TGIF | De laatste tijd denkt Hedwig veel na over verhalen. Hoe we ze vertellen, en waarom. En wat betekent het dat we sommige verhalen steeds weer opnieuw opzoeken?
Misschien is het omdat ik laatst, half nog in slaap, mijn oudste petekindje probeerde op basis van mijn vage herinneringen het sprookje van Hans en Grietje na te vertellen. Halverwege, toen ik aangekomen was bij het punt waarop de kinderen een stokje door de tralies van hun kooi steken om de bijziende heks ervan te overtuigen dat ze echt nog iets langer vetgemest moeten worden, besefte ik dat het misschien toch wel aan de gruwelijke kant was voor een vierjarige. (Aan de andere kant: als Leatherface dan eens op komt dagen op een awards-show voor tieners is ze in ieder geval voorbereid.)
Misschien is het omdat ik laatst CENSOR keek, een film die gaat over iemand die probeert te bepalen welke shots, scènes en film schadelijk kunnen zijn voor de onschuldige kijker, en voor de maatschappij. Vragen die nog steeds gesteld worden, zoals bij het hier besproken werk van Bruce LaBruce, die ook wel te maken kreeg met censuur. Hoe ver mogen verhalen gaan?
Of misschien komt het door de snor van Poirot. Ik heb DEATH ON THE NILE niet gezien, maar het schijnt dus dat die snor nu een hele flashback heeft gekregen. De beroemde gezichtsbeharing blijkt zelfs een tragische achtergrond te hebben, want, zoals B.D. McClay zich beklaagt, alles moet tegenwoordig (vaak op zeer oppervlakkige wijze) over trauma gaan. We kunnen ons blijkbaar geen andere vorm van complexiteit voor een personage voorstellen – en wat zegt dat nou over onze wereld?
De snor van Poirot past ook in een andere trend, laatst in de (altijd verrassende) popcultuurnieuwsbrief Dirt besproken: de verschuiving van verhaal naar worldbuilding. Natuurlijk is aandacht voor detail lovenswaardig, maar moet elk detail ook uitgelegd worden? Is het nodig om te weten waarom Poirot een snor heeft, of hoe Han Solo zijn achternaam kreeg? Natuurlijk is dit niet een geheel nieuwe trend; als we het dan toch over personages van Harrison Ford hebben, moeten we niet vergeten dat de openingssequentie van THE LAST CRUSADE onder andere verklaarde hoe Indiana Jones aan zijn zweep en zijn angst voor slangen kwam. Maar nu elke blockbuster deel lijkt uit te moeten maken van een ‘cinematic universe’ blijven er wel heel weinig mysteries over.
In het stuk van Dirt wordt de verklaring deels gezien in het feit dat zoveel mensen nu films en series kijken met hun telefoon in de hand. Liever bezig met googelen over wat ze kijken dan met iets geheel anders, tenslotte. Dat verklaart misschien ook het succes van series die als puzzel te kijken zijn, met ingewikkelde mysteries en verbluffende twists. Twists die er natuurlijk ook voor moeten zorgen dat niemand durft te wachten met kijken, om de spoilers voor te blijven.
Maar Emily VanDerWerff signaleerde ook een interessante tegendraadse trend: series die juist je vanaf het begin vertellen wat er zo ongeveer gaat gebeuren, en waarin mysteries vaak helemaal niet zo mysterieus blijven. YELLOWJACKETS (aanrader) vertelt je al in de allereerste aflevering dat de in de Canadese gestrande bossen meisjes inderdaad op een gegeven moment tot kannibalisme zullen overgaan, en welke vier het in ieder geval zullen overleven. De serie weet vaak te verrassen juist door niet voor de onthulling of de twist te gaan. En al is er expliciet fysiek geweld, het emotionele geweld heeft eigenlijk de grootste impact.
YELLOWJACKETS past trouwens ook in de trend van series over trauma: the Escapist noemde het ‘paranoïde horror voor dit traumatische moment’ (kennelijk iets waar ook KIMI, de nieuwste film van Soderbergh, op inspeelt). Toch is de serie ook hierin verfrissend, want wanneer zie je nou vier getraumatiseerde vrouwelijke personages van wie het trauma eens niet voortkomt uit seksueel geweld?
Een andere serie die besproken wordt in het stuk van VanDerWerff is STATION ELEVEN, een postapocalyptische serie die vaak juist niet de Schokkend Nieuws-kant op gaat. De serie is niet zo geïnteresseerd in de praktische kanten van overleving, maar meer in de kracht van verhalen (daar hebben we het thema weer). Er zijn twee oerteksten: de toneelstukken van Shakespeare en… een fictieve (en vrij pretentieuze) sciencefictionstrip. Steeds weer keren de personages terug naar deze twee teksten. En steeds krijgen dezelfde woorden en gebeurtenissen een andere lading. Het dilemma van Hamlet blijkt, ook in een wereld waarin vrijwel de gehele bevolking bezweken is aan een nieuwe griep, toch nog aan te spreken.
Wij komen ook steeds terug bij een aantal verhalen. John Carpenter wil een vervolg maken op THE THING (ook zo’n passende film tijdens een pandemie). De terugkeer van de serie JUSTIFIED werd al eerder aangekondigd, en nu lijkt Quentin Tarantino er wel aan mee te willen doen. Op de reboot van BABYLON 5 moeten we nog wat langer wachten. Het filmen van MAD MAX: FURY ROAD was kennelijk nogal een opgave, en toch denk ik dat we ook Max nog wel terug zullen zien.
Allebei de petekindjes (2 en 4) zijn goed opgevoed, dus weten dat als ik ‘nanananana’ zeg het juiste antwoord ‘Batman!’ is. Ook het verhaal van Batman komt steeds weer terug, in allerlei stijlen en vormen. THE BATMAN is nog niet uit of er wordt al gesproken over welke boeven er in een sequel langs zouden kunnen komen. Ook als zij volwassen zijn zullen er ongetwijfels nog nieuwe verhalen over de vleermuisman worden verteld. Dit zou misschien de plaats zijn om af te sluiten met een preek over gebrek aan originaliteit, een verzuchting dat we nieuwe verhalen nodig hebben. Maar er is denk ik een reden dat er sommige verhalen zijn die we al eeuwen blijven vertellen. En dus ga ik het weekend ook maar openen met wat Shakespeare (via Joel Coen).
Fijn weekend!
