Met DC’s klassieke Flashpoint mini-serie als uitgangspunt introduceert Andy Musschietti’s THE FLASH na een lang, getroebleerd productieproces dan eindelijk het multiversum in DC’s extended universe.
Schrijver-regisseur James Gunn was na het succes van THE SUICIDE SQUAD (2021) en HBO’s PEACEMAKER (2022) door DC/Warner Brothers ingehuurd om leiding te geven aan een grote schoonmaak bij de studio. Het DCEU was sinds het begin met MAN OF STEEL (Zach Snyder, 2013) nooit helemaal uit de verf gekomen, en begin dit jaar werd de knoop door gehakt: er gaat een harde streep door de huidige canon heen, inclusief de ondertussen geliefde casting van de studio’s eregallerij van superhelden (Superman, Wonder Woman, Aquaman, Batman, etc.). THE FLASH en James Wans AQUAMAN AND THE LOST KINGDOM (gepland voor later dit jaar) hebben de twijfelachtige eer de winstgevende maar gemankeerde serie af te sluiten.
De stap naar een multiverseel DCEU lijkt dan ook vooralsnog een eenmalige uitstapje. En dat is misschien maar goed ook. Marvel introduceerde enkele jaren geleden al een eigen multiversum als leidraad voor MCU’s vierde en vijfde fase, maar lijkt onderhand de weg een beetje kwijt te zijn in de zelfopgelegde wirwar van verhaallijnen, met als gevolg het uitblijven van enige urgentie of een beklijvende spanningsboog binnen de continuïteit. Goede zet van THE FLASH is dan ook dat de film het multiversum wel bevestigt, maar zich afspeelt in slechts één alternatieve realiteit.
The Flash/Barry Allen (Ezra Miller) is, zoals zoveel helden, getekend door een trauma uit zijn jeugd: zijn moeder werd vermoord en zijn vader verdween daarvoor achter de tralies. Zijn superkracht is dat hij heel, héél erg snel kan rennen. En hoe meer ervaring hij op doet als superheld, hoe sneller hij wordt. Dat is handig bij standaard superheldenacties zoals het redden van mensen of het bevechten van boeven, maar het komt ook met een aantal quantumphysische implicaties. Want wat als je zo snel wordt dat je de snelheid van het licht benadert, of voorbij gaat? Wat dan? Zou je dan terug in de tijd kunnen reizen? Hij zou nu theoretisch zijn moeder kunnen redden en zijn vaders onschuld kunnen aantonen.
Zijn Justice League mentor Bruce Wayne (Ben Affleck) probeert hem nog iets wijs te maken over vlinders en effecten, maar de jonge, onbezonnen Barry gaat ervoor. Natuurlijk gaat het fout en hij reist niet alleen terug in de tijd, maar belandt ook op een paralelle tijdlijn. Het is 2013, zijn moeder leeft nog, maar hij is echter wel zijn speedforce kwijt. En het blijkt al snel dat Aarde in deze dimensie helemaal geen meta-mensen met bovennatuurlijke krachten herbergt. Niet heel handig als er net een wereldbedreigend buitenaards gevaar zich aandient.
De typische pompeuze mix van komedie, emo young adult drama en race-tegen-de-klok avonturenfilm die volgt kennen we ondertussen wel, maar is daarmee niet minder onweerstaanbaar. The Flash had tot nu toe slechts wat veredelde cameo’s in het DCEU, maar hier wordt de studio’s langdurige investering in Miller uitbetaald. De acteur krijgt door het tijdlijn-geneuzel de kans niet één maar twee Barry Allens te spelen, en draagt de film volkomen met deze meta-dubbelact. Innemend, kwetsbaar en grappig, maar bij vlagen ook weer bloed-irritant en vermoeiend. En juist dat laatste maakt het personage weer wat menselijker, wat minder zelfbewust gestroomlijnd, dan bijvoorbeeld Tom Hollands Spider-Man.
Bij een film als dit horen natuurlijk de ondertussen verplichte intertekstuele verwijzingen naar andere versies van personages en gebeurtenissen buiten de diëgese. Dat zijn de typische “oh no, they didn’t!”-openbaringen waar je als fan verrast door hoopt te worden, maar DC heeft de vervelende neiging elke mogelijke verrassing qua plot of cast al tijdens de promotie campagne te verklappen. Zo ook hier. Dus de stuntcasting van een geliefde oudgediende komt veel minder goed aan dan als dit gewoon geheim was gehouden. Maar is daarmee niet minder glorieus natuurlijk. Ook de verwijzingen naar gebeurtenissen uit tien jaar DCEU zijn welkom, al voelt het ophangen van het verhaal aan het plot van een andere film ook als een zwaktebod.
THE FLASH is uiteindelijk dus een beetje een vergaarbak van genres en stijlen geworden. Eentje die bol staat van ideeën en thema’s, maar ook continu uit de bocht lijkt te vliegen door zijn eigen pretenties en moordende momentum. Het siert regisseur Musschietti dat hij de boel netjes binnen de lijntjes weet te houden, maar levert daarmee ook een wat brave film af. Misschien dat een hoogdravend, big-budget vehikel als dit juist eens goed van de baan moet knallen.
Distributeur: Warner Brothers. Release NL/BE: 14 juni 2023. Copyright: Daan Snouck Hurgronje. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 15 juni 2023.
