Op het eind schoot ik even in de lach: de kersverse superhelden Mister Fantastic, Invisible Woman, Human Torch en Thing worden tijdens een vergadering met hoge militairen gefeliciteerd met hun heldendaden. Op de voorgrond, op de tafel: een gezellig mandje broodjes en croissants….
Het is, helaas, een passend kneuterig einde voor een film die alleen opzien baart door zijn middelmatigheid. Een onzichtbare vrouw, een gigant van steen, een vent die voortdurend in de fik vliegt en een superheld met elastische ledematen die hij oneindig uit kan rekken; je zou toch zeggen dat daar iets spannends van te maken moet zijn. Josh Trank, die eerder het verfrissende CHRONICLE regisseerde, leek ook de juiste persoon voor een reboot van Marvels oudste superheldenteam.
Reed Richards (Miles Teller) bouwt als puber al een teleportatie-machine waarmee hij materie naar een andere dimensie kan zenden. Eenmaal van school wordt hij gerekruteerd door de Baxter Foundation om deze Cymatic Matter Shuttle te perfectioneren. Die dimensie aan de andere kant belooft onuitputtelijke energiebronnen, maar wanneer Reed en zijn vrienden in een onvoorzichtige bui de kwantumsprong wagen vinden ze: superkrachten. Reed wordt de elastische Mister Fantastic, Sue Storm (Kate Mara) verandert in Invisible Woman, Johnny Storm (Michael B. Jordan) wordt Human Torch en Reeds jeugdvriend Ben (Jamie Bell) groeit uit tot de oranje-granieten Thing. Hun voormalige collega Victor von Doom (Toby Kebell) wordt hun Nemesis – wat wil je ook met zo’n achternaam – de kwade Dr. Doom.
De film volgt niet de origin story van de stripreeks die Stan Lee en Jack Kirby in 1961 startten, maar die van de latere Ultimate Fantastic Four stripreeks. CHRONICLE was ook een orgin story. Drie vrienden (waaronder ook Jordan) vonden een mysterieus kristal dat hen telekinetische krachten gaf. Een groot deel van de film zag je ze spelen en experimenteren met hun nieuwe superkrachten. Precies zoals wij het ook zouden doen: om lekker te vliegen, om er flauwe geintjes mee uit te halen, om te kijken hoe ver je kunt gaan… CHRONICLE, een fake found footage film notabene, wist zijn budgettaire beperking te overwinnen met een slim scenario dat het avontuur van de drie jongens sympathiek en geloofwaardig uitwerkte en het pas in de slotakte van de special effects moest hebben. Uiteindelijk is het, heel herkenbaar, een verhaal over een jeugdvriendschap waarin de jongens uit elkaar drijven omdat ze veranderen – zij het ditmaal onder invloed van superkrachten.
FANTASTIC FOUR faalt precies waar Tranks debuutfilm zo mooi slaagde. Aanzetten voor karaktertekening vind je alleen in het eerste half uur. Reed is een koppige nerd die door iedereen wordt uitgelachen, Ben groeit op te midden van poor white trash, Johnny heeft problemen met de politie en zijn vader… Het is later in de film allemaal volkomen irrelevant. Voor Sue, Victor, Dr. Franklin Storm (Reg. E. Cathey) en Dr. Allen (Tim Blake Nelson) wordt die moeite al niet eens meer gedaan. Zij is het verplichte meisje van het gezelschap (terwijl de mannen een quantum-machine bouwen, ontwerpt zij de ruimtekostuums!), de anderen zijn respectievelijk de verplichte jaloerse wetenschapper die zal uitgroeien tot megaschurk, de verplichte Charles Xavier en de verplichte opportunistische bureaucraat. Onveranderlijke stereotypen: ook al blijken je armen opeens drie keer zo lang of barst je om de zoveel tijd in vlammen uit.
FANTASTIC FOUR is vooral een nogal ouderwetse en saaie film. Er wordt veel tijd besteed aan de teleportatie-machine die ze gebouwd hebben, maar het decennium ligt al ver achter ons waarin het nog cool was wanneer iedereen in het lab een zonnebril opdeed ter bescherming tegen de blauwe bliksemschichten die de quantumpoort produceert. Met dank, juist, aan Marvel zijn teleportatie en reizen naar andere universa al niets bijzonders meer. En dan teksten als: “We can’t change the past, but we can change the future.” en “We are no Gods. We’re stronger together than we are alone.” Als die site zou bestaan zou je ze kunnen downloaden op www.superclichees.com.
Als Twentieth Century Fox werkelijk hoopte op een frisse nieuwe kijk, dan is Josh Trank behoorlijk tekort geschoten. Je kunt ook zeggen: een jong talent is opgepeuzeld door het bureaucratische studio-systeem. Marc Webb ((500 DAYS OF SUMMER), Gareth Edwards (MONSTERS) en Colin Trevorrow (SAFETY NOT GUARANTEED) mochten al eerder de enorme stap zetten van kleine onafhankelijke debuutfilm naar big budget productie met respectievelijk THE AMAZING-SPIDER MAN, GODZILLA en JURASSIC WORLD. James Gunn overleefde de kwantumsprong nog het best met GUARDIANS OF THE GALAXY, maar hij had dan ook al wat meer ervaring opgedaan met medium-budgetfilms als SLITHER en SUPER. Als Hollwood jonge talenten werkelijk serieus wil nemen dan geven ze ze eerst een paar medium-grote films. Niemand wordt als big budget box office-held geboren en geen enkele beginnende filmmaker is van steen of elastiek.
Distributie: Twentieth Century Fox. Release BE 15 juli, NL: 6 augustus 2015. Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 5 augustus 2015.
