Kan de verfilming van een relatief onbekende Marvel comic ons, na alle Spider-, Super-, X- en Batmannen, nog verrassen? Vermaken doet Robert Downey Jr ons in IRON MAN in ieder geval zeker.
In de grote tweedeling der superhelden hoort Iron Man in het rijtje van Batman thuis. Voor hem geen radioactieve spinnenbeet of Kryptonische afstamming: hij is een selfmade man. Tony Stark, zoals hij in het gewone leven heet, bouwde zélf zijn zwaar bepantserde en van allerlei wapentuig voorziene robotpak. Bovendien deelt hij met Batman wat negatieve karaktertrekken. Was Superman op de keper beschouwt altijd al een vervelende padvinder, Tony Stark is een bewonderenswaardige klootzak.
Dat is natuurlijk geheel op het conto te schrijven van hoofdrolspeler Robert Downey Jr. die zijn bad boy imago en talent voor ironie volledig benut. Nog voordat hij ook maar een moertje aan z’n robotpak gesleuteld heeft, hebben we in Tony Stark al een (anti)held gevonden: een geestige, internationale wapenfabrikant zonder scrupules of schaamte. Egoïstisch en egocentrisch. Belachelijk rijk en puberaal tegendraads. In de openingsscène laat hij zich in een militair voertuig door Afghanistan rijden, onderwijl champagne drinkend en verhalen opdissend over zijn escapades met fotomodellen. Kort daarvoor presenteerde hij, achteloos en cynisch, de ‘Jericho’; een indrukwekkend massavernietigingswapen. ‘Is it cool if I take a picture with you?’, vraagt een van de soldaten bewonderend. ‘Totally cool’.
Stark wordt in Afghanistan gevangengenomen door terroristen. Ze dwingen hem de Jericho voor hen te maken, maar in plaats daarvan knutselt hij de eerste versie van zijn Iron Man in elkaar. Hij ontsnapt, crasht in de woestijn en keert terug naar Amerika. Daar kondigt hij aan dat hij tot inkeer is gekomen en dat Stark Industries stopt met wapenproductie. Zakenpartner Obadiah Stane (Jeff Bridges) lijkt hem daarin te steunen, maar heeft natuurlijk het soort naam dat hem voorbestemt tot kwalijke zaken. De naam van zijn secretaresse vat haar karakter eveneens aardig samen: Pepper Potts (Gwyneth Paltrow). En terwijl Tony in het diepste geheim aan een nieuwe, geavanceerde versie van zijn robotpak werkt, assembleren de Afghaanse terroristen de brokstukken van de eerste Iron Man. De finale laat zich raden…
Een plot uit een willekeurige Marvel comic dus, en personages met de diepgang van een stripfiguur. IRON MAN biedt geen complexe helden zoals in SPIDER-MAN of THE DARK KNIGHT, maar wel evenveel pret. Het kostuum van Iron Man is, zoals verwacht mocht worden, spectaculair. Zijn metalen voorkomen is angstaanjagend, maar hij beschermt daarmee wel onschuldige vrouwen en kinderen in Afghanistan – en zo zien we dat graag. Dat het pak ook later interessant blijft, komt omdat de techniek niet feilloos is. Stark blijft kwetsbaar voor kogelregens en duizelingwekkende valpartijen. Het maakt IRON MAN tot een film met vaart en degelijke actiemomenten, die zich echter pas onderscheidt van andere superheldenfilms wanneer Downey Jr. de paljas mag uithangen. En dat is gelukkig vaak. De scènes waarin Stark experimenteert met de straalaandrijving van zijn nieuwe pak zijn zeer geestig, en sommige situaties bieden zelfs een nieuwe, ironische blik op de moderne supermens. Tijdens een testvlucht boven Malibu wordt Iron Man gespot door Amerikaanse gevechtsvliegtuigen. Wat is dat onbekende voorwerp? Een nieuw type raket? Is it a bird? Is it a plane? Luchtmachtmilitair Rhodey (Terrence Howard) belt natuurlijk naar Amerika’s bekendste wapenfabrikant voor informatie. Op kilometers hoogte, met Iron Man verwikkeld in een spectaculair luchtgevecht, klinkt opeens een ringtone…
Di: UPI (BE: 30 april / NL: 1 mei) Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 1 mei 2008.