Nieuws
8 november 2023

David Fincher, gerangschikt

David Finchers nieuwste film THE KILLER is vanaf vandaag te zien op Netflix en dat leek ons een mooie gelegenheid om eens te kijken naar zijn oeuvre. De redactie van Schokkend Nieuws is samengekomen om de vorige elf films van de koelste regisseurs in Hollywood te rangschikken, van de slechtste naar de beste. Zijn vele geweldige muziekvideo’s tellen we helaas niet mee, net als MINDHUNTER en zijn aflevering van LOVE, DEATH AND ROBOTS, die allebei meer dan het kijken waard zijn. Ook negeren we zijn concertfilm RICK SPRINGFIELD, maar dat doet iedereen toch al. Wie is Rick Springfield überhaupt? Op naar de lijst!

11. MANK

Het is logisch dat MANK de laatste plek inneemt, want het is verreweg de minst Fincher-achtige film. Of beter gezegd, de minst David-achtige film, want het scenario komt van wijlen zijn vader, Jack Fincher, die er decennialang niet in slaagde zijn biografie over scenarist Herman J. Mankiewicz verfilmd te krijgen. Het is misschien nobel van de zoon om zijn vaders visie alsnog te voltooien, maar het uiteindelijke resultaat, een cynisch en doelloos verhaal met een misplaatste Gary Oldman, had net zo goed in de la kunnen blijven liggen.

10. THE CURIOUS CASE OF BENJAMIN BUTTON

Fincher is beroemd en berucht vanwege zijn kille aanpak, en het is dus geen verrassing dat zijn meest warme en sentimentele film ook een van zijn slechtste is. THE CURIOUS CASE OF BENJAMIN BUTTON, waar Brad Pitt als een bejaarde wordt geboren en met de jaren alleen maar jonger wordt, heeft hier en daar wel zijn momenten, en wordt gedragen door goede optredens en Finchers feilloze technische aanpak. Maar hij was misschien niet de juiste regisseur voor het zoetsappige melodrama dat het gros van de speelduur inneemt. Waar zijn stijl normaal gesproken de tragedie van het verhaal accentueert, werkt die hier juist te afstandelijk. 

9. THE GIRL WITH THE DRAGON TATTOO

THE GIRL WITH THE DRAGON TATTOO van auteur Stieg Larsson is daarentegen een perfect boek voor Fincher om te verfilmen. Het verhaal speelt zich af op een letterlijk en figuurlijk ijskoude locatie, met verkrachters, nazi’s en seriemoordenaars op de loer. Helemaal binnen zijn straatje dus. De problemen met het boek worden gedeeld door de film, zoals de wankele structuur en het opgeplakte einde, en dan is er natuurlijk het feit dat de Zweedse versie uit 2009 het bestaan van deze remake een beetje overbodig maakt. Maar er zit wel een knaller van een scène in die Fincher beter neerzet dan het boek en de film van Niels Arden Oplev dat deden. Orinoco Flow van Enya zal nooit meer hetzelfde klinken. 

8. PANIC ROOM

PANIC ROOM is een van Finchers meest eenvoudige thrillers. Jodie Foster en Kristen Stewart verstoppen zich in een panic room terwijl er wordt ingebroken, en zo begint een kat-en-muisspel met de inbrekers. Er zit iets van commentaar in over sociale ongelijkheid, maar dat is niet waarom je deze film moet kijken. Wat PANIC ROOM het kijken waard maakt is hoe strak Fincher hier de teugels houdt. Hij had er al eerder mee gespeeld, maar hier probeert hij elke hint naar een menselijke hand achter de schermen te verwijderen. Met behulp van CGI glijdt de camera op een onnatuurlijk perfecte manier langs kabels en door luchtschachten, alsof alles door een slang is gefilmd. Het eindresultaat is een spannende thriller die ieder moment kan knappen.

7. THE SOCIAL NETWORK

THE SOCIAL NETWORK, een tijd lang gezien als een van Finchers meesterwerken, heeft inmiddels wat aan cachet moeten inleveren. Scenarist Aaron Sorkin wordt niet langer door critici op handen gedragen nu zijn meer recente werk zo afgezaagd is, en het onderwerp van de film, Mark Zuckerberg, is nu nog minder geliefd dan in 2010. Laten we ook niet vergeten dat een prominente dubbelrol wordt gespeeld door een letterlijke kannibaal. Daarnaast ligt het er maar net aan hoeveel tolerantie je als kijker hebt voor een misogyn, misselijk ventje als hoofdpersoon en een film die zich voornamelijk tijdens gesloten hoorzittingen afspeelt. Mocht dat allemaal geen probleem zijn, is THE SOCIAL NETWORK nog steeds te genieten. Sorkins dialogen zijn nergens zo goed verfilmd als hier, de muziek van Trent Reznor en Atticus Ross behoort tot hun beste werk en Jesse Eisenberg is geboren voor deze rol. Zelfs Justin Timberlake, die tegenwoordig alleen nog maar in die TROLLS-films mag acteren, is heel erg goed. 

6. GONE GIRL

GONE GIRL, naar het boek van Gillian Flynn, had enkel een trashy erotische thriller kunnen zijn in de handen van een mindere regisseur. De film is pulp, zeker, maar tegelijkertijd een ingenieus gemonteerd mysterie met een legendarische twist, en ook nog eens een intelligente uiteenzetting over roem en verwachtingen in het huwelijk. Rosamund Pike steelt de show in haar scènes, maar de echte verrassingsfactor is Ben Affleck. Zelden is een rol zo perfect afgesteld op zowel het acteertalent als het publieke imago van de acteur als de egoïstische lul die Affleck hier neerzet. 

