In ZOMBIE 1, de korte film van Richard Raaphorst uit 1995, herrijst Wim Vink uit het graf nadat een dronkaard over zijn zerk heeft staan pissen. Deze keer is het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd voldoende om zijn terugkeer te bewerkstelligen. Wim Vink hangt, na een lange carrière als professioneel fotograaf, zijn fototoestel aan de wilgen. Maar aan een andere twijg hangt zijn filmcamera…
De grondlegger van de Nederlandse lowbudget horror – hij regisseerde onder meer de korte films ZOMBIE HORROR (1981), DANCE MACABRE (1986) en de speelfilm HEAVEN IS ONLY IN HELL (1994) – wordt door velen verguisd. Er wordt hem een gebrek aan talent verweten of hij wordt een sell-out genoemd wegens het opzichtig gebruik van sluikreclame in zijn films. Toch is er is geen ontkomen aan: Wim Vink was de eerste die op pro-super-8 en 16mm horrorfilms draaide met vrienden en bekenden. En dat vanuit de natte rivierklei van Tiel.
Wat ik in deze man bewonder, is dat hij jarenlang en eigenhandig horrorfilms heeft weten te maken en deze geestdriftig probeerde te slijten aan Jan en alleman. Bloedzak na bloedzak leeggieten op je actrices, terwijl niemand in je omgeving hierop zit te wachten en zoveel geld investeren in je droom met een aannemelijke kans dit nooit meer terug te zien, dat is lef! Voor mij is hij de Godfather of Dutch Horror.
ZOMBIEHORROR was in 1981 je eerste korte horrorfilm. Waarom koos je voor horror?
‘Ik was gek op horror. Ik had al van alles gefilmd; documentaires, natuurfilms, bedrijfsfilms, maar nog geen speelfilm en je moet toch eens alles geprobeerd hebben. De apparatuur was aanwezig en binnen twee dagen had ik vrienden om me heen verzameld die met mij het avontuur wilden aangaan. Ik was een groot fan van het werk van Fulci, Argento en Romero, dus een horrorfilm was een logische keuze.’
Hoe wist je de films te financieren?
‘Voor ZOMBIE HORROR heb ik alles uit eigen zak betaald. Ik had een budget van 10.000 gulden (!). Later ben ik begonnen met het gebruik van sluikreclame. Daar heb ik vaak kritiek op moeten aanhoren, maar het was effectief en het schieten van een film kost nu eenmaal veel geld.’
Het komt soms over alsof je als een Don Quichote op klompen tegen de Tielse windmolens aan het strijden was. Ontmoette je veel weerstand? In hoeverre ben je verantwoordelijk voor het eindresultaat?
‘Het probleem is dat ik stronteigenwijs ben. Ik wil alles in eigen hand houden en dat kost veel tijd. Ik schreef de scripts, filmde alles zelf en deed ook de editing. Het was altijd echt een Wim Vink Productie. Je moest destijds in Nederland echt niet aankomen met Dario Argento, dan was je van de pot gerukt. Ik ben honderden keren in discussie gegaan met mensen die horror niet begrijpen, maar dat doe ik niet meer. In film mag alles. Het is en blijft film. Einde discussie.’
‘Het hoofd van een school uit Zoelen, een dorpje naast Tiel, heeft onvoorstelbaar op mij afgegeven met ingezonden brieven in de lokale kranten. Ik werd afgemaakt. Gelukkig waren er ook medestanders, zoals de toenmalige burgemeester van Tiel. Het onbegrip heeft zelfs een keer bijna geleid tot een heuse lynchpartij. Ik had op een zondagochtend een begrafenisscène gepland naast het kerkhof in een klein dorp buiten Tiel. We waren druk bezig toen ineens een stoet met dorpelingen en bijbehorende kist het kerkhof op kwam. Men was op zijn zachtst gezegd niet gediend van de aanwezige filmcrew. We werden daar echt bijna gemolesteerd. Gelukkig was één van de acteurs politieagent. Hij heeft snel versterking opgeroepen, anders had het fout af kunnen lopen.’
