SERIE | Kan een boek onverfilmbaar zijn? De zesdelige tv-serie GOOD OMENS, die Neil Gaiman baseerde op de gelijknamige roman die hij met Terry Pratchett schreef, roept de vraag weer eens op. Onverfilmbaar, nee. Maar Gaiman heeft het zichzelf wel knap lastig gemaakt.
Er waren eens twee vrienden die samen een boek wilden schrijven. De een was al een tijdje bezig met een succesvolle humoristische fantasyboekenreeks, de ander was pas sinds een paar jaar schrijver van comics en al eens begonnen aan een parodie op een braaf Brits kinderboek met een 11-jarige Antichrist in de hoofdrol. Het ideeënballetje rolde snel heen en weer tussen de twee mannen: wat als de zoon van Satan als baby was verwisseld en terecht zou komen in een kneuterig Brits dorp?
Terry Pratchett en Neil Gaiman bouwden het idee uit tot duizelingwekkende hoogte. Hun roman Good Omens liep over van markante personages, stond bol van de krankzinnige plottwists, refereerde links en rechts aan popcultuur en was gelardeerd met wat inmiddels al Pratchetts handelsmerk was geworden: de hilarische voetnoot. Onverfilmbaar? Nee. Maar als je alle grapjes en ideeën wilde bewaren zou het zeker een film van 24 uur lang moeten worden.
Pratchett had in tegenstelling tot Gaiman om die en andere redenen nooit echt vertrouwen gehad in een filmproject. Uit respect voor zijn vriend was Gaiman dan ook nooit aan het schrijven van een scenario begonnen zonder Pratchett. In een brief, die Gaiman van Pratchett na diens dood in 2015 ontving, kwam postuum toch de witte rook. ‘Write it, you have my blessing.’
Deze lange aanloop was een beetje nodig om te verklaren dat het niet aan Neil Gaiman ligt dat de tv-adaptatie GOOD OMENS verre van geslaagd is. Het is overduidelijk dat hij de geest van Terry Pratchett zoveel mogelijk ruimte wilde geven en dat is te prijzen en begrijpelijk. De roman was voor het grootste deel door Pratchett geschreven, omdat Gaiman het destijds soms te druk had met zijn net gestarte Sandman-reeks. Maar de komische voetnoten en zijsprongen van Pratchett die zo goed werken op papier vertalen zich vaak totaal niet naar beeld, ook al worden ze uitgesproken door Frances McDormand (als God). Het zet te vaak de rem op het verhaal dat in de eerste twee episodes zo te langzaam op gang komt.
Er moeten namelijk ook personages worden geïntroduceerd en dat zijn er nogal wat. Een Satanische nonnenorde, de verwisselde Antichrist en zijn vriendjes, een Middeleeuwse heks en haar afstammelinge, twee heksenjagers en een sloot engelen en demonen die zich met de toestand bezig houden. Houd dat maar eens overzichtelijk en dat gaat vaker mis dan goed, niet in de laatste plaats door de soms wat zwakke regie van Douglas MacKinnon en de vaak ronduit slechte montage van William Oswald en Emma Oxley. Pas in episode drie begint de serie punten te scoren met dank aan dé twee grote troefkaarten: Michael Sheen en David Tennant.
De acteurs spelen respectievelijk engel Aziraphale en demon Crowley en ze doen dat subliem. De wezens worden opgezadeld met het in goede banen leiden van de Apocalyps, maar zijn dusdanig ingeburgerd op Aarde dat ze daar weinig zin in hebben. In episode drie ligt de focus volledig op die twee leukste personages van de serie en zien we hoe ze door de eeuwen heen sinds het Paradijs vrienden zijn geworden. De momenten met de kibbelende Sheen en Tennant samen zijn met afstand de hoogtepunten van elke episode en je wacht met smart tot ze weer in actie komen als er weer veel te lang tijd wordt uitgetrokken voor bijfiguren als Heksenjager Shadwell (Michael McKean). Het was Pratchetts lievelingspersonage dus het is wederom begrijpelijk dat Gaiman hem veel schermtijd geeft, maar als de kribbige vent voor de honderdste keer zijn hospita heeft uitgescholden voor ‘Jezebel’ geloof je het wel.
Over GOOD OMENS als geheel hangt iets te veel het gevoel van een haastklus. Het momentum dat in de derde aflevering wordt bereikt, zakt tegen het einde van de vierde weer in als we op weg gaan naar de voorspelbare anticlimax, die lijkt te zijn opgeraapt van de montagekamervloer van THE GOONIES. Hele scènes lijken er lukraak tussen te zijn geplakt en waren beter op hun plek geweest in een deleted scenes-collage op dvd of bluray. Fans van het boek zullen vast een hoop door de vingers zien vanwege het feest der herkenning, maar dat Neil Gaiman het zichzelf uit respect voor zijn overleden schrijfpartner knap moeilijk heeft gemaakt is te vaak duidelijk. De duizenden darlings uit de roman passen nu eenmaal onmogelijk in zes episodes van drie kwatier elk, dan moet je wat killen. Zelfs al zijn ze stuk voor stuk briljant.
Distributie: Amazon Prime Video. Copyright: Vincent Hoberg. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 11 juni 2019.
