IN MEMORIAM | Eergisteren overleed acteur David Warner op tachtigjarige leeftijd. In een carrière van ruim 60 jaar heeft Warner in honderden films en series gespeeld, waaronder een flinke hoeveelheid genretitels. Regisseurs zoals Richard Donner, Terry Gilliam, John Carpenter en James Cameron hebben allemaal met hem mogen samenwerken.
Warner werd geboren in Manchester in 1941 in een disfunctioneel gezin. Zijn ouders waren ongetrouwd en dusdanig werd de jonge Warner apart opgevoed, tot zijn moeder volledig uit zijn leven verdween toen hij nog tiener was. Het grootste gedeelte van zijn jeugd bracht hij door in kostscholen, en hij zou later zeggen dat dit een zeer moeilijke periode was. Acteren bleek een manier te zijn om dit rommelige leven deels te ontsnappen. Ondanks dat hij studeerde aan de prestigieuze Royal Academy of Dramatic Artis in Londen was Warner onzeker over zijn uiterlijk en hoe dat zijn acteerwerk kon beïnvloeden. Hij was te lang en zelfs een beetje slungelig, niet echt kwaliteiten passend bij hoofdrollen of helden. Deze onzekerheid zou later in zijn acteerwerk enigszins worden bevestigd, maar Warner verraste critici toen de Royal Shakespeare Company hem castte voor Hamlet in 1965. Hij speelde de Deense prins als een kind van de jaren 60, een rebelse student in plaats van de zware, statige optredens waar het Britse toneel bekend mee was.
Waar hij op het toneel Shakespeares helden mocht vertolken, begon zijn echte filmcarrière met een schurkenrol. In 1963 was hij te zien als de gluiperige snob Mr. Blifil, de tegenpool van Tom Jones, naar de gelijknamige film. TOM JONES won vier Oscars, waaronder voor beste film, en het kan gezegd worden het optreden als Blifil de toon zette voor Warners verdere loopbaan. In 1971 speelde hij de verstandelijk beperkte Henry Niles in STRAW DOGS. Niles doodt per ongelijk een tienermeisje, wat uiteindelijk leidt tot de explosie van geweld in de finale van Sam Peckinpahs controversiële film. In CROSS OF IRON werkte Warner weer samen met Peckinpah, in wederom een moreel ambivalente rol. In deze oorlogsfilm over rivaliserende Wehrmacht-officieren in Oostfront is Warners Hauptman Kiesel een van de weinige fatsoenlijke personages. Maar ja, hij speelt nog steeds een nazi. In 1978 speelde hij nogmaals een officier, alleen deze keer minder dualistisch. In de miniserie HOLOCAUST treed hij in de rol van de beruchte SS-officier Reinhard Heydrich. Deze miniserie is ook interessant vanwege de eerste grote rollen voor Meryl Streep en James Woods.
In 1976 kerft Warner zijn eigen plekje in de filmgeschiedenis. Niet eens per se met zijn optreden, maar de dood van zijn personage is een absolute knaller. THE OMEN draait om Gregory Peck als een Amerikaanse diplomaat die een kind adopteert en het Damien noemt, maar al snel begint te vermoeden dat Damien de antichrist is. Warner speelt een fotograaf die verontrustende details rond het kind vindt en door Damien wordt vermoord met zijn demonische krachten. Een zwakke achteruitrem, een glazen ruit, een overtuigend nep-hoofd en maar liefst vier verschillende camerahoeken komen samen voor een stukje horrormagie. Voor een interview over Britse horror vroeg Mark Gatiss aan Warner wat er was gebeurt met het afgehakte hoofd. Zonder een spier te vertrekken antwoordde Warner: “Verloren in de scheiding.”
