Op Netflix staat sinds kort de documentaire I AM YOUR FATHER over David Prowse, de ex-bodybuilder die in de eerste drie STAR WARS-films gestalte gaf aan Darth Vader. Schokkend Nieuws sprak lang geleden al eens met Prowse, over George Lucas en over alle andere genrefilms waarin hij speelde.
I AM YOUR FATHER gaat dieper in op de ruzie tussen David Prowse en George Lucas en de teleurstelling die Prowse voelde toen in RETURN OF THE JEDI het masker af ging en niet hij, maar een andere acteur tevoorschijn kwam. Roel Haanen sprak Prowse in 1999, op een filmbeurs in Heerlen, en ook toen al liep hij leeg over Lucas. We herplaatsen het interview voor de gelegenheid.
Het eerste dat opvalt aan Prowse is zijn grote wandelstok. Zwaar zuchtend gaat de voormalig Brits kampioen gewichtheffen en ex-professioneel bodybuilder mij voor naar een klein tafeltje in de bar van het Van der Valk Motel in Heerlen. ‘Sinds 1990 heb ik artritisproblemen. Na mijn heupoperatie vorig jaar is één been vijf centimeter langer dan het andere.’ Het enthousiasme waarmee hij vervolgens uitweidt over zijn loopbaan logenstraft het beeld van de uitgebluste acteur die het vak de rug toe heeft gekeerd.
‘Na mijn sportcarrière werkte ik als verkoper van sportartikelen en een van mijn vaste afnemers was een stuntmannenbureau genaamd Tough Guys. Via dat bureau kreeg ik een klein rolletje in het Mermaid Theatre in Londen waar ze voor het toneelstuk Don’t Let Summer Come een sterke acteur nodig hadden. Via het theater kreeg ik reclamespotjes aangeboden en daardoor kwam ik in series als THE SAINT terecht. Uiteindelijk kreeg ik in 1966 mijn eerste filmrol aangeboden in CASINO ROYALE.
…Waarin u voor de eerste keer het monster van Frankenstein speelde.
‘Ja, maar dat was de tweede rol die ze mee aanboden. Aanvankelijk zou ik Superpooh spelen, een reuzenteddybeer. In een van de scènes heeft Peter Sellers een nachtmerrie waarin hij wordt achtervolgd door zijn teddybeer. Op vrijdagmiddag begonnen we aan die scène, maar we kregen hem niet af. Dus zouden we maandag verder filmen. Maar Sellers zei: ‘Vanaf maandag ben ik niet meer onder contract en ik kom alleen als jullie me per dag het weeksalaris betalen. In cash!’ De producent ging akkoord, maar toen Sellers maandag op de set arriveerde en de producent het geld niet bij zich had, vertrok Sellers meteen naar Zwitserland. Dat was het einde van Superpooh. Een paar weken later belden ze me op en vroegen of ik het Frankensteinkostuum wilde komen passen. Ze wisten niet meer voor welke acteur ze het hadden laten maken, dus kwamen ze bij mij terecht.’
U speelde vervolgens nog twee maal de rol van het monster in…
‘Wacht, je slaat iets over. Eerst deed ik HAMMERHEAD, in 1967. De figuur Hammerhead was een internationale pornograaf en ik speelde zijn lijfwacht. De regisseur, David Miller, bakte er niks van. En de acteur die Hammerhead speelde, Vince Edwards, kreeg een ongeluk waarna hij niet meer kon staan. Alles wat je van Edwards in die film ziet, is gefilmd terwijl hij zit. Het was een real crap movie. In 1970 kreeg ik mijn eerste rol in een Hammerfilm. Het monster in THE HORROR OF FRANKENSTEIN van Jimmy Sangster. Ik werkte aan die film voor 75 pond per week. Dat was echt slavenarbeid. Desondanks was het een leuke ervaring. De gothic horror van Hammer was een tijd populair geweest, maar toen het publiek zijn interesse verloor, probeerde Jimmy humor in de Hammerfilms te introduceren. De lui bij Hammer zagen er helemaal niks in.’
