THE FRANKENSTEIN CHRONICLES is – misschien passend – een vreemde hybride: geïnspireerd door het werk van Mary Shelley, maar ook beïnvloed door Dickens, met een snufje Poe, een moordmysterie als uitgangspunt en veel aandacht voor historische ontwikkelingen. Ironisch genoeg komt het uiteindelijke schepsel nooit echt tot leven.
De twee seizoenen van de serie, geproduceerd door ITV, staan op Netflix – bij succes komt er wellicht nog een derde. In het eerste seizoen loopt Mary Shelley zelf rond. In het Londen van 1927 – negen jaar na publicatie van haar Frankenstein; or, the modern Prometheus – spoelt een lichaam aan, opgebouwd uit de lichamen van acht vermoorde kinderen. John Marlott (Sean Bean) krijgt opdracht de schuldige te vinden. Maar dat hij dat lichaam zag bewegen, was dat een door zijn syfilis veroorzaakte hallucinatie of een teken dat er iets bovennatuurlijks aan de hand is?
De makers van de serie maken grif gebruik van alle ontwikkelingen die er begin negentiende eeuw in Londen gaande waren. Op de medische school wordt galvanisme gedemonstreerd. In het lagerhuis debatteert men over de Anatomy Act. Sommigen hopen dat het legaliseren van ontleding door een beperkte groep de ondergrondse handel in kadavers tegen zal gaan. Anderen zijn bang dat arme sloebers zo hun kans op een plekje in de hemel zal worden afgenomen. Ook wordt er gesproken over een centralisatie van de politiemacht en is de journalistiek in opkomst als een steeds belangrijkere kracht. In het tweede seizoen komen daar nog meer onderwerpen bij: de strijd tussen de geestelijke en de seculiere macht, de ontwikkeling van ingewikkelde automaten (Ada Lovelace figureert in het tweede seizoen), de aankomende dood van koning George IV. Het is een rijke achtergrond.
Helaas is het hoofdverhaal een stuk minder boeiend. Deel van het probleem is dat de makers in beide seizoenen vasthouden aan een centraal mysterie. Het leidt Marlott naar interessante plekken en personen, maar het dwingt ons ook om veel vrij saaie achtervolgingen en onderzoeksmissies te volgen naar een tot twee keer toe vrij onsamenhangende en niet bepaald bevredigende “oplossing”. Het wringt vooral in het tweede seizoen, dat de fascinerende bovennatuurlijke ontwikkeling van het einde van het eerste seizoen heel lang grotendeels negeert voor een herhaling van zetten.
Een vleugje camp had het geheel misschien wat makkelijker verteerbaar gemaakt. Er is echter een reden voor de doodserieuze toon: uiteindelijk is de serie opvallend oprecht over geloof. Rouw en boetedoening staan als thema centraal. Marlott verloor zijn vrouw en dochter door zijn syfilis, die hij opliep door in het leger vreemd te gaan. Een cruciaal personage in het tweede seizoen zegt verteerd te worden door rouw. God is een prominente aanwezigheid: in deze wereld zijn atheïsten verdorven, is abortus misdadig en kan alleen oprecht geloof tot redding leiden.
De serie trekt dit thema ook door met Mary Shelley. Ook zij maakte veel dood mee: haar moeder, feministe Mary Wollstonecraft, overleed kort na haar geboorte; haar drie eerstgeborenen leefden niet lang. Dat is allemaal op feiten gebaseerd. Dat de serie het punt maakt dat vrijwel iedereen begin negentiende eeuw wel iemand had verloren, versterkt het morbide gevoel dat de hele serie doordrenkt. Dat Frankenstein ook deels geïnspireerd zou zijn door FLATLINERS-achtige avonturen, is echter een verzinsel van de serie dat haar creativiteit en originaliteit kwalijk banaliseert.
Frankenstein is dit jaar 200 jaar oud. Wij wijden er komend nummer ook een special aan. THE FRANKENSTEIN CHRONICLES laat zien dat de thema’s en beelden uit dat boek nog steeds vruchtbare grond zijn voor makers – maar ook dat je van goeden huize moet komen om er ook een boeiend nieuw verhaal van te kunnen maken.
Distributeur: Netflix. Release datum: 13 maart 2018. Copyright: Hedwig van Driel. Overname uitsluitend na goedkeuring van rechthebbende. Gepubliceerd op 19 maart 2018.
