VOORPRET |Deze week verschijnt GEMINI MAN in de bioscoop, de nieuwe film van Ang Lee, met een hoofdrol voor Will Smith. Zijn tegenspeler? Ook Will Smith! Dubbelgangers in films zijn niet uniek (haha): hier nog zeven voorbeelden van dynamische duorollen.
THE DOUBLE (Richard Ayoade, 2013)
Kantoorbediende Simon James (Jesse Eisenberg) werkt al zeven jaar in hetzelfde vervreemdende kantoor. James is verlegen, onhandig en verloren in een wereld waarin het hem maar niet lijkt te lukken zijn plekje te veroveren. Anoniem gaat hij door het leven: zijn baas kan zijn naam niet onthouden en zijn collega Hannah (Mia Wasikowska), op wie hij verliefd is, ziet hem niet staan. Maar dan duikt opeens James Simon op, zijn exacte dubbelganger, maar ook in alles zijn tegenovergestelde. Simon is vlot, verleidelijk en vastbesloten, en natuurlijk valt Hannah wel op hém. Dubbel pech! THE DOUBLE, gebaseerd op een novelle van Fyodor Dostoevsky, is een heerlijk absurdistische zwarte komedie. Barend de Voogd schreef in zijn recensie voor Schokkend Nieuws destijds enthousiast: ‘THE DOUBLE is ambitieus, sfeervol en fantasierijk gefilmd […] Nu al een van de meest oorspronkelijke films van 2014 .’
ENEMY (Denis Villeneuve, 2013)
2013 was een goed jaar voor dubbelgangerfilms. Dat jaar bracht ons namelijk ook ENEMY, een film van Denis Villeneuve, voordat de Canadese regisseur definitief doorbrak met films als SICARIO, ARRIVAL en BLADE RUNNER 2049. In ENEMY kijkt Adam (Jake Gyllenhaal) een film, en ziet plots dubbel. Een bijrolacteur lijkt exact op hem! Adam zoekt én vindt de acteur, ene Anthony (verrassing: ook Jake Gyllenhaal). Vanaf dat moment wordt het alsmaar ongemakkelijker, vreemder en verontrustender. Ook ENEMY is gebaseerd op een boek, ditmaal van José Saramago, winnaar van de Nobelprijs voor literatuur. ‘ENEMY is strak en dreigend vormgegeven: de realiteit wordt vervreemdend verbeeld, het kleurgebruik bedekt alles onder een een geel-bruinige gloed en de soundtrack hypnotiseert’, zo schreef George Vermij in zijn recensie. Maar: ‘Helaas komt aan de zorgvuldig opgebouwde spanning een te abrupt einde.’
DOUBLE IMPACT (Sheldon Lettich, 1991)
Dat acteurs in dubbelrollen lang niet alleen zijn voorbehouden aan intelligente arthousefilms naar boeken van gerenommeerde schrijvers, bewees Jean-Claude van Damme in de vroege jaren negentig. In die tijd was Jean-Claude van Damme een superster wiens films de kassa’s van bioscopen en videotheken flink deden rinkelen. ‘Hoe verdienen we nou nóg meer geld aan “the muscles from Brussels?”, moeten de studiobazen gedacht hebben. Nou, met twéé Jean-Claude van Dammes natuurlijk! En hij bedacht het verhaal ook nog eens zelf. De Belg speelt in DOUBLE IMPACT de tweelingbroers Alex en Chad, wiens ouders 25 jaar geleden werden vermoord. De broers hebben elkaar sindsdien niet meer gezien, maar bundelen de spieren op zoek naar wraak. ‘Twin brothers torn apart by violence. On a mission of revenge. One packs a punch. One packs a piece. Together they deliver…’ Voor de schurkenrol schakelde Van Damme zijn vriend Bolo Yeung in, tegen wie hij het ook in BLOODSPORT al opnam. Een knokfestijn is het gevolg. Overigens beviel het spelen van twee rollen JCVD kennelijk goed: hij deed het nog eens dunnetjes over in MAXIMUM RISK (Ringo Lam, 1996) en REPLICANT (ook al Ringo Lam, 2001).
