De Duitse filmindustrie kent al vanaf de roemrijke beginjaren een sterke traditie in langlopende filmseries die door critici meestal werden afgedaan als strikt commercieel formulewerk.
4 DVD BOXSET DER MÖRDERCLUB VON BROOKLYN (WERNER JACOBS, 1966) DYNAMIT IN GRÜNER SEIDE (HARALD REINL, 1967) TODESSCHÜSSE AM BROADWAY (HARALD REINL, 1968) DER TOD IM ROTEN JAGUAR (HARALD REINL, 1968)
In de jaren zestig oogstten de films naar de misdaad- en cowboyromans van pulpschrijvers Edgar Wallace en Karl May wel enige waardering, maar toen distributeur Constantin vervolgens ook de detectiveboekjes rond FBI-agent Jerry Cotton naar de bioscoop bracht was de ontvangst ouderwets negatief. Met het verschijnen van vier van de acht Cotton-films op dvd kan nu geconstateerd worden dat de kwalificatie ‘goedkoop formulewerk’ inderdaad gerechtvaardigd is, maar het Cotton-kwartet heeft aanstekelijk bizarre kwaliteiten die de bescheiden cultstatus rechtvaardigen. Hoewel de films uitdrukkelijk op Amerikaanse bodem zijn gesitueerd vonden de opnamen in Duitsland plaats. Een reeks in Amerikaanse steden gedraaide shots van grootstedelijke taferelen wordt benut voor weinig overtuigende achtergrondprojecties en introducerende stadspanorama’s, maar nergens ontstaat de indruk dat de onverschrokken speurneus het werkelijk tegen Amerikaans geboefte opneemt. De Amerikaanse ster George Nader wordt voortdurend omringd door Duitse koppen, elk crimineel meesterbrein bezit een afgelegen villa in een Duitse bouwstijl met dito omgeving, en een auto die het ene moment over een Amerikaanse highway scheurt wordt vervolgens voor een Berlijnse Bijlmerflat geparkeerd. Critici bejubelden Jean-Luc Godard en François Truffaut, toen ze vergelijkbare nieuwbouw in Parijs als decor benutten voor ALPHAVILLE, UNE ÉTRANGE AVENTURE DE LEMMY CAUTION (1965) en FAHRENHEIT 451 (1966), maar van Cottons vaak hilarische surrealisme moest men niets hebben. Regisseur Harald Reinl, verantwoordelijk voor drie van de vier kleurenfilms uit de serie, had ook niet bepaald de juiste papieren: voor hij zich met de Karl May-, Edgar Wallace- en Jerry Cotton-series bezighield werkte hij herhaaldelijk samen met de door de oorlog besmette Leni Riefenstahl. Voor de Amerikaan George Nader vormde het Duitse verleden kennelijk geen bezwaar, maar veel keus had de goede man ook niet. Jarenlang onderhielden hij en Hollywood-ster Rock Hudson een heimelijke relatie, maar toen de Amerikaanse roddelpers daar lucht van dreigde te krijgen zag Nader zich genoodzaakt naar Europa te vertrekken, zodat Hudsons keurige blazoen ongeschonden bleef. De vraag rijst of de geplaagde Nader in de gaten had welke woorden zijn Duitse broodheren hem bij de nasynchronisatie in de mond legden: Jerry Cotton is gevat in alle talen, maar in het Duits maakt hij daarbij verrassend weinig onderscheid tussen dames of heren. Wanneer Cotton in TODESSCHÜSSE AM BROADWAY met de handen op de rug en de kont naar achteren wordt opgehesen, vraagt een hardhandige Chinees hem hoe hij heet. In de Engelstalige versie luidt het bondige antwoord: ‘Julius Caesar!’ In het Duits heeft de held heel wat anders te melden: ‘Ja, wer wohl? Onassis! Das siehst du doch an der gebückten Haltung!’ In de ondertitels wordt het: ‘Onassis, dat zie je toch?’, waardoor de dubbele bodem rond het Griekse standje goeddeels verloren gaat. Moeten de Jerry Cotton-films het niet van plot of spanning hebben, als cult- annex camp-fenomeen doen ze hun maffe ding in het Duits dus optimaal, al laten de malle knokpartijen van Nader zich in alle talen prima genieten. Dat de soundtracks van alle acht films bij een heruitgave op dubbel-cd vijf jaar geleden al succes hadden, mag duidelijk maken dat de aanstekelijke muzikale bijdragen van Peter Thomas de feestvreugde aanzienlijk verhogen. Liefhebbers van lichtvoetig kolderieke cultfilms zullen dan ook smullen van de vier kleurenfilms, die in de fraai verpakte dvd-box zowel in de Duitse als in de Engelstalige exportversies te zien zijn. Het ontbreken van zinvolle extra’s hoeft daarbij geen bezwaar te zijn, al waren enige woorden over de achtergrond van Nader op hun plaats geweest.
Films ••• / Extra’s • Copyright 2003 Bart van der Put. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #58, p53.
