R.I.P. | Gisteren overleed op 83-jarige leeftijd één van de meest markante koppen uit de sciencefiction: Leonard Nimoy. Als de half-Vulcan Mr. Spock in Star Trek was hij een inspirerende figuur voor nerds over de hele wereld.
Met zijn sceptisch opgetrokken wenkbrauwen, zijn vorsende blik en zijn afgemeten, sonore stem bood Nimoy’s logisch redenerende, onderkoelde Spock een perfect tegenwicht aan de heethoofdige Captain Kirk van William Shatner. En waar Kirk de standaardheld was, impulsief en dapper, belichaamde Spock een alternatieve versie van heldendom, die waarschijnlijk een groter deel van het publiek aansprak. Hij won namelijk niet met zijn vuisten, maar met zijn hersens, en liet de waarde zien van logica.
Bovendien was Spock door zijn gemengde afkomst een fascinerend personage. Nimoy wist goed te laten zien hoe er soms flitsen menselijkheid door de dikke laag logica heen schenen. Via Spock verkende Star Trek vragen over wat het eigenlijk is om menselijk te zijn. Het is niet voor niets dat er een Spock-analoog zit in elke Star Trek-serie die na de oorspronkelijke werd gemaakt.
Ook de films kunnen niet zonder Nimoy. De film die door vrijwel elke Trekkie wordt gezien als de beste Trek-film, THE WRATH OF KHAN, eindigt met de zelfopoffering van Spock, in een scène die nu nog aangrijpender is. Nimoy regisseerde daarna eigenhandig de opvolger, THE SEARCH FOR SPOCK. In de nieuwe films van J.J. Abrams is hij het die de link legt met de oude bemanning van de Enterprise en met zijn droevige ogen de verder vrij oppervlakkige films een melancholische ondertoon weet te geven.
Toen Nimoy in 1966 werd gecast in Star Trek als Spock had hij al tientallen kleine en grotere film- en vooral televisierollen achter de rug, maar het is ontegenzeggelijk als de half-alien met de puntige oren dat hij bekend werd en is gebleven. Hij had het er aanvankelijk moeilijk mee dat hij zo vereenzelvigd werd met het personage. Zijn eerste autobiografie, uit 1975, heet niet voor niets I am not Spock.
Later omarmde hij de rol echter volop en leek hij steeds meer plezier te ontlenen aan zijn rol als nerd-icoon. Zijn tweede autobiografie, uit de jaren negentig, heet triomfantelijk I am Spock, en hij ondertekende vrijwel elke tweet met “LLAP”, kort voor de Vulcaanse groet “Live Long and Prosper.”
Van zijn latere werk is vooral zijn rol als Dr. William Bell in de serie Fringe noemenswaardig. Duidelijk een eerbetoon van de makers aan zijn iconische rol, al kon hij er af en toe ook zijn meer sinistere kant in laten zien. Verder was Nimoy een verdienstelijk fotograaf, regisseerde hij o.a. THREE MEN AND A BABY (ja echt), schreef hij gedichten en bracht hij in totaal vijf cd’s uit. The Ballad of Bilbo Baggins moet in dit rijtje natuurlijk ook vermeld worden.
Leonard Nimoy werd in 2014 gediagnosticeerd met een chronische longziekte die hij zelf toeschreef aan zijn vroegere roken. Hij overleed gisteren, in zijn huis in Bel-Air. Hij heeft lang geleefd en welgevaren – maar tenzij je de koelbloedigheid hebt van een Vulcan blijft het een moeilijk afscheid.
