NEDERHORROR | Schokkend Nieuws ging op setbezoek bij ELYSIUM. De korte film van Chris Roest wordt opgenomen in het Hilversumse mediapark. ‘Gelukkig heb ik via een oud-docent van mij de kans gekregen om in deze mooie studio te werken.’
Het is een druilerige dinsdag in april. Vanaf station Hilversum Mediapark bereiken we, via de futuristische voetgangerstunnel, de studio. De deur wordt opengegooid. Chris Roest schudt onze hand en gebaart dat we mee moeten lopen. Twee beveiligde deuren door. Opeens is het pikdonker. We horen geluiden van een bonkende deur, het klikken van een camera en gelach. Wanneer de lampen aangaan, zien we de set van ELYSIUM.
Het decor bestaat uit oude wanden met behang dat er half afhangt, vieze gele tegeltjes en een saaie tafel met een stoel. Op die stoel zit acteur Louis van Rijt geduldig te wachten tot het licht goed afgesteld is. Voor hem staat een Aaton camera met cameraman Jacco van Burken en regisseur Chris Roest.
Een oude tafel met een stoel, een deur, vier vervallen wanden, en… verder niets. De lege ruimte is was nietszeggend, maar er blijk toch veel meer achter te zitten. David (Van Rijt) is een getroebleerde man. Hij is angstig, een beetje verward en onverzorgd. Er wordt de hele tijd op die deur gebonkt en daar is hij een beetje bang voor. Er is namelijk iets gebeurd in die kamer toen hij kind was. Het is een traumatische ervaring die hij nooit heeft kunnen verwerken. Het blijft hem achtervolgen.
De klikkende camera die we bij binnenkomt hoorden is van Gerrit Spruijt, docent aan de opleiding decoratie en restauratie bij Nimeto Utrecht. Hij ligt plat op de grond om de perfecte foto te maken. Wanneer hij overeind komt wrijft hij zijn handen over zijn knieën om het stof van de studiovloer eraf te halen. Ondertussen vertelt hij trots: ‘Vijfenveertig van mijn studenten hebben twee weken meegewerkt aan deze set. De opdracht was om een zo realistisch mogelijke kamer te maken. Sommige studenten hielden zich bezig met de kleine tegeltjes en anderen met de deurkozijnen of het behang. Het behang is gemaakt door middel van sjablonen die uitgesneden zijn met een lasersnijder. Het geheel is geschilderd op speciaal theaterdoek.’
Chris: ‘De studenten maken voor mij het decor en ik zorg voor het materiaal. Het is voor filmmakers hartstikke leuk om samen te werken met studenten/leerlingen. De combinatie is, denk ik, heel waardevol. Als je in de studio opneemt heb je natuurlijk veel controle over je licht, buiten is dit anders. Een decor laten bouwen geeft je meer controle over je beeld. Je kunt bijvoorbeeld naar achteren met je camera, dat zou in een echte kamer niet kunnen. Ik dacht: ik kan een decorbedrijf inhuren, maar dat kost bakken geld. Toen bedacht ik me dat het voor studenten ook wel een leuke kans is om zoiets te maken. Normaal verdwijnt hun werk na afloop in een container, maar dit zien ze terug in het eindproduct.’
Dit kleine stukje controle blijkt erg belangrijk te zijn wanneer je filmt met een oude camera. De camera houdt er meerdere malen even mee op en de rol moet vervangen worden in het donker, wat het er allemaal niet makkelijker op maakt. ‘Met een analoge camera kan je niet terugkijken op een schermpje hoe je beeld eruitziet en wat je precies gefilmd hebt. Bij een digitale camera is dit een stuk makkelijker.’ Toch kiest Chris voor een analoge camera, dus blijkbaar is dit ondanks kleine complicaties eerder goed bevallen. Eerder maakte hij ANNA. Een film die in maar twee dagen opgenomen is met een analoge 8mm-camera.
‘Als je het opneemt en het acteerwerk is goed zijn het 2 tot 3 takes per shot. Maar je neemt het op en ‘that’s it’, je weet totaal niet wat eruit komt. Het enige dat we kunnen doen is voor goed licht en een goede acteur zorgen. Ik heb onderzoek moeten doen naar camera’s om te kijken wat fijn werkt. Het werken met oude camera’s brengt ook een bepaalde karakteristiek met zich mee. Het heeft een charme. Ook is het een stok achter de deur. Je weet dat je weinig materiaal hebt en omdat je beperkt bent ga je beter nadenken over wat je gaat doen en of je verhaal klopt.’
‘Helemaal vlekkeloos gaat dat ook niet, zoals jullie zagen. Als we dit straks gefilmd hebben gaat de rol in het chemicaliënbad en ten slotte krijg je dan bericht over de kwaliteit. Het mooiste bericht dat je kunt krijgen is dat alles goed belicht was. Maar je kan natuurlijk niet terugkijken, dus het blijft wel spannend.’
‘We hebben al een uitdaging achter de rug. Het eerste script dat ik geschreven had bestond uit allemaal toffe losse scènes, maar het had geen duidelijk verhaal. Je moet als de film klaar is wel kunnen uitleggen waarom iets gebeurt in plaats van alleen maar losse ideeën te hebben. Voor mijn werk doe ik de technische controle van films en series en daarbij zag ik een shot waarin een vrouw geluiden hoort vanachter een deur. De vrouw loopt naar die deur toe, gaat kijken en doet de deur weer dicht. Toen dacht ik: “Dit is wel spannend, je weet als kijker helemaal niet wat daarachter zit.” Ook SPIDER van David Cronenberg is een inspiratiebron. Net zoals in mijn film speelt verwarring daarin een grote rol.’
Hoofdrolspeler Louis van Rijt: ‘Wat me trekt aan deze fucked up rol is het absurdistische. Dat vind ik veel uitdagender dan een personage spelen dat veel op mij lijkt. Ik heb het gevoel dat ik er bij zo’n rol veel meer gevoel in kan leggen. Ik denk dat iedereen hier zich anders voorbereidt. Ik ben nog steeds op zoek naar hoe dit voor mij het beste werkt. Ik probeer wel mijn adem te gebruiken om mijn lichaam te ontregelen. Ben je gespannen, dan ga je sneller ademen en dan gaat automatisch je hartslag omhoog. Dat zorgt voor een paniekerig gevoel. Ik denk dus veel aan mijn ademhaling. Wanneer al mijn zintuigen op scherp staan, sta ik ook beter open voor de impulsen. Dan ga ik ook schrikken van hard gebonk of kleine spannende geluiden.’
‘Stilte op de set!’ Met drie harde bonken wordt er op de deur gebonsd. Louis kijkt met grote ogen de kant van de deur op. De witte bonen in tomatensaus lijken net zo hard geschrokken te zijn als hij en vallen van zijn lepel. Met trillende handen wacht hij gespannen af… ‘en CUT!’.
Bron foto’s: Gerrit Spruijt
