De kraai heeft al eeuwenlang een nogal macaber imago. Mede verantwoordelijk daarvoor is Edgar Allan Poe die met The Raven een klassiek gedicht met een sinistere ondertoon schreef. Het gedicht duikt even op in THE CROW; hoofdrolspeler Brandon Lee begint om niet geheel duidelijk redenen de openingsregels ervan te citeren bij het betreden van een winkel. Een nogal gezochte verwijzing; willen de makers van THE CROW soms laten zien dat ze hun klassiekers kennen?
Daaraan hoeft toch al niet getwijfeld te worden. Wie de film ontleedt maakt een korte excursie langs twee eeuwen horror-geschiedenis. De hele grabbelton is omgekieperd; om te beginnen is er het thema van de WRAAK. Verder noteren we: de wederopstanding uit de dood, de ontslapen geliefde om wie getreurd wordt, het kleine meisje dat de onschuld verbeeldt, de afrekening met doortrapt geboefte en nog een handjevol overbekende motieven uit film en literatuur. THE CROW speelt zich ook nog eens af in een décor van verweerde grafzerken en morsige achterafstraatjes, terwijl de finale plaatsvindt op het dak van een gothische kerk met enge stenen beelden.
Originaliteit is niet het sterkste punt van deze film, zoveel is duidelijk. Nu kan er van zo’n opeenstapeling van griezel-clichés ook wel een zekere bekoring uitgaan. Het eerste half uur van THE CROW biedt in ieder geval de mogelijkheid te zwelgen in sfeervol uitgelichte schemering en een grotesk neo-gothisch décor. Regisseur Alex Proyas heeft de nodige kunstjes afgekeken van collega Tim Burton. De architectuur houdt in Batman-traditie het midden tussen de puntige gothiek van de Notre Dame en de megalomane bouwsels van Albert Speer en er dringt nauwelijks een straaltje daglicht in de film door. Wanneer de toeschouwer eenmaal gewend is aan de – aangename – visuele kant van de film, begint echter op te vallen dat het verhaal nogal dunnetjes is.
Rockgitarist Eric Draven (Lee) en zijn vriendin worden vermoord door een sadistische bende. Eric verrijst uit de dood om wraak te nemen op zijn moordenaars en wordt op zijn queeste voorafgegaan door een kraai: de schakel tussen het rijk der levenden en dat van de doden. Als de eerste afrekening eenmaal is verricht, is het ook met de spanning gedaan. Eric heeft de uiterst vervelende eigenschap dood, en dus onkwetsbaar te zijn. De aanwezigheid van Jerommeke (Suske en Wiske) en Obelix (Asterix) vond ik vroeger ook al zo storend bij het lezen van stripboeken: daar kon tóch niemand tegenop. Die vergelijking is minder vergezocht dan ze lijkt; ook THE CROW is op een stripverhaal gebaseerd. De Amerikaanse tekenaar James O’Barr heeft er jaren mee lopen leuren alvorens hij een uitgever tot publicatie bereid vond. De (live action) verfilming van stripverhalen stuit sinds jaar en dag op dezelfde bezwaren: het ontbreekt de karakters aan reliëf en van echte spanning is maar zelden sprake. THE CROW vormt bepaald geen uitzondering op die regel.
THE CROW zal de geschiedenis ingaan als de film die Brandon Lee het leven kostte. Zoals bij lezers van dit blad bekend verondersteld mag worden stierf de hoofdrolspeler tijdens de opnamen. Een kogel die in de loop van een pistool was achtergebleven werd door de losse munitie (‘losse flodders’) afgeschoten en trof Brandon Lee dodelijk. De film kon na de nodige scenario-aanpassingen en technische kunstgrepen (voor de geinteresseerden: lees het juli-nummer van Empire) worden voltooid.
Copyright Erik Spaans. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #15, oktober 1994.
