Science-fiction beleefde een kortstondig commercieel hoogtepunt in de late jaren ’60: een tijdstip dat niet geheel toevallig samenviel met de Apollo-vluchten en de eerste schreden van Neil Armstrong op de maan. De veronderstelling dat de space age nu werkelijk aangebroken was, bleek onjuist. Toen de ruimte-pioniers weer Amerikaanse grond onder de voeten voelden (en de prestigeslag met de Sovjet Unie hadden gewonnen), ging men over tot de orde van de dag. Op de overspannen aandacht voor het fenomeen ruimtevaart volgde een doodse stilte. Star Trek is zo’n beetje het enige SF-fenomeen dat zijn ruimtemissie al die jaren is blijven voortzetten.
Toegegeven, de STAR WARS– en ALIEN-films schopten het tot trilogie, maar het rondscheuren in hi-tech ruimtevaartuigen speelde daarin toch geen hoofdrol. STAR WARS was een futuristische versie van de Sprookjes van Grimm en ALIEN draaide vooral om het monster uit de titel: het ruimteschip deed dienst als claustrofobisch decor. Star Trek voorziet niet in claustrofobische spanning en kan evenmin sprookjesachtig genoemd worden. Dit relikwie uit de jaren ’60 blijft tegen de klippen op een blijmoedige pioniersgeest uitstralen: Westward Ho! Naast de populaire televisieseries (en ontelbare spin-offs) leverde dat een reeks speelfilms op. In STAR TREK: GENERATIONS – het zevende deel alweer – draagt captain Kirk (Shatner) de scepter over aan captain Picard (Stewart). Een nieuwe generatie staat klaar om het ruimteavontuur voort te zetten.
Dat STAR TREK: GENERATIONS de Amerikanen in horden naar de bioscoop weet te lokken is ronduit verbijsterend. Het is een onwaarschijnlijk suffe, bij vlagen zelfs lachwekkende film. Conform de instructies van schepper Roddenberry zijn conflicten tussen bemanningsleden uit den boze. Het gevaar komt dus van buitenaf: een stereotiepe schurk (McDowell) die – geheel in de trant van de ‘mad professor’ – een planeet wil vernietigen. Zijn gemeen kijkende handlangers binden de strijd aan met de Enterprise. Daar tuimelt men wat door de cabine, bezigt wat onbegrijpelijk space-jargon en drukt op een paar knoppen, waarna het vijandelijke ruimteschip explodeert. Met welke list de vijand verslagen wordt blijft onduidelijk.
Even afgezien van wat fletse grapjes rond Data, een karakter dat een ‘emotie-chip’ krijgt ingeplant, valt er geen spatje humor in de film te bekennen. Erger zijn het gebrek aan spanning, de groteske plotwendingen en de EO-moraal waarvan de film doortrokken is. Enige lichtpuntje is dat de zeldzaam irritante William Shatner eindelijk in het stof bijt.
Copyright Erik Spaans. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #17, februari 1995.
