IMAGINE 2012 | Vanavond te zien, tijdens The Night of Terror, de allereerste Cubaanse zombiefilm: JUAN DE LOS MUERTOS. Schokkend Nieuws had een interview met regisseur Alejandro Brugués.
Juan en Lázaro zijn de grootste lapzwansen van Havana. Gespecialiseerd in de kunst van het niksen en heel bekwaam in het drijven van louche handeltjes en het sjansen met bloedmooie buurvrouwen. Die dagelijkse sleur wordt doorbroken wanneer een akkefietje tussen buurtbewoners lijkt uit te lopen op een burgeropstand. Dat moeten wel door de Amerikanen opgestookte dissidenten zijn, luidt de officiële lezing van de Cubaanse staatstelevisie. Al gauw zwermen de zombies door Havana en drijft een armada van vlotten bepakt met vluchtelingen richting Miami. Juan en zijn vrienden laten zich echter niet gek maken door de wandelende doden en weten zowaar munt te slaan uit de situatie.
JUAN DE LOS MUERTOS is een hilarische zombiekomedie. Wanneer we Burgués aan de telefoon krijgen is hij in de Verenigde Staten voor het Miami International Film Festival. JUAN DE LOS MUERTOS reist talloze filmfestivals af. Hoe kan het ook anders? Wie is er, vijftig jaar na de Cubaanse revolutie, nou niet nieuwsgierig naar de opstand van de doden op het communistische eiland? Burgués, die de Cubaanse autoriteiten wel zover kreeg dat hij zijn zombies onder het portret van Che Guevara op het Plaza de la Revolución mocht laten strompelen, reageert terughoudend op politieke vragen maar is verder uiterst spraakzaam.
‘Ik wilde altijd al schrijven,’ vertelt hij. ‘Als kind had ik een hele levendige fantasie. Aanvankelijk kwam het niet in me op om iets met film te doen, maar op de een of andere manier leidde schrijven tot scenarioschrijven. Ik weet nog dat ik toen dacht: ‘Volgens mij is het niets eens zo moeilijk om te regisseren, dat kan ik ook’. Nou, ik had het mis.’
Je film lijkt zwaar geïnspireerd op SHAUN OF THE DEAD.
“SHAUN OF THE DEAD is een te gekke film die ik erg bewonder, maar eigenlijk was dat amper het geval. Ik breng een hommage aan enkele van mijn favoriete films en regisseurs, zoals Spielberg, Sergio Leone en Bruce Lee. Als we de film scène voor scène zouden doornemen, zou ik je precies kunnen vertellen waar ik het allemaal vandaan heb. En ik heb natuurlijk veel inspiratie gehaald uit het echte leven in Cuba.”
Is Juan gebaseerd op iemand die je kent, of is hij een typisch Cubaans stereotype?
“Juan is gebaseerd op mijn broer Juan. Ik zou hem geen stereotype willen noemen. Mijn broer is de grappigste man die ik ken. Hij is van een generatie die opgroeide toen de Sovjet-Unie zich nog over Cuba ontfermde, wat bepalend was voor hun wereldbeeld. Vervolgens stortte die wereld voor hun ogen in elkaar. Dat is ook wat er met Juan gebeurt als de zombies Havana overnemen.”
Juan en Lázaro lijken ook een donkere, zelfs wrede kant te hebben. Ze voeren bijvoorbeeld een oude man aan de zombies zodat ze zijn rolstoel kunnen gebruiken voor het vervoer van dozen met drank. Heb je ze bewust zo’n ambivalent karakter gegeven?
“Juan en Lázaro zijn wat mij betreft helemaal niet donker en wreed. Het zijn gewoon fuck-ups die eigenlijk best aardig zijn. Het enige is dat de dingen meestal niet zo lopen zoals ze willen.”
Het publiek zou JUAN DE LOS MUERTOS kunnen opvatten als een politieke of culturele satire. Wat wil jij vertellen met deze film?
“Mijn intentie was om een toffe zombiefilm te maken die tegelijkertijd sociaal commentaar geeft. Ik wilde vertellen over de Cubanen, over hoe we zijn, hoe we reageren op de problemen waarmee we geconfronteerd worden en de beslissingen die we daardoor nemen. Een gekke zombiefilm en tegelijkertijd trouw blijven aan de realiteit die ik om me heen zie; het was lastig om daar een balans in te vinden.”
Hoe zijn de omstandigheden in Cuba voor filmmakers als jij?
‘Mijn generatie voelt zich niet echt verbonden met elkaar. We hebben niet het idee dat we een groep zijn. We proberen gewoon films te maken. Het enige obstakel is het vinden van geld, dus ik vermoed dat de situatie hier min of meer hetzelfde is als waar dan ook.’
En filmen op locatie in Cuba? Een kwestie van vroeg in de ochtend je scènes schieten of mocht je daadwerkelijk straten afzetten?
‘Allebei. We wilden geen problemen veroorzaken. We hebben enkele van de grootste en drukste straten in Havana afgesloten voor de opnames, maar we probeerden er altijd zo snel mogelijk in en uit te gaan.’
Heeft JUAN DE LOS MUERTOS nieuwe deuren geopend voor je? En misschien ook voor andere Cubaanse filmmakers?
“Hopelijk wel. De film gaat in mei in roulatie in Cuba.”
(Dit is een iets ingekorte versie van het interview met Alejandro Brugués in Schokkend Nieuws #95.)
JUAN DE LOS MUERTOS