ROLSTOEL
De grote doorbraak kwam in 1971 toen Prowse een rol kreeg in Stanley Kubrick’s A CLOCKWORK ORANGE. Prowse: ‘Dat was waarschijnlijk de belangrijkste wending in mijn carrière. Het feit alleen al dat ik voor Kubrick had gewerkt, vestigde mijn naam als acteur. Al het werk dat ik daarna kreeg aangeboden, vloeide min of meer voort uit die film. Ze zeiden: Als je goed genoeg bent voor Kubrick, ben je goed genoeg voor ons.’
Was het moeilijk werken met Kubrick?
‘Nou nee, hij was wel streng, maar ik kon het goed met hem vinden. Hij beschouwde mij waarschijnlijk niet eens als acteur, maar eerder als een sportman. En Stanley was een groot liefhebber van sport. Ik denk dat hij het als één van zijn regrets of life ervoer dat hij zelf nooit gesport had. We filmden in dat grote, moderne huis en in de tuin hadden ze een tent gebouwd. Als je niet nodig was op de set, moest je naar die tent toe. Maar Stanley vroeg altijd of ik bij hem wilde blijven. En dan zaten we bij de camera, hij regisseerde en praatte met mij over sport. Ik kon geweldig goed met hem opschieten.’
‘Op een dag filmden we die scène waarin ik Malcolm McDowell de trappen op en af draag. Dat deed ik de hele dag, non stop. Ik was net klaar met één take en meteen riep Stanley: ‘Nog een keer’. Drie dagen later, ik kon mijn armen nog steeds niet bewegen, zegt Stanley: ‘We gaan nu de scène filmen waarin je Patrick Magee naar beneden draagt in zijn rolstoel.’ Ik probeerde hem uit te leggen dat Magee met rolstoel en al zo’n 100 kilo woog en dat dat te veel was. Maar Stanley was niet voor rede vatbaar: ‘Je kunt het best, je bent een strongman.’ En ik zeg: ‘Ja, ik kan het ook, één keer, maar jij heet niet One Take Kubrick, of wel?’ Iedereen dacht dat ik zou worden ontslagen, maar Stanley lachte er om. Uiteindelijk deden we die scène in zes takes, iets wat hij volgens mij nog nooit had gedaan.’
In VAMPIRE CIRCUS speelde u wederom een krachtpatser.
‘Ja, VAMPIRE CIRCUS was zo’n beetje het begin van het einde van Hammer. Men had besloten dat seks de nieuwe succesformule in de bioscoop was. En niet alleen gewone seks, ook deviant seks, zoals Ingrid Pitt met haar VAMPIRE LOVERS. Iets soortgelijks zag je met de CARRY ON-films. Die werden ook te sexy, zoals CARRY ON EMANNUELLE. Het waren geen seksuele toespelingen meer, maar gewoon tits and bums. Mensen verloren hun interesse in die films. Dat was het einde van CARRY ON en het einde van Hammer.’
‘Niettemin was VAMPIRE CIRCUS een goede film. Hij heeft wel enorm geleden onder geld- en tijdgebrek. Want als je voor Hammer werkte, kreeg je een X-bedrag en zes weken de tijd. En die grenzen werden nooit overschreden. En Robert Young, wiens eerste grote productie dit was, kwam drie dagen te kort. Ze zeiden gewoon: ‘Sorry, monteer maar wat je hebt.’ Enkele uiterst belangrijke scènes zitten dus niet in de film. Daardoor is hij niet zo goed als hij had kunnen zijn, maar toch één van de betere Hammerfilms.’
U werkte met Terence Fischer aan FRANKENSTEIN AND THE MONSTER FROM HELL, wat zijn laatste film was.
‘Ja, hij was niet helemaal gezond meer. Ik geloof dat hij een auto-ongeluk had gehad. Maar hij was een geweldige vent, een super guy, heerlijk om mee te werken. De aardigste regisseur waarmee ik heb gewerkt is trouwens Irvin Kershner, die THE EMPIRE STRIKES BACK regisseerde, maar Fisher is een very close second. Het was ook leuk om met Peter Cushing te werken.’
Waarom was het monster in die film eigenlijk behaard?
‘Dat kwam omdat we bij de eerste film steeds tweeënhalf uur nodig hadden om die make-up op m’n hoofd aan te brengen. Dus in deze film gebruikten ze een masker en een aangepast duikerspak. Ik had er tien minuten voor nodig om het aan het trekken. Erg makkelijk.’
U heeft ook een film met Russ Meyer gemaakt: BLACKSNAKE uit 1973. Was het maken van een Meyer-film even leuk als er een bekijken?
