Een jonge vrouw die online haar geld verdient, krijgt het zwaar te verduren als de technologie zich tegen haar keert. De plot van Daniel Goldhabers debuut CAM ruikt aan alle kanten naar een aflevering van BLACK MIRROR. En toch is het meer dan dat.
Een veel gebruikt en nogal lui tussenwerpsel in filmrecensies wereldwijd: ‘Deze film had prima gewerkt als aflevering van [vul toepasselijke televisieserie in], maar als lange speelfilm werkt hij niet.’ Lui, omdat ieder verhaal op aarde verteld kan worden in een halfuur of driekwartier. Tarantino’s volledige KILL BILL valt zelfs in iets meer dan een halve minuut te vertellen. CAM, het regiedebuut van Daniel Goldhaber, heeft dan ook vast hier en daar een sneer ontvangen à la ‘BLACK MIRROR doet hetzelfde verhaal in de helft van de tijd’. CAM is absoluut thematisch verwant aan die serie, maar werkt toch als een film van 94 minuten.
Alice (Madeline Brewer) werkt succesvol onder het pseudoniem Lola als webcamgirl. Als ware het een online peepshow geilt ze voor de camera een klein legertje mannen op, die haar betalen in virtuele tokens om verder te gaan. Alice schuwt daarbij extreme dingen niet, maar alles loopt op rolletjes… totdat haar account opeens is overgenomen door een perfecte dubbelganger. Wie? Wat? Hoe? Waarom? Het beantwoorden van deze vragen is de normale route die een scenarioschrijver neemt. En meteen de reden dat veel scifi-thrillers met een bizarre opzet als CAM de bocht uitvliegen. Veel schrijvers willen zo veel verklaren en uitleggen dat ze zichzelf uiteindelijk in een hoek verven. De kunst als scenarist is dus keuzes maken: wat wil je precies voor film maken?
Enter Isa Mazzei, de debuterend scenariste van CAM. Ze weet exact wat ze wil vertellen en daarin ligt een groot deel van de kracht van de film. Mazzei, zelf ooit een webcamgirl, legt vanaf het startpunt de focus van haar verhaal op Alice en het blijkt de eerste geweldige keuze. CAM was in eerste instantie bedoeld als een documentaire over webcamgirls, maar Mazzei besloot een scifi/horror-element toe te voegen, met in het achterhoofd steeds haar initiële idee. Zo krijgen we niet alleen een sterke thriller met een feministische insteek voorgeschoteld, maar biedt de film ons ook een blik achter de schermen van de competitieve online seksindustrie. Want wie na de eerste minuten denkt dat Alice net zo’n giechelend type is als haar stoeipoezerige alter ego wordt gauw uit de droom geholpen. Na het schokkende einde van de eerste show die we te zien krijgen, leren we de echte Alice kennen: een vrouw die vrijwillig voor dit bestaan heeft gekozen en de totale controle heeft over haar online – en echte – leven.
Webcamming blijkt een veeleisende baan, en wel een waar ijzeren discipline voor nodig is. Echter, het grote voordeel: het is een job (in een voornamelijk door mannen gedomineerde industrie) die vrouwen volledige onafhankelijkheid geeft. Alice en haar collega’s werken volgens hun eigen regels en bepalen zelf wat ze wel en niet willen doen voor de camera. Dit idee maakt de nachtmerrie die Alice beleeft een stuk reëeler dan die van personages in andere films over identiteitsdiefstal. In ENEMY OF THE STATE (Tony Scott, 1998) en THE NET (Irwin Winkler, 1995) werd er met de identiteiten gesold van respectievelijk Will Smith en Sandra Bullock, maar je krijgt nooit het gevoel dat ze echt diep in de ellende zitten. Ze hebben nog enigszins controle over de situatie, maar in CAM is Alice de controle volledig kwijt. Wanneer ze hulp zoekt bij de politie, willen de agenten alleen maar weten: ‘What’s the weirdest thing you ever had to do?’
Dat de tweede helft van de film draait om Alice’ pogingen om haar (online) leven terug te krijgen, spreekt voor zich. Ook ontkomt Mazzei er niet aan om wat thrillerclichés in de mix te gooien samen met een handvol red herrings. Het stoort niet echt, want op dat punt is het al vrij duidelijk dat Mazzei niet geïnteresseerd is in het bevredigend beantwoorden van de conventionele wie?- en waarom?-vragen. Bovendien wordt de film tijdens de zwakkere momenten gedragen door de andere ijzersterke troef van CAM: Madeline Brewer. Ze liet recentelijk in THE HANDMAID’S TALE al zien dat ze een aardig potje kan acteren, maar als Alice/Lola bewijst ze dat ze ook met gemak een hele film kan dragen.
Tel daar de zelfverzekerde regie van Daniel Goldhaber bij op en je krijgt het recept dat in de muziek ook van toepassing is op geweldige bands: zet precies de juiste mensen bij elkaar met goed materiaal en je stijgt automatisch boven de middenmoot uit. Want na de bloederige finale, die geïnspireerd lijkt door de climax van SINGIN’ IN THE RAIN (Stanley Donen, Gene Kelly, 1952) en de slotakte van WARGAMES (John Badham, 1983), tovert CAM ook nog eens de perfecte slotscène uit de mouw en weet de allerlaatste valkuil te omzeilen. Niks geen moralistisch laatste akkoord, gewoon een prachtmoment tussen twee sterke vrouwen. Vooruit: als de film je één boodschap meegeeft is het: Je leven is van jou. And nobody better fuck with it!
Distributie: Netflix. Release: 16 november 2018. Copyright: Vincent Hoberg. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 4 december 2018.
