In hun ontzagwekkende werk The Encyclopedia of Fantasy (Orbit Books, 1997) geven samenstellers John Clute en John Grant een eenvoudige definitie van science fiction: de schildering van een toekomst zoals de mensheid die verdient. In deze betekenis is FOR THE CAUSE (a.ka. FINAL ENCOUNTER) een SF-film bij uitstek.
In de 26e eeuw – lang nadat de mens de aarde is ontvlucht om zich in twee koloniën, Brecca en Obsidian, op een planeet aan de rand van ons melkwegstelsel te vestigen – breekt een tweede Honderdjarige Oorlog uit. (De les van de eerste Honderdjarige Oorlog, die met grote tussenpozen in West-Europa woedde van 1337 tot 1453, is in het stof der historie tenondergegaan.). In het 99e jaar van het conflict, als Brecca er bijzonder slecht voorstaat, besluit de Brecciaanse Generaal Murren (Cain) om het laatste wapen uit de Oude Tijd, de ‘Warhammer’ (= atoombom), in te zetten. Met Sgt. Sutherland (Whalin) en enkele zgn. warrior witches (Wise e.a.), een in 2002 nog onbekend legeronderdeel, onderneemt Murren een barre tocht richting vijand om de bom in het hart van Obsidian tot ontploffing te brengen.
In hun ontzagwekkende werk The Encyclopedia of Fantasy (Orbit Books, 1997) geven samenstellers John Clute en John Grant een eenvoudige definitie van science fiction: de schildering van een toekomst zoals de mensheid die verdient. In deze betekenis is FOR THE CAUSE een SF-film bij uitstek, niet omdat de plot ons naar een verre planeet in de 26e eeuw verplaatst, maar omdat de mens in dat tijdsgewricht zich laat verleiden tot dezelfde fouten, die het leven op aarde tenslotte onmogelijk hebben gemaakt. In dit licht bezien is het zelfs niet meer dan logisch (en niet weinig kostenbesparend) dat de ambiance, waarin de Tweede Honderdjarige Oorlog wordt uitgevochten, een vertrouwde, aardse indruk maakt (de film werd grotendeels op lokatie opgenomen in/rond Sofia, Bulgarije): er is immers niets wezenlijk veranderd. In de film bedrijven machthebbers nog steeds achterkamertjes-politiek en maken deals ten eigen bate achter de schermen; Jan Soldaat beschiet zijn opposite number en sterft voor een steeds onduidelijker ideaal, waarbij zijn sneven door superieuren wordt uitgelegd als het hoogst haalbare voor iemand in zijn positie en postuum beloond.
Maar juist als het interessant wordt om te zien hoe deze parallel, die heden en toekomst fuseert, zinvol wordt uitgewerkt, laten de makers de kijker in de steek. Grove onwaarschijnlijkheden ondergraven het uitgangspunt, zoals de introductie van warrior witches, een detachement bovennatuurlijk begaafde vrouwelijke infanteristen wier paranormale expertise zo vernietigend is dat de vraag rijst waarom een nucleaire explosie in ’s hemelsnaam wordt overwogen. Ook wordt niet duidelijk waarom Murren meent dat de atoombom (hoe komt dat ding na vijf eeuwen aan de grens van ons melkwegstelsel terecht?) Obsidian zal wegvagen en de naburige kolonie Brecca zal sparen. En moet hij de bom per se persoonlijk gaan brengen? Men zou bovendien denken dat 26e-eeuwse technologie middelen heeft weten te ontwikkelen, die een beroep op de atoombom overbodig maken.
FOR THE CAUSE is een wonderlijke SF-film, die een boeiende premisse oppert en vervolgens ongeinteresseerd terzijde schuift, ingeruild voor nóg een vuurgevecht. Per slot is de film te goedkoop van opzet (lees: al te krap gebudgetteerd) om echt indruk te maken – een euvel waaraan wel meer direct-to-video producten lijden. Een paar gave gadgets maken hun entrée en enkele futuristische stadsgezichten, niet tot stand gekomen via cgi-technieken, maar met gebruikmaking van matte paintings. De aftiteling van de film maakt hiervan met enige trots melding als betrof het iets revolutionairs. De matte painting, ook wel glass shot genoemd, werd in de laatste twee decennia van de 20e eeuw vrijwel volledig verdreven door cgi-technieken. N.B.: het was veteraan-cameraman Norman O. Dawn, die de zeer arbeidsintensieve matte painting-techniek introduceerde in 1911! Heb tijd van wachten en alles wordt herontdekt en gepresenteerd als nieuw.
Copyright Erique J. Rebel. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #55, zomer 2002.