THE OMEN
De jaren 80 waren een productieve periode voor Warner, hij zat in maar liefst 29 films en meerdere series. Dit kunnen we ook zijn ‘schurken’-periode noemen, zo speelde hij drie verschillende slechteriken in TRON, zowel een plagiërende CEO, een kwaadaardig computerprogramma en de stem van een op hol geslagen kunstmatige intelligentie. In 1983 kroop hij in de rol van een krankzinnige wetenschapper die hersenen op sterk water zet in Steve Martins komedie THE MAN WITH TWO BRAINS, en een jaar later speelde hij in een tv-film een heel sympathieke monster van Frankenstein, naast Carrie Fisher. Hij was de eigenaar van het sinistere Madame Tussauds in WAXWORKS, en in zijn meest overduidelijk boosaardige rol speelde hij een schurk genaamd ‘Evil’, in Terry Gilliams TIME BANDITS. Verder was hij ook te zien in THE COMPANY OF WOLVES, MY BEST FIREND IS A VAMPIRE, HOSTILE TAKEOVER en GRAVE SECRETS. Van al zijn rollen in de jaren 80 genoot hij het meest van A CHRISTMAS CAROL, met George C. Scott als Scrooge. Warner speelde de noodlottige klerk Bob Cratchit, waarin hij weer eens een sympathieke rol mocht spelen.
De jaren 90 begonnen vrij goed, met de bizarre fantasy/neo-noir CAST A DEADLY SPELL en TEENAGE MUTANT NINJA TURTLES II. In 1993 kwam hij naar voren in maar liefs twee omnibushorrorfilms, BODY BAGS en NECRONOMICON. Een jaar later kreeg hij een aardige bijrol in Carpenters ondergewaardeerde IN THE MOUTH OF MADNESS. Hier speelt hij de psychiater die hoofdpersoon John Trent (Sam Neill in een heerlijke sardonische rol) ondervraagt in een gewatteerde cel. De eerste helft van de jaren 90 zat dus vol prima films, maar eind 1994 ging het heel snel bergafwaarts. INNER SANCTUM 2 en BEASTMASTER III kunnen niet bepaald ondergewaardeerd genoemd worden, en waar hij eerst met namen zoals George C. Scott en Gregory Peck op de posters stond, speelde hij nu second fiddle tegenover Clint Howard (ICE CREAM MAN) en Pamela Anderson (NAKED SOULS). Maar toen! Een scheepshoorn in de verte! “King of the World” James Cameron kwam aanvaren en castte Warner in zijn maritieme epos. Het is een vrij kleine rol, maar wel een indrukwekkende, Meteen daarop volgde SCREAM 2, en toen ging Warner zich vooral richten op zijn terugkeer naar het Britse toneel. De films na SCREAM 2 zijn vooral low-budget projecten of televisiefilms voor de BBC. Warners laatste twee grote rollen waren in Burtons PLANET OF THE APES in 2001 en een olijke cameo in MARY POPPINS RETURNS as Admiraal Boom.
TEENAGE MUTANT NINJA TURTLES II: THE SECRET OF THE OOZE
Zijn televisiewerk was bijna even uitgebreid als zijn verschijningen op het witte doek, met tientallen miniseries in de jaren 80. Hij was te zien in een paar afleveringen van TWIN PEAKS en TALES OF THE CRYPT. Hij zat in BATMAN THE ANIMATED SERIES as Ra’s al Ghul, DOCTOR WHO: DREAMLAND als Lord Azlok en als professor Van Helsing in PENNY DREADFUL. En hij zal een bekend gezicht zijn voor STAR TREK fans, niet alleen zat hij STAR TREK: THE NEXT GENERATION maar ook in de films THE FINAL FRONTIER en THE UNDISCOVERED COUNTRY, in drie verschillende rollen.
STAR TREK VI: THE UNDISCOVERED COUNTRY
David Warner overleed op 24 juli 2022, vijf dagen voor zijn zijn 81ste verjaardag. Ondanks Warners lange en veelzijdige carrière won hij slechts één grote prijs, de Emmy in 1981 voor de beste bijrol in miniserie MASADA. Hij had er misschien wel meer verdiend, want David Warner bracht vaak een pathos naar zijn rollen die eigenlijk alleen werden gewaardeerd wanneer hij op het toneel stond. Zijn vroege angst, dat hij te lanky was om de held te spelen, is helaas merendeels uitgekomen. Maar hij kon heerlijke schurken neerzetten, trad vaak in de rol van de schimmige arts of de afstandelijke psychiater en heeft samengewerkt met legendes van het grote doek. Die diepe, zachte stem en dat harde gezicht met die vriendelijke ogen wist hij perfect in te zetten, en hij bracht een menselijkheid mee naar elke rol. Hij verdient het zeker om herinnerd te worden om meer dan alleen die prachtige sterfscène uit THE OMEN.
Foto bovenaan door Rory Lewis Photographer – http://rorylewisphotography.com/, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=37651127
