Aangevoerd door hopman Nijenhuis trokken boze ouders ten strijde tegen de demonisering van onze Goedheiligman. Maak van kindervrienden monsters en ze breken hier de tent af. In Japan gaat het net andersom. Daar maken ze van monsters kindervrienden die de tent afbreken.
Toen GOJIRA (1954) en de andere Toho-monsterfilms razend populair bleken bij jongeren, bedachten concurrerende studio’s hun eigen megamonsters. Shochiku had Girara uit THE X FROM OUTER SPACE (1967). Nikkatsu waagde een gok met GAPPA(1967, zie ook SN #55). Toch was er maar één studio die écht een weerwoord had op Toho’s monstergeweld en dat was Daiei. Hun troef was Gamera , een zestig meter hoge, prehistorische schildpad met turbojetpoten, slagtanden en een licht ontvlambare adem.
De geweldenaar maakte in zijn debuut GAMERA, THE GIANT MONSTER (1965) al net zo’n puinhoop als Godzilla, maar bleek een zwak te hebben voor de jeugd. ‘Vriend van alle kinderen’ werd zijn bijnaam. In GAMERA VS. BARUGON (1966) toonde hij zijn goede inborst; hij bevocht een rivaliserend monster en zou dat voortaan in alle films blijven doen. Dankzij het stemmige camerawerk van Michio Takahashi (HIROSHIMA MON AMOUR) en de aardige trucages is dit een van de beter te pruimen Kaiju van de jaren 60. Eerder dit jaar bracht Shout! Factory GAMERA, THE GIANT MONSTER en GAMERA VS. BARUGON in opgepoetste staat uit. De vier daaropvolgende titels zijn nu ook op schijf gezet.
GAMERA VS. GYAOS (1967) is het eerste treffen met aartsvijand Gyaos. De gevlerkte menseneter teistert de bewoners van een bergdorp. Met de vlam in het schild vliegt Gamera de set op en kan de knokpartij beginnen. Gyaos’ supersonische puls en poederblusser-tepels brengen de stand op 0-1. Wat volgt is de vernietiging van de stad Nagoya, een voor de kijker heel bevredigend schouwspel van vluchtende mensenmassa’s en instortende maquettes. Geleerden ontdekken dat Gyaos het daglicht niet verdraagt en komen met een opmerkelijk wapen. Ze lokken het monster op een ronddraaiend plateau met een reservoir vol kunstbloed. Terwijl Gyaos uit de kelk slurpt, draait het platform op volle toeren, opdat hij duizelig wordt en niet aan de opkomende zon kan ontsnappen(?!). Het apparaat werkt, maar vooral op de lachspieren. ‘Man’s best tactics have failed!’ jammert een reporter terwijl de zwalkende Gyaos een veiliger heenkomen zoekt. Wat de mens niet vermag, knapt Gamera zelf op door zijn tegenstander ouderwets de strot door te bijten.
In GAMERA VS. VIRAS (1968) verandert de toonzetting ten faveure van de jongste kijkers, inclusief een aanstekelijk kinderdeuntje dat inzet zodra Gamera in actie komt. Voor de export is een Amerikaans knaapje toegevoegd, dat met zijn Japanse vriendje wordt gegijzeld door een ras van buitenaardse Japanners. Na een herhaling van scènes uit de voorgaande films, verschijnt pas in de laatst tien minuten Viras: een zuur kijkende pijlinktvis, die gezien de culinaire gewoonten van de Japanners lef toont door hier te landen. Zijn confrontatie met Gamera is kort en gewelddadig, en gezien de huisvlijt van de art director is dat maar goed ook.
Iedereen is de buitenaardse invasie alweer vergeten in GAMERA VS. GUIRON (1969). Niemand gelooft dus dat drie kinderen een ufo hebben gevonden, totdat twee van hen met de bediening prutsen en op de automaat naar de thuisplaneet vliegen. Op Tera worden ze opgewacht door twee sexy ruimtemeisjes in spandex glitterpakken. Hun technologisch vernuft moet een speling der natuur zijn, gezien hun primitieve bijgeloof dat je slimmer wordt door de hersenpan van kinderen uit te lepelen. Zo spannend wordt het nét niet. Sterker: er valt niks te slopen op deze planeet. Wel is er Guiron, een monster met een kop als een reusachtige machete. De studio had het rubberpak van Gyaos nog liggen, dus die gaat als eerste voor de bijl. Guiron hakt hem letterlijk in moten, tot groot vermaak van de kinderen. Als ook hun ufo in tweeën wordt gehakt, komt Gamera opdraven om het vehikel met zijn hete adem te lassen. De suspension of disbelief is ver te zoeken…
In GAMERA VS. JIGER (1970) worden als vanouds complete stadsdecors vernietigd. Osaka is een prima setting, omdat daar zojuist de Wereldexpo is begonnen. Aangetrokken door een mysterieuze totem koerst de triceratops-achtige Jiger richting de havenstad. Hij breekt zeeschepen doormidden, schiet straaljagers uit de lucht en verdampt stadsbewoners met zijn magnetronstralen. Gamera probeert de Expo te redden, maar raakt wonderwel bezwangerd door zijn opponent. Twee mensenkinderen doen inwendig onderzoek met hun minionderzeeër en ontdekken Jigers larve in zijn long. Ze doden de parasiet met hun veldtelefoon, waarna Gamera zich weer in het strijdgewoel begeeft. Na wat duwen en smijten over en weer wordt Jiger gruwelijk gespietst onder fanatieke aanmoediging en bedankjes van alle kinderen: Arigato Gamera! Van de kinderlijke onschuld is al net zoveel over als van de verwoeste stad. Een Japanse Johan Nijenhuis heeft zich nog niet gemeld.
Copyright Rob van der Velden. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #88, winter 2010.
