Regisseur Juan Carlos Fresnadillo zag als kind dikke rookwolken opstijgen boven de luchthaven van zijn woonplaats Tenerife. Twee toestellen waren op de landingsbaan met elkaar in botsing gekomen, met als gevolg een vuurzee waarin 578 mensen het leven lieten. Jaren later ontmoette hij een vrouw die de avond vóór haar vlucht een paar glazen teveel had gedronken en zich zodoende versliep. Het vliegtuig vertrok zonder haar en stortte neer. De ticket had de vrouw sindsdien zorgvuldig bewaard, als was het een amulet dat haar de rest van haar leven voor onheil kon behoeden.
Dat Fresnadillo’s eerste lange speelfilm over afdwingbaar geluk gaat, met bovendien een cruciale rol voor de overlevende van een vliegramp, is dus niet zo gek. Opvallend is wel de afstandelijkheid waarmee hij zijn onderwerp benadert. Het verhaal van INTACTO lijkt zich af te spelen in een van de werkelijkheid geabstraheerd universum waar de personages vóór alles het centrale idee van de film belichamen en pas in de tweede plaats mensen van vlees en bloed verbeelden. Dit is een wereld bevolkt door (onwetende) geluksvogels en degenen die in staat zijn door een simpele aanraking dat geluk te stelen.
Tot de laatste categorie behoren Samuel (Von Sydow) en Federico (Poncela). De eerste beheert een afgelegen casino, de tweede is zijn voornaamste protégé. Wanneer Federico op zekere dag zijn vertrek aankondigt, neemt Samuel hem met een omhelzing zijn gave af. Maar Federico vindt op zijn beurt een beschermeling, Tomas (Sharaglia), overlevende van een vliegramp, die hij de schemerwereld van ‘geluksgokkers’ binnenvoert. Uiteindelijk zal Federico via Tomas proberen wraak op zijn vroegere beschermheer te nemen. Het is niet die ultieme confrontatie, noch het conflict dat er aan ten grondslag ligt, waar je als kijker door gegrepen wordt. Nogmaals, Fresnadillo’s personages zijn bijna wandelende abstracties en dat zit identificatie flink de weg.
In individuele scènes wil INTACTO wél overtuigen. Zoals wanneer een man geblinddoekt een drukke snelweg oversteekt (hoe het afloopt moet u zelf maar gaan bekijken). Later zien we een groep geluksdieven eveneens geblinddoekt door een bos rennen, een race die net zolang duurt tot er nog maar een deelnemer over is, die níet met een boom in botsing is gekomen (wie dat is moet u zelf maar gaan bekijken). Jammer dat Fresnadillo voor het slot niet net zoiets bizars wist te bedenken. Een partijtje Russische Roulette blijkt de opmaat voor een banale schietpartij, waarbij een rigoureuze opruiming wordt gehouden onder de verschillende personages.
Noodlot en voorzienigheid zijn thema’s die we bij wel meer Spaanse filmmakers aantreffen, met name Julio Medem. Maar bij Medem zorgen de kracht én de onmacht van de liefde voor een toegevoegde emotionele waarde, die bij Fresnadillo ontbreekt. Op Von Sydows Samuel na, die in een knap gespeelde monoloog de oorsprong van zijn geluk (het overleven van de gaskamers van de nazi’s) blootlegt, ontstijgen de personages nergens hun illustratieve functie. En daardoor laat INTACTO ondanks zijn prijzenswaardige ambitie buiten de gebaande paden van het ‘fantastische’ te treden, toch een wat bloedeloze, cerebrale indruk na.
Copyright 2003 Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #60, najaar 2003.
