Nieuws
26 januari 2004

Monsterlijke teelballen

Op de dag des Heren ga ik er eens goed voor zitten. Het festival biedt zondag een unieke gelegenheid om het meest eigengereide en ambitieuze filmproject van het afgelopen decennium te ondergaan. De Amerikaanse kunstenaar Matthew Barney begon tien jaar geleden aan zijn Cremaster-cyclus, die na de recente voltooiing van het middenstuk vijf delen omvat en zo’n vierhonderd minuten beslaat. De cyclus is vernoemd naar de spier die de taak heeft de temperatuur van de teelballen constant te houden. Barney vermoedt dat de activiteit van de spier in de embryonale fase een cruciale rol speelt bij de ontwikkeling tot jongen of meisje. Een vijfluik van vierhonderd minuten dat zo’n vermoeden als uitgangspunt heeft, dat moet wel een monumentale partij onnavolgbare kunst wezen. Doorgaans oefenen groots opgezette kunstprojecten met een conceptueel karakter niet bepaald een onweerstaanbare aantrekkingskracht op me uit, maar in dit geval wil ik me er graag aan overgeven. Het zal de aanwezigheid van saters, zombiepaarden en de drummer van Slayer zijn die me over de streep trekt.

Om met die laatste te beginnen: nooit hoorde ik een bruter beest een drumstel pijnigen dan Dave Lombardo, die op de beste platen van de metalband Slayer een standaard zette die nimmer geëvenaard werd. Hij mept nu een mopje mee in de Cremaster-cyclus. De zombiepaarden en saters beschikken eveneens over een stamboom die naar duistere genrekrochten in de jaren tachtig terugvoert. Barney kan veel, maar niet alles, en hij huurde voor de vervaardiging van de talloze fysieke mutaties in zijn cyclus dan ook een ervaren specialist in. Gabe Bartalos maakte eerder een bonte stoet memorabele monsters voor de films van Frank Henenlotter, die net als Barney in New York gevestigd is en eveneens een koppige eigen koers vaart. In tegenstelling tot de regisseur van de aanstekelijk idiote horrorfilms BRAIN DAMAGE en FRANKENHOOKER hanteert Barney in zijn magnum opus geen conventionele verhaalstructuur, maar dat dondert niet.

Bij een recente ontmoeting met Bartalos tijdens het horrorfilmfestival in de Baskische stad San Sebastián, weidde de monstermaker dermate enthousiast uit over zijn samenwerking met de kunstenaar, dat de Cremaster-cyclus het aanzien van een surrealistisch meesterwerk kreeg. Een diepgaand begrip van de betekenis ervan heeft Bartalos naar eigen zeggen niet, en daarin staat hij ongetwijfeld niet alleen. Een vijfluik dat begon met een spier en twee teelballen, en gaandeweg associatieve verbanden legde tussen Harry Houdini in Boedapest, de Chrysler-wolkenkrabber in New York en een motorrace op het Britse eiland dat Man heet, dat is een vijfluik dat niet begrepen maar ondergaan moet worden. Ik heb er zin in, en reken erop dat ik er geen touw aan vast kan knopen, en het helemaal geweldig vind.

BART VAN DER PUT

26 januari 2004

Fan van horror, sci-fi en cult?

Neem een abonnement!

Ons magazine bevat nóg meer en staat vol interviews, recensies en achtergronden.
Voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat!
Liever digitaal ontvangen? Dat kan ook!