In het pre-internet tijdperk was het adverteren van een film een wat grotere uitdaging dan het nu is. Geen YouTube of crowdfunding, maar met een filmblik en je ziel onder de arm langs bij potentieel geïnteresseerden. Hoe heb jij dat aangepakt?
‘In Nederland verspreidde ik eigenhandig grote aantallen videobanden, maar het was vooral in het buitenland waar ik het meeste succes had.’
In een videoband die ik van jou heb gekocht, vond ik een persoonlijke boodschap van de Amerikaanse distributeur Mondo Video. Ze vroegen daarin of je NTSC-versies kon leveren van je films. Wat heb je internationaal weten te bereiken?
‘Ik zag direct de grote potentie in van de buitenlandse markt en besloot daarom mijn films Engelstalig te maken. Ik heb vele guldens gespendeerd aan het adverteren in fanzines wereldwijd. Zo had ik advertenties in Fangoria, waar ik toentertijd vijfhonderd dollar voor betaalde en dan had je nog maar voor een postzegelformaat aan advertentieruimte. De reclamecampagne wierp zeker zijn vruchten af. Ik distribueerde mijn films eigenhandig in de Verenigde Staten, Rusland noem maar op! Verder had ik een langlopend contract bij de Franse televisiezender Antenne 2 die mijn films vaak in het late avondprogramma vertoonden. Ik heb wereldwijd 187 prijzen gewonnen, dus naast hoon en spot heb ik ook zeker respect en waardering gekregen. [Met Mondo Video is er nooit een deal gesloten vanwege financiële geschillen].’
Ondanks het relatieve succes overzees, werd je stelselmatig geweigerd op filmfestivals in Nederland. Lijkt mij vrij frustrerend.
‘Ik heb mijn films meerdere malen ingestuurd voor festivals, maar ik kwam nooit door de voorselectie. “Dat soort films laten wij niet toe”, was vaak de reactie die ik kreeg. Ik dacht, bekijk het, ik organiseer zélf een festival; het Benelux Horror & Science-Fiction Smalfilm Festival te Tiel. Het kende vier edities in de jaren tachtig en was zeer berucht! Ik had op één dag zo’n 1.200 bezoekers dus er zaten wel degelijk mensen te wachten op genrefilms.’
Vreemd genoeg ben je niet terug te vinden op de verzamelvideo THE NETHER HORROR COLLECTION uit 1995. Wel komt jouw naam daarin even voorbij in ZOMBIE 1 van Richard Raaphorst. Het graf van Wim Vink dat door een dronkaard wordt ondergepist, waarop ‘Wim Vink-de Zombie’ tot leven komt; beschouw je als een ode of als een snauw?
‘Oh, heerlijk! Ik vind het een goede grap. Elke vorm van publiciteit is reclame en het was ook nog eens amusant. Richard Raaphorst heeft nog contact met me opgenomen met de vraag of ik het erg zou vinden. De film was toen al wel klaar, maar ik zei: “Doe maar”! Ik voel me eigenlijk wel gevleid.’
Ik kwam laatst op een site een dvd tegen van jouw film HALF PAST MIDNIGHT. Lijkt mij niet helemaal zuivere koffie?
‘Die dvd ben ik ook wel eens tegenkomen, maar die is zo illegaal als het maar zijn kan zijn! Ik heb daar geen toestemming voor gegeven. Ik werk al een tijd aan de release van een dvd-box met alle zes de horrorfilms die ik heb gemaakt. Met making off’s, trailers, soundtracks, stills, miniposters, en twee korte horror/sciencefiction animatiefilms. En dan is er ook nog een bonus. Wat dat gaat worden… Er waren wat contractuele verplichtingen waardoor het zo lang heeft moeten duren.’
Nu je gepensioneerd bent, heb je natuurlijk tijd in overvloed. Kunnen we nog wat nieuws van je verwachten?
‘Het kriebelt altijd! Ik heb voor tien films verhalen op de plank liggen. Maar het maken van die films kost veel tijd en energie en ik ben geen vijfentwintig meer.’
