Ruim voor Harry Potter was er al Meester van de Zwarte Molen. Een jeugdboek, zo duister, dat lezing ervan bijna garant stond voor slapeloze nachten. Uit pure angst of omdat de jonge lezer het boek simpelweg niet weg kon leggen. Schrijver Otfried Preussler snapte als geen ander dat wanneer je magie gaat opvoeren, je die andere m ook in ere moet houden: mysterie.
Een inmiddels hoogbejaarde Preussler liet onlangs weer van zich horen. Hij deelde een compliment uit aan de Duitse regisseur Marco Kreuzpaintner, in wiens bewerking hij nog steeds ‘zijn’ Krabat kon herkennen. En het is waar: KRABAT (2008) is een sterke verfilming geworden, waarin veel van de kwaliteiten van het klassieke boek terugkeren. Het verhaal speelt in de 17de eeuw, een periode waarin het Duitse platteland geteisterd werd door oorlog en ziekte. Zwerfjongere Krabat heeft op een ijskoude nacht een visioen: raven roepen zijn naam. Het leidt hem naar een afgelegen molen, waarvan de molenaar net op zoek is naar een nieuwe knecht. Krabat wordt lid van een team van twaalf leerlingen, van wie de oudste, Tonda, hem onder zijn hoede neemt. Al spoedig ontdekt Krabat dat de molen een dekmantel is voor zwarte magie. Er worden op gezette tijden menselijke botten vermalen, geleverd door een mysterieuze man in een cape. Zodra Krabat heeft bewezen zijn mannetje te kunnen staan, wordt hij ingewijd in de magische wereld van de molenaar. Hij leert te transformeren tot een raaf en krijgt les in vechttechnieken. Ook ontdekt hij het duistere geheim van de molenaar. Elk jaar rond oud en nieuw moet er een mensenoffer gebracht worden. De zachtmoedige Tonda denkt aan dat noodlot te kunnen ontsnappen. Met de liefde van een meisje hoopt hij de zwarte magie te doorbreken.
Elke lezer van Meester van de Zwarte Molen (1971) draagt een haarscherp beeld met zich mee van Preusslers wereld, en het is opvallend hoeveel die lijkt op wat Kreuzpaintner op het doek brengt. KRABAT ziet er in één woord geweldig uit. Het platteland van Roemenië, met zijn dreigende bergruggen en glooiende valleien, is een perfecte dubbelganger voor het oorspronkelijke Saksen. Kreuzpaintner houdt zijn art direction sober, zodat de molen en ook het nabij gelegen dorp heel eenvoudig zijn uitgevoerd. Het maakt dat de kijker moeiteloos wordt meegevoerd met Krabats belevenissen. Ook de casting is geslaagd, met David Kross (THE READER) memorabel in de titelrol en Daniel Brühl perfect als Tonda. Kreuzpaintner verdient vooral lof voor zijn versie van de molenaar. In plaats van louter angst boezemt de creatie van acteur Christian Redl ook een zekere sympathie in, wat feitelijk beter past bij zijn personage. In de film is de molenaar veel meer een gedoemde figuur en leren we nauwkeuriger wat zijn doel is. Tot zover de pluspunten. Want er valt toch ook wel wat af te dingen op de film. Kreuzpaintner houdt de cgi beperkt, maar zodra die wordt ingezet, is het toch jammer dat hij het niet koos voor ouderwetse suggestie. Ook zijn er momenten dat de suspense (zoals bij de eerste introductie van de duivelsfiguur) te wensen overlaat. Had Kreuzpaintner op dat moment voor een subjectieve cameravoering gekozen, dan was het resultaat veel effectiever geweest. De voornaamste klacht is dat er in KRABAT teveel wordt uitgelegd. Het maakt de film onnodig lang en minder beklemmend. Dat deed Preussler echt beter. Nou ja, wat rest is toch een sterke jeugdfilm, in Duitsland inmiddels door meer dan een miljoen mensen bezocht.
Di: Twin Film (BE: 10 oktober / NL: 17 december)
Copyright Mark van den Tempel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 16 december 2009.