US (Jordan Peele, 2019)
Vincent Hoberg schreef over US: ‘Het is een dijk van een premisse die Peele ons in het ijzersterke half uur voor de voeten gooit.’ De vier duistere figuren die tijdens hun vakantie opeens in hun voortuin opduiken komen de familie Wilson wel heel bekend voor. ‘It’s us!’ Maar dan in griezelige, moordlustige versies, genaamd ’the Tethered’. Vooral Lupita Nyong’o speelt de sterren van de hemel als de Tethered versie van zichzelf. Peele propte zijn film vol dubbele ladingen, verwijzingen en symboliek, en wist na GET OUT zijn status als niet te negeren horrortalent nog eens te bevestigen.
CAM (Daniel Goldhaber, 2018)
‘Wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje’, zo beweert men. Alice laat het daar echter niet bij zitten en verdient als camgirl wel meer dan wat kwartjes. Maar op een kwade dag zit er opeens iemand anders op haar plek. Iemand die er precies hetzelfde uitziet als zij! Wat is hier aan de hand? Identiteitsdiefstal, iets bovennatuurlijks? ‘Curiouser and curiouser!’, roept Alice, en gaat op onderzoek uit. Volgens Vincent Hoberg krijgen we hiermee ‘…niet alleen een sterke thriller met een feministische insteek voorgeschoteld, maar […] ook een blik achter de schermen van de competitieve online seksindustrie.’ CAM bewijst: ‘Zet precies de juiste mensen bij elkaar met goed materiaal en je stijgt automatisch boven de middenmoot uit.’
DEAD RINGERS (David Cronenberg, 1988)
Jeremy Irons speelt een gynaecoloog, en Jeremy Irons speelt een gynaecoloog in David Cronenbergs horror-thriller. De tweelingbroers Beverly en Elliot Mantle zijn niet van elkaar te onderscheiden en hebben dus ook nog hetzelfde beroep. Ze delen alles, inclusief vrouwen. Waar die vrouwen overigens niet van op de hoogte zijn. #MeToo much? Alsof dit nog niet creepy genoeg is, zijn er ook nog ‘mutant women’ en een set chirurgische instrumenten uit de hel. Deze combinatie is natuurlijk een dubbeltje op zijn kant, en voordat je ‘misvormde baarmoeder’ kan zeggen loopt de boel gigantisch uit de steriel gehandschoende klauwen.
THE DARK HALF (George A. Romero, 1993)
Thad Beaumont leeft een dubbelleven: hij is onder zijn eigen naam schrijver van salonfähige literaire werken die echter weinig opbrengen, terwijl hij onder het pseudoniem George Stark harde, gewelddadige thrillers schrijft die als warme broodjes over de toonbank gaan. Als Beaumont zijn alter ego op wil geven en zelfs een begrafenis voor Stark in scène zet, gaan de poppen aan het dansen. Stark komt tot leven en begint mensen te vermoorden, waar Beaumont uiteraard de schuld van krijgt. Stephen King baseerde zijn boek op zijn eigen ervaring: als Richard Bachman wilde hij middels een experiment kijken of hij onder een pseudoniem ook succesvol kon zijn. Totdat iemand voor detective ging spelen, ontdekte dat King en Bachman dezelfde persoon waren en dat naar buiten bracht. Tot groot ongenoegen van King. Zijn boek The Dark Half was dus een soort therapeutisch een-tweetje met zichzelf. George A. Romero verfilmde het boek, met Timothy Hutton in de duistere dubbelrol, en in dit interview met Schokkend Nieuws vertelt hij daarover.
Tot slot: dit lijstje is natuurlijk verre van compleet. Ik had het nog kunnen hebben over ARMY OF DARKNESS (Sam Raimi, 1992), SISTERS (Brian de Palma, 1972), POSSESSION (Andrzej Zulawski, 1981), LOST HIGHWAY (David Lynch, 1997), et cetera. Maar dat was dubbel zoveel werk geweest.
