Sarah Michelle Gellar keert in THE RETURN terug naar de bron van haar nachtmerries. Dat levert een handjevol angstaanjagend bedoelde situaties op, waar Gellars personage Joanna Mills het knap moeilijk mee heeft. Net als de kijker, zij het dat aan diens kant verveling overheerst.
‘Sarah Michelle Gellar’, schreef iemand, ‘is een scream queen voor mensen die niet van horrorfilms houden.’ Dat is misschien wat erg kort door de bocht. Als Buffy the Vampire Slayer wist ze, behalve een legioen tv-kijkers, wel degelijk ook oprechte horrorliefhebbers aan zich te binden. En films als I KNOW WHAT YOU DID LAST SUMMER, SCREAM 2 en THE GRUDGE mogen dan geen mijlpalen zijn, in de categorie tienerhorror-in-popcornverpakking kun je het slechter treffen. Laten we Gellar dus voorlopig het voordeel van de twijfel gunnen, en niet haar zelf, maar haar nieuwste uitstapje in lugubere sferen, THE RETURN, in de ban doen.
Gellar is Joanne Mills, een jonge vrouw met het voor een filmheldin onwaarschijnlijk duffe beroep van handelsreizigster. Ze is succesvol in haar werk en functioneert ook als mens naar behoren, dat wil zeggen, zolang ze de grens naar haar geboortestaat Texas niet hoeft over te steken. Daar heeft Mills in haar jeugd namelijk een trauma opgelopen. Maar op 25-jarige leeftijd (de actrice zelf wordt volgende maand trouwens 30) moet ze er toch aan geloven. Een belangrijke opdracht voert haar terug naar de oliestaat, waar jaknikkers onder sombere luchten onbestemd onheilspellend staan te wezen.
Het gedonder begint wanneer op de grens met Texas eerst de autoradio zomaar een country-deuntje begint te spelen en er kort daarna een bizar ongeluk plaatsvindt. Het wordt nog verontrustender wanneer Mills in toenemende mate wordt geplaagd door visioenen van een vrouw die op de vlucht lijkt te zijn voor een enge man. Is het soms Mills eigen vader (Sam Shepard op de automatische piloot)? Is het haar ex-vriendje Kurt, die niet kan verkroppen dat Mills hem gedumpt heeft en uit is op wraak? Is het de geheimzinnige vreemdeling die haar redt van Kurt? Of hebben de filmmakers nóg een troef achter de hand? Films die ons, samen met de hoofdpersonen, in duistere raadselen onderdompelen, kunnen spannend en doodeng zijn. Maar aan THE RETURN houd je vooral een gevoel van lamlendigheid over. De schrikeffecten zijn een zwakke echo van Japanse spooktaferelen, blijkbaar bedoeld om de al even zwakke thrillerplot naar een hoger plan te tillen. Gaandeweg verandert die thriller dan ook nog in een tijdreisfilm, wanneer Mills’ paranormale verbondenheid met een moordslachtoffer van vijftien jaar geleden haar in de gelegenheid stelt aan voldongen feiten te sleutelen (met alle onvermijdelijke paradoxen vandien).
Maar een plot die berust op de optelsom thriller plus spookfilm plus tijdreisfilm, maakt nog niet per se een mooi sluitend geheel. Integendeel, in dit geval neutraliseren de verschillende smaken elkaar alleen maar en blijft – als symbool voor de film als geheel – alleen het beeld van die jaknikkers in de herinnering achter. Ook slaapverwekkend.
Di: UPI (NL: 22 maart / BE: 25 april)
Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 21 maart 2007.
