Actief sinds de jaren veertig werd Smith (89) pas echt zichtbaar voor het grote publiek toen hij voor LITLLE BIG MAN (1970) Dustin Hoffmann tot een 120-jarige Indiaan ombouwde. In de jaren zeventig en vroege jaren tachtig beleefde Smith zijn finest hour met zijn bijdragen aan THE EXORCIST, THE GODFATHER I & II, TAXI DRIVER, THE DEER HUNTER en ALTERED STATES. Maar ook SCANNERS, GHOST STORY, THE HUNGER en STARMAN profiteerden van zijn expertise. In 1985 won hij een Oscar voor zijn werk aan AMADEUS (zie foto).
Schokkend Nieuws belde met Floris Schuller (44) die als zestienjarige Amsterdammer bij Smith op audiëntie ging, eind jaren tachtig een correspondentiecursus van de meester volgde (en met een diploma afrondde) en vorig jaar nog diens verjaardagsfeestje bezocht. Schuller bleef actief als make-up specialist en werkte onlangs mee aan de verfilming van David Mitchells literaire bestseller Cloud Atlas, geregisseerd door Tom Tykwer en Andy en Lana Wachowski.
Wat is het belangrijkste dat je van Smith hebt opgestoken?
‘Hoe belangrijk het is om kennis door te geven. Heel anders dan de meeste mensen in de filmindustrie is hij een man met een universitaire achtergrond. Hij begreep dat je recepten en uitvindingen met anderen moet delen. Het is een wisselwerking; je geeft iets, iemand borduurt daar op voort en zo kom je met z’n allen verder. Daarnaast was voor hem het ontwerp minstens zo belangrijk als de techniek. Wat hij ook hoog in het vaandel had staan was realisme. Wat dat betreft had hij een echte Newyorkse East Coast-mentaliteit, heel anders dan die in Hollywood waar alles gelikt en snel moet. Je trekt een acteur een muts over het hoofd en klaar is kees. Smith vond dat als je een acteur grimeerde, je uit moest gaan van diens echte gezicht. Daar hoorde je respect voor te hebben.’
Cgi heeft natuurlijk een groot deel van het oude special-make-up effects-werk overbodig gemaakt.
‘Om je de waarheid te zeggen heb ik het nog nooit zo druk gehad als nu. Voor CLOUD ATLAS heb ik het nodige aan prosthetics gedaan, maar je ziet het ook terug bij nieuwe films als J. EDGAR (met Leonardo DiCaprio in de titelrol-pvt) en THE IRON LADY (met Meryl Streep als Margaret Thatcher-pvt). Als make-up artist uit de school van Dick Smith ben ik natuurlijk bevooroordeeld, maar zelf vind ik de combinatie van make-up-effecten en cgi, zoals Guillermo Del Toro dat doet, het mooist.’
Wat is naar jouw mening Smiths beste werk?
‘Dan kom ik toch op THE EXORCIST uit, vanwege de diversiteit. De old-age make-up van Max von Sydow, de transformatie van Linda Blair en al die rare effecten. Je moet rekenen dat hij dat deed in een tijd dat horror nog helemaal niet zo gewaardeerd werd. Dankzij hem is dat veranderd; hij maakte het allemaal realistisch, geloofwaardig. Kijk naar THE EXORCIST en het is nog steeds een moderne film. Vergelijk dat eens met horror uit de jaren vijftig, dat is echt zwaar verouderd.’
Jullie hebben door de jaren heen contact gehouden?
‘Vorig jaar is er door de Academy al een feestje voor hem georganiseerd. Er was toen ook een beurs voor mensen uit het vak. En er was zijn verjaardag. Dat was opzettelijk allemaal rond dezelfde periode georganiseerd. Een paar van zijn leerlingen hebben hem uit Connecticut, waar hij een beetje zat weg te kwijnen, naar Hollywood gehaald en doen nu af en toe leuke dingen met hem. Hij is veel vergeten, dus ik moest hem wel even op weg helpen toen we elkaar de hand schudden. Maar hij kan ook heel scherp zijn. Hij volgt bijvoorbeeld nog alle nieuwe ontwikkelingen en is daar ook diep van onder de indruk.’
