Na 43 jaar en zes films schudt de Planet of the Apes-franchise eindelijk het verleden van zich af, alsof eerst acteurs Charlton Heston en Roddy McDowall moesten sterven. De knappe, intelligente reboot vlooit uit hoe de aap uit de mouw komt.
Hoe de apenplaneet er over vijf eeuwen uitziet, weten we dankzij de talloze verfilmingen en tv-reeksen die vanaf 1968 gemaakt werden met het boek La Planète des Singes van de Franse schrijver Pierre Boulle als inspiratiebron (zie SN #91). RISE OF THE PLANET OF THE APES – een reboot zoals BATMAN BEGINS, CASINO ROYALE en STAR TREK – speelt zich af in een hedendaags San Francisco, in een wereld waar apen nog gewoon achter de tralies van hun kooi zitten of ingezet worden voor medische experimenten.
Dat gebeurt bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van een virus dat schade aan de hersenen kan herstellen. Onderzoeker Will Rodman (James Franco) van het bedrijf GenSys hoopt op die manier een geneesmiddel te vinden tegen Alzheimer, de ziekte die zijn vader Charles (John Lithgow) van een virtuoos pianist en Shakespeare-adept veranderde in een oude, verwarde man.
Naast dierenwelzijn schuift RISE OF THE PLANET OF THE APES dus ook genetische manipulatie als thema op het voorplan. Er loopt uiteraard een en ander goed fout. Met Charles, maar ook met de apen uit het lab. Een van hen kan gered worden: een schattig chimpanseetje dat Will Caesar doopt, thuis opvoedt en dat bijzonder goed uit de voeten kan met puzzels voor achtplussers en de knappe Freida Pinto (SLUMDOG MILLIONAIRE).
Kijken we hier naar een apenvariant van THREE MEN AND A BABY? Is de kleine chimpansee in LOOK WHO’S TALKING beland? De talloze montages van de schattige dreumes in zijn wiegje of slingerend door huis en tuin doen vermoeden van wel. Vakantiekiekjes lijken het: Caesar met zijn snoezige snoetje tegen de ruit van de auto geplakt tijdens een uitje. Opvallend hoe daarbij voortdurend gefocust wordt op Caesars groene ogen, een vreemde bijwerking van het virus waarmee hij werd ingeënt. Schuilt er een Hulk in deze Bright Eyes?
De vraag stellen is hem natuurlijk beantwoorden, maar de op spektakel en actie beluste toeschouwer moet geduld oefenen. Voor de meute losgeslagen apen op de Golden Gate Bridge in San Francisco amok maken, gaat regisseur Rupert Wyatt (THE ESCAPIST) wel degelijk op zoek naar de oorsprong van de apenopstand. Die situeert zich in een gruwelijk madhouse, waar etterbak Dodge (Tom Felton, u kent ‘m als Draco Malfoy) het stroomstootwapen hanteert zoals een cowboy zijn revolver: brutaal en ongegeneerd.
Zo ga je als toeschouwer onvermijdelijk sympathiseren met de afgepeigerde circusorang-oetan Maurice of voor Caesar die het apenasiel verlaat onder het motto ‘veni, vidi, vici’, al krijgt deze keizer op het einde van de film wel degelijk dictatoriale trekken. De scheidslijn tussen goed en slecht loopt in RISE OF THE PLANET OF THE APES niet zomaar tussen aap en mens.
In interviews maakte performance capture-specialist Andy Serkis zich de laatste tijd nogal druk over recensenten die ‘m niet echt als acteur bekijken. Die fout maken we dus niet: Serkis acteert schitterend als Caesar. Maar hij kan niet ontkennen dat Weta Digital zichzelf weer maar eens overtroffen heeft. Wat een schoonheid. Wat een pracht.
Hetzelfde kan over de film gezegd worden die – eindelijk – ver genoeg van het origineel staat om elke vergelijking uit de weg te gaan. Deze origin story slingert moeiteloos van begin tot einde en staat mooi op zichzelf, al lijkt een vervolg nu al een uitgemaakte zaak. In twee schijnbaar onbelangrijke scènes zien we namelijk hoe de NASA het ruimteschip Icarus 1 naar Mars lanceert en vervolgens alle contact verliest. Twee keer raden welke ruimtereizigers zich over vijf eeuwen een aap zullen schrikken als ze uit hun cabine klauteren.
Distributie: 20th Century Fox. Release BE: 10 augustus, NL: 18 augustus 2011. Copyright: Hans Dewijngaert. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 16 augustus 2011.