Is het ondertussen nou nog steeds niet mogelijk een artikel over een spelverfilming te openen zonder gelijk te beginnen over de roemruchte videogame-curse? Zolang na veertig jaar gameculture het aantal niet-mislukte speladaptaties nog steeds op één hand te tellen is: nee. Recentelijk nog lieten zowel WARCRAFT als ASSASSIN’S CREED zien dat zelfs arthouseregisseurs en prijzenwinnend acteurs geen garantie bieden voor succes.
De verfilming van de PS3-reboot/prequel van Tomb Raider uit 2013 heeft echter meer dan alleen die vloek te overwinnen. Ook de wrange nasmaak die de twee eerdere Angelina Jolie-vehikels achterlieten dient weggepoetst te worden wil de film enige kans maken de critici – maar bovenal de fans – te bekoren. Want eerlijk is eerlijk: dit soort films vallen of staan bij de ontvangst door de liefhebbers, en de inmiddels twintig jaar oude Tomb Raider-franchise (17 titels, 67 miljoen verkochte games) heeft er daar nogal wat van.
De film volgt in grote lijnen het verhaal van het spel. We maken kennis met een jongvolwassen Lara Croft (Alicia Vikander) die als fietskoerier een karig bestaan bijeen sprokkelt in de straten van Londen en nog nooit een graftombe van dichtbij heeft gezien. Ze is de enige erfgenaam van een enorm familiefortuin, nadat haar vader Richard (Dominic West) jaren geleden tijdens een zakenreis verdween, maar ze weigert hier aanspraak op te maken omdat ze niet wil geloven dat hij echt dood is.
Net op het moment dat ze besluit dat feit eindelijk te accepteren, vindt ze een boodschap van haar vader. Hierin legt hij uit dat hij niet alleen een succesvol zakenman is, maar ook al jaren in het geheim op zoek is naar Yamatai, een vergeten eiland in het midden van The Dragon’s Triangle. De mythische Japanse koningin Himiko werd naar het eiland verbannen en zij had naar verluidt bovennatuurlijke krachten. Richard is van mening dat haar geheim een gevaar vormt voor de mensheid en draagt zijn dochter op al zijn onderzoeksmateriaal te vernietigen. Lara besluit echter voor eens en altijd te achterhalen wat er precies met hem gebeurd is en reist af naar het Verre Oosten. Waarom ze niet eerst haar erfenis zekerstelt, maar een familiejuweel moet verpatsen om haar missie te financieren wordt niet helemaal duidelijk, maar het leidt tot een leuke cameo van Nick Frost als slonzige pandjesbaas. Eenmaal in The Dragon’s Triangle aangekomen vergaat haar schip en spoelt ze aan op een mysterieus eiland, waar ze gevangen wordt genomen door ene Mathias (Walton Goggins). Hij is naar eigen zeggen een collega van haar vader, maar na jaren op het eiland duidelijk doorgedraaid. Met een dosis huurlingen en een klein leger aan dwangarbeiders stroopt hij het eiland af op zoek naar het graf van Himiko. Lara weet te ontsnappen en moet nu alles op alles zetten om Mathias te slim af te zijn.
De prequel-game verfriste destijds de formule door een nieuw toegevoegd overlevingselement prioriteit te geven boven al het gepuzzel en geschiet. Lara was hier immers nog verre van de ervaren, schietgrage tomb raider die in 1996 in één klap zoveel nerdhartjes wist te veroveren. Door op wild te jagen en het eiland te onderzoeken kon de speler haar meer ervaring en vaardigheden laten opdoen. Een spel heeft echter vele uren de tijd om aan karakterisering en verhaalopbouw te besteden en de speler een band met het hoofdpersonage te laten ontwikkelen. Bij een film moet dat nu eenmaal sneller, een van de belangrijkste struikelblokken van veel speladaptaties.
Ook deze verfilming ontkomt daar niet aan, helemaal omdat in het begin kostbare tijd verloren gaat aan een onnodig lange introductie van Lara 1.0. In de openingsscène wordt tijdens een kickbokswedstrijd bijvoorbeeld al bevestigd dat Lara een doorzetter is, maar even later wordt dat ook nog eens benadrukt tijdens een wilde fietsachtervolging door de stad. Eindelijk aangekomen op het eiland wordt Lara letterlijk en figuurlijk in het diepe gegooid, en komen er belangrijke spelelementen in gecondenseerde vorm voorbij. Wat acrobatisch geklauter, een wilde achtervolging, een David-en-Goliath-confrontatie met een huurling: allemaal intens en vaardig in beeld gebracht, maar meer dan welkome knipogen naar het originele spel worden het helaas niet. Ook het puzzel-aspect komt niet helemaal goed uit de verf. Niet dat Indiana Jones echt ingewikkelde dingen moest oplossen, maar bij hem kreeg je tenminste nog wat van de daadwerkelijke inhoud van zijn notities mee. We zien Lara voornamelijk veel bladeren en verbeten kijken, het blijft een beetje onduidelijk hoe ze de paar belangrijke raadsels op weg naar Himiko’s laatste rustplaats nou precies oplost.
Is Tomb Raider dan de zoveelste gefaalde poging een spel te verfilmen? Nee, zeker niet. De genoemde gebreken zijn voornamelijk inherent aan de vertaling van spel naar film. De makers hebben beslist hun best gedaan de rauwe sfeer en het gevoel voor avontuur van het bronmateriaal te benaderen. Dat de bovennatuurlijke kanten van het verhaal grotendeels buiten beschouwing worden gelaten is duidelijk een stijlkeuze; het doet enigszins afbreuk aan het mysterie, maar de boel blijft hierdoor ook geloofwaardig. Voormalig reclamefilmer Roar Uthaugh houdt de film met beide benen op de grond en gaat nergens overboord met CGI en overdreven set pieces. Hij haalt zijn goed gecaste hoofdrolspeelster door de mangel, maar weet ook maat te houden. Ondanks het feit dat de camera haast geen moment van Vikanders zijde wijkt, voorkomt de regisseur de overdreven fetisjering die ervoor zorgde dat de twee Jolie-films op den duur zo irritant werden. Vikander mag hier dan blikvanger zijn, een ingetogen Walton Goggins weet ondanks de opgelegde beperkingen (de spellen blonken nou eenmaal niet uit in originele slechteriken) een menselijke draai te geven aan een standaard schurkenrol.
Opgeteld zijn het deze details die er uiteindelijk voor zorgen dat TOMB RAIDER ondanks zijn gebreken, weet te overtuigen. Een midcredit-scène hint al naar een vervolg en dit eerste deel is zeker een stap in de goede richting.
Distributie: Warner Bros. Release BE: 14 maart 2018, NL: 15 maart 2018. Copyright: Daan Snouck Hurgronje. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 15 maart 2018.
