David Lynch reist de aardbol over als ambassadeur van Transcendente Meditatie. In het kort: door een paar keer per dag te mediteren kan een mens onvermoede creatieve bronnen in zichzelf aanboren. Ook de wereldvrede zou een stuk dichterbij komen. Daar kun je om gniffelen, maar de filmmaker begon er al veertig jaar geleden mee, wat impliceert dat wij zijn gehele unieke oeuvre in zekere zin ook aan Lynch’ goeroe Maharishi Mahesh Yogi te danken hebben. Inderdaad, dezelfde vriendelijke baardmans die in de jaren zestig en zeventig The Beatles tot zijn volgelingen mocht rekenen.
Maar voor de niet-ingewijde blijft het lastig Blije Eikel Lynch, die de zegeningen van meditatie verkondigt en zijn publiek onvermoeibaar de weg naar het Licht wijst, te koppelen aan de schepper van duistere filmmysteries als ERASERHEAD (1977), BLUE VELVET (1986) en MULHOLLAND DR. (2001). Wat dat betreft had Kriterions gelegenheidsprogrammeur Vivian geen betere double bill kunnen bedenken dan die van MEDITATION, CREATIVITY, PEACE (2013) en MULHOLLAND DR.
MEDITATION, CREATIVITY, PEACE volgt de regisseur op een lezingentour langs zestien landen, waarop de stichter van de ‘David Lynch Foundation for Consciousness-Based Education and World Peace’ zijn ideeën uiteenzet. Dat we bij zijn fortune cookie-metaforen over ideeën die als vissen aan de haak worden geslagen niet meteen zuchtend afhaken, is mede te danken aan de charmante manier waarop Lynch ze over het voetlicht brengt. Altijd met dat curieuze geknepen stemgeluid en die wapperende handgebaren.
In een recensie van de film vroeg The Hollywood Reporter zich vorig jaar af: “How does a man who spends every day swimming in an ocean of absolute peace and bliss produce work so disturbingly evocative of dread and horror?” Het antwoord is misschien niet eens zo ingewikkeld. Neem MULHOLLAND DR., een pseudo-film noir waarin personages voortdurend van identiteit wisselen en een droomlogica de schijn van samenhang tussen de gebeurtenissen in stand houdt. Het levert unheimische cinema op, met een voor de maker vermoedelijk reinigend effect. Schokkend Nieuws laat de handjes, à la Lynch, veelbetekenend wapperen en zegt: “Wie een haai vangt in een zee van ideeën, kan er vervolgens in rust en vrede rondzwemmen.”
Love, Life and Lynch
woensdag 23 juli:, films om 19:45 en 22:00.
Kriterion, Roetersstraat 170, Amsterdam
Informatie en kaarten
