergen, over zee en meer, gaat Agata. Modder, sneeuw, kou en ongemak, dat maakt haar reis. Wonderlijke dingen gebeuren er onderweg, maar ze zijn klein. Het fantastische in PICCOLO CORPO is in plaats van uitvergroot ingedikt, het is zo klein dat het bijna ook in een kistje past, net als Agata’s baby.
Wanneer er in verhalen gereisd wordt, is dat onderweg zijn vaak belangrijker dan de bestemming. Maar Agata’s reis is zeker geen rouwverwerking en ze wordt ook niet door vallen en opstaan gelukkiger, of raakt verlost. Samani geeft daarmee een heel eigen invulling aan de roadmovie. Er krachtiger uitkomen is niet aan de orde; de reis van een vrouw die net moeder is geworden is volstrekt anders dan welke reis dan ook.
Met Agata wordt ondertussen gezeuld, er wordt over haar beslist en erg machtig lijkt ze dus niet over haar eigen leven. Of dat van haar kind. Ze blijkt wat waard vanwege de melk in haar ontstoken borsten en zelfs voor de verzorging daarvan moet ze een hoge prijs betalen. Samani laat keer op keer zien dat vrouwen niets mogen, kunnen en daarin ook elkaar de maat nemen. Hier geen nobel plattelandsvolk.
Al die somberte in deze tegelijk zo prachtige film leidt nooit tot exotisme of exploitatie. Nergens. Met een einde, zo wonderlijk en sprookjesachtig en werkelijk verlossend, zo vol liefde, vrede en rust, dat het duister niet meer erg is en het van Agata definitief een krachtig mens maakt. Dat ze daar Lynx voor nodig had, maakt de film alleen maar sprookjesachtiger en werkelijk miraculeus.
Distributie: Vedette. Release: 14 juli 2022. Copyright: Gerlinda Heywegen. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op: 5 augustus 2022.