5. THE GAME

Over egoïstische lullen gesproken, wie kan er beter een rijke klootzak neerzetten dan Michael Douglas? In THE GAME speelt Douglas een bankier die door zijn broer (Sean Penn) een bijzonder verjaardagscadeautje krijgt: deelname aan een geheimzinnig spel. THE GAME is, net als de volgende film op deze lijst, een ondergewaardeerd werk in Finchers filmografie. In eerste instantie lijkt het spel vooral een reeks puzzels die steeds ongeloofwaardiger worden, maar naarmate de film vordert heeft hij steeds meer weg van A Christmas Carol. Douglas wordt gedwongen zijn misselijke bestaan te erkennen en zijn ego opzij te zetten. Daarnaast is dit ook gewoon weer een heel leuke thriller die eindeloos kan worden herkeken. 

4. ALIEN³

ALIEN 3 wordt zelden gezien als een van Finchers beste films, en zeker niet als een van de beste uit de ALIEN-reeks. Toch staat hij in onze lijst op nummer vier. Dit was Finchers eerste speelfilm en hij had het zelfvertrouwen om de hele cast van ALIENS in één keer uit de weg te ruimen. Het vervolg keert James Camerons publieksfavoriet de rug toe en brengt de serie terug naar het oorspronkelijke concept: een groep mensen in isolatie die worden geteisterd door een onverwoestbare alien. Fincher voegt daar vervolgens zijn onmiskenbare nihilisme aan toe en maakt de film even meedogenloos als de xenomorph zelf. Het is onvoorstelbaar dat zo’n kil en onaangenaam vervolg vandaag de dag nog uit een winstgevende sci-fi serie zou kunnen voortkomen. 

3. ZODIAC

Als PANIC ROOM Finchers eerste echte poging was om de mens achter de camera te laten verdwijnen, dan is ZODIAC de film waarin hij daarin slaagde. ZODIAC is gefilmd door een geest, een leegte die met zo veel mogelijk afstand en zo waarheidsgetrouw als hij kan de terreur van een seriemoordenaar vastlegt. Je zit bij een verliefd stel achter op de bank voordat ze worden neergeschoten. Je staat van een afstandje te kijken hoe een ander koppel met messteken wordt omgebracht. Het voelt alsof je in dezelfde politiebureaus en kantoren staat terwijl de personages weer een doodlopende weg vinden, en je voelt je net zo machteloos. Wie bekend is met de Zodiac-zaak weet hoe de film zal aflopen, en toch hoop je tegen beter weten in op een andere uitkomst. Maar die komt niet. 

En laten we ook de beste Brian Cox-cameo aller tijden niet vergeten.

2. FIGHT CLUB

Ongetwijfeld de populairste film uit Finchers carrière, en ook meteen de meest controversiële. Tussen de mensen die FIGHT CLUB als hun favoriete film noemen zitten vaak problematische figuren. Tyler Durden, de antiheld en terrorist gespeeld door Brad Pitt, heeft een heilige status bereikt onder antifeministen. Zijn monologen over mannelijkheid en consumentisme worden gezien als een faliekante afwijzing van een veel te softe en vrouwelijke maatschappij. Dat is uiteraard niet hoe de film bedoeld was, maar soms wordt goede satire gewoon over het hoofd gezien. Durden moet in het begin ook wel gelijk lijken te hebben, zodat het publiek kan begrijpen waarom de hoofdpersoon zich zo laat meeslepen in zijn wereld van anarchie en agressie. De manier waarop Fincher het geweld in beeld brengt is zeldzaam voor het actiegenre. Hard en realistisch, maar ook grandioos en met enige schoonheid. Daarnaast is het veruit de grappigste film op deze lijst.

1. SE7EN

Samen met SILENCE OF THE LAMBS zorgde SE7EN voor een stortvloed aan duistere psychologische thrillers in de jaren negentig. Natuurlijk lag het merendeel ver beneden het niveau van die twee films, maar er waren uitzonderingen. SE7EN diende als inspiratiebron voor Kiyoshi Kurosawa’s meesterwerk CURE, die overigens misschien wel een klein beetje beter is. Zelfs na jaren van parodieën, waardeloze rip-offs en irritante imitaties van ‘what’s in the box!’ komt SE7EN nog keihard aan. En niet alleen omdat de acteur die de moordenaar speelt in het echte leven ook monsterlijk bleek te zijn. Voor sommigen zal de nihilistische toon en overvloed aan dood en verderf puberaal overkomen, niettemin werkt het binnen de context. De anonieme stad waar het verhaal zich onttrekt is een hel op aarde, een smerig oord doordrenkt van bloed en regen, bevolkt door hypocrieten, zondaars en erger. De scènes waar Fincher voor horror gaat staan nog steeds als een huis, inclusief een legendarische jump scare. Maar wat SE7EN echt eng maakt is hoezeer de apathie tot je doordringt en in je botten gaat zitten. ‘People are perverts’ zei Fincher ooit in een interview. Wat wij maar weer bevestigen door deze film op nummer één te zetten.

© Jons Klaessens
8 november 2023

Fan van horror, sci-fi en cult?

Neem een abonnement!

Ons magazine bevat nóg meer en staat vol interviews, recensies en achtergronden.
Voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat!
Liever digitaal ontvangen? Dat kan ook!