‘Oh zeker. Toen Meyer me vroeg of ik mee wilde naar Barbados om een film te maken, was mijn eerste reactie: zes weken op Barbados met die rondborstige vrouwen! Mijn idee van de hemel. Maar Russ bleek een strange old character. Zo vertelde hij dat ik The Duppie zou spelen, de doofstomme, gecastreerde ex-minnaar van de vrouwelijke protagonist. ‘Je rent de jungle uit, je laat de inboorlingen schrikken en je rent terug de jungle in’, zei Russ. Toen vroeg ik welke actrices er in de film zaten. Dat waren Anoushka Hempel en Vicky Richards. Ik zei: ‘Wacht eens, die ken ik allebei. Die zijn zo plat als een muur.’ Maar Russ vond dat seks in de cinema zijn beste tijd gehad had. Geweld was volgens hem de nieuwe trend. Russ was een ongelooflijke fan van Stanley Kubrick en BLACKSNAKE was een direct gevolg van het succes van A CLOCKWORK ORANGE. Russ wilde die film overtreffen wat betreft gewelddadigheid. Hij zei: ‘We gaan een film maken met elke sterfwijze die je maar kunt bedenken. We hebben dood door machete, dood door geseling, kruisiging, verbranding, haaien en slangen.’ Ik werd vermoord met een dubbelloops geweer. Alles zat er in. Inclusief twee magere meiden.’
‘De film werd eerst uitgebracht als BLACKSNAKE. Iedereen ging ernaar toe met de verwachting grote boezems te zien, dus de zalen liepen al leeg voordat de film was afgelopen. Maar wat deed Russ? Hij trok de film terug en veranderde de titel in SWEET SUZIE, SHE AIN’T NO LADY. Ik heb geen idee waarom, maar het hielp ook niet. En toen in 1977 STAR WARS uitkwam, en mijn naam bekend werd, bracht hij de film voor de derde keer uit, nu onder de titel SLAVES met daaronder: ‘starring Dave Prowse from STAR WARS.’ Daarnaast had hij met twee meiden uit LA een massagescène opgenomen die in de film werd gemonteerd.’
CULTFIGUUR
Nu STAR WARS ter sprake is gekomen verandert de toon van het gesprek. Verdwenen is de lach waarmee Prowse zijn vorige anekdotes steevast afsloot. Lange en diepe zuchten verraden dat hij de STAR WARS -verhalen eens te vaak heeft verteld.
‘Aanvankelijk liet George Lucas me kiezen uit twee rollen: Chewbacca en Darth Vader. Het was een keuze tussen een buitenaardse gorilla en de schurk van de film, dus koos ik meteen voor de laatste. Na die Frankenstein-films wilde ik geen monsters meer spelen. Ik wilde mijn gezicht laten zien. Het was pas weken later, toen ik het kostuum ging passen, dat ik merkte dat ik weer een masker op moest. Ik heb tijdens de opnamen van de eerste film geen enkele aanwijzing gekregen van Lucas. Alles wat je Darth Vader ziet doen in de eerste film, heb ik allemaal zelf bedacht. Wat dat betreft was Lucas een beetje als Kubrick, hij nam me aan om een klus te klaren en zolang ik niks idioots deed, liet hij me mijn gang gaan.’
‘Heel anders was Irvin Kershner, die THE EMPIRE STRIKES BACK regisseerde. Hij praatte met je over je rol, over de motivatie van het personage. Kershner zei dat hij er een intelligente STAR WARS -film van wilde maken, volwassener en donkerder dan de eerste. Dat is hem zeker gelukt. EMPIRE is een prachtige film. RETURN OF THE JEDI vind ik helemaal niks. Ik had het idee dat Lucas helemaal geen zin meer had. Maar wat ik erger vond was dat de film niet meer leek te zijn dan een reclamefilm voor STAR WARS -speelgoed.’
En uw personage legde het loodje.
‘Ja, dat was ongelooflijk dom van ze. Ze hadden Darth Vader helemaal niet moeten laten sterven. Hij was de interessantste figuur uit de trilogie, de kip met de gouden eieren. Op iedere poster, op iedere speelgoedverpakking stond Darth Vader het grootst afgebeeld. Hij was dé cultfiguur van STAR WARS. Als je kijkt naar het promotiemateriaal van de eerste film zie je bijna helemaal niks van Vader, omdat ze nooit hadden gedacht dat hij het publiek zou aanspreken. Maar toen deel twee uitkwam was dat wel even anders: overal Darth Vader. Dan help je dat personage toch niet om zeep?’
En toen het masker afging was dat niet uw gezicht.
‘Dat was het ergste wat ze hadden kunnen doen. We waren net begonnen met de opnamen van RETURN OF THE JEDI toen een journalist mij om een interview vroeg. Ik ging akkoord op voorwaarde dat hij me niets zou vragen over de nieuwe film. We hadden namelijk een spreekverbod van de studio. Ik wist trouwens toch niks omdat ik geen kopie had van het script. Tegen het einde van het interview vertelt hij me dat Darth Vader in deze film zal sterven. En dat niet alleen: hij vertelt me ook dat ze een andere acteur hebben genomen om de stervende Darth Vader te spelen. Lucas had het zo georganiseerd dat ik niet eens zou weten wat er aan de hand was. Kun je dat geloven? Ik heb die rol zeven jaar gespeeld en nu laten ze een ander dat masker afzetten. Ik besloot verder maar m’n mond te houden tegen die journalist. Toen ik dagen later op de set kwam was het artikel al in de krant verschenen en die journalist had het zo geschreven dat het leek alsof ik al die informatie over de nieuwe STAR WARS film had gegeven. Toen werd ik vrijwel buitengesloten. Mijn aandeel in de derde film is erg klein. Het was een hele nare ervaring.’
En sindsdien probeert Prowse de wereld te laten zien welk gezicht er achter dat zwarte masker schuilging, onder andere door zijn foto’s te signeren met ‘Dave Prowse IS Darth Vader.’ Maakt u daarmee een lange neus naar George Lucas?
‘Jazeker, Lucas heeft altijd ontkend dat ik Darth Vader ben. Hij zegt dat Darth Vader uit vier mensen bestaat: James Earl Jones, die zijn stem heeft geleend aan Darth Vader; Sebastian Shaw, die het masker mocht afdoen in deel drie; een stuntman en ik. Lucas heeft me zelfs verboden mijn foto’s op deze manier te ondertekenen. Maar kijk op de aftiteling van de films. Daar staat duidelijk dat ik Darth Vader ben.’
Ondanks gevoelens van miskenning en wrok houdt Prowse nog steeds van STAR WARS. Ook verheugt hij zich op THE PHANTOM MENACE.
‘Het wordt vast fenomenaal. Maar ik weet er eigenlijk niet zo veel van, ik volg de nieuwtjes over de film ook niet zo. ‘
En als Darth Vader zijn opwachting maakt in de nieuwe trilogie?
‘Ik hoop dat ze me dan vragen om de rol weer op te pakken. Dat zijn ze me eigenlijk wel verplicht. Ik zou Darth Vader heel graag nog eens willen spelen, als ik weer helemaal fit ben uiteraard. Daar ben ik erg hard voor aan het werken. Op het ogenblik train ik drie maal per week, in mijn eigen sportschool’
Bent u niet ooit de trainer geweest van Christopher Reeve?
Ja, dat was voor SUPERMAN. Ik had trouwens eerst geprobeerd die rol voor mezelf te krijgen, maar ze wilden per se een Amerikaan voor de rol. Later kreeg ik telefoon van Richard Donner, die de film zou regisseren, of ik naar de studio wilde komen. Ik dacht: ‘Dit is het. Ik word Superman!’ Maar toen ik bij de studio aankwam bleek dat ze me als trainer wilde voor Reeve. Reeve was zo mager als een lat en ik kreeg zes weken de tijd om hem een beetje breder te maken, wat vrijwel onmogelijk is. Maar toen ik met hem klaar was, woog hij 20 kilo meer. Tegen het einde van die zes weken kregen we ruzie en toen heeft hij me ontslagen. Reeve kreeg het een beetje te hoog in z’n bol en Richard Donner zei al tegen me: ‘Doe maar gewoon alles wat hij vraagt want hij denkt dat hij echt Superman is.’
Dit interview verscheen oorspronkelijk in Schokkend Nieuws #41, juni/juli 1999. Het is voor deze publicatie iets ingekort. De documentaire I AM YOUR FATHER, over David Prowse, is nu te zien op Netflix.