Een favoriet onderdeel van het IFFR is de Rotterdämmerung, het randprogramma voor genrefilms. Dit jaar de opvallendste titel: THE LONG WALK, een drama uit Laos over een seriemoordenaar die spoken ziet en door de tijd kan reizen. Wij spraken met regisseuse Mattie Do, die zo’n beetje in haar eentje een hele filmindustrie in Laos uit de grond heeft gestampt.
Mattie Do is geboren in de Verenigde Staten uit Laotiaanse ouders en had een carrière als balletlerares. Toen ze met haar man emigreerde naar Laos om dichter bij familie te gaan wonen, probeerde hij plaatselijk werk te vinden als scriptschrijver. Daar kreeg hij het advies om zijn vrouw te laten regisseren, want: ‘Ballet-mensen kunnen alles en ze heeft ervaring met acteurs, make-up, choreografie, toneel en belichting.’
Nu, tien jaar later, heeft Do drie films gemaakt. Ze is de eerste vrouwelijke regisseur in Laos en haar films zijn succesvol. DEAREST SISTER werd door Laos voorgedragen voor de Oscar voor beste niet-Engelstalige film. THE LONG WALK had de wereldpremière op het filmfestival van Venetië.
THE LONG WALK is een ongewone mengeling van genres. Hoe kwam dat tot stand?
Mattie Do: ‘Ik weet eerlijk gezegd niet wat een gewone mengeling van genres is. Ik heb niet echt een film-achtergrond en ken niet alle klassiekers, dus ik ging gewoon iets doen wat me leuk leek. Godzijdank werkte het! (lacht) Het begon ook een beetje als een grap. Er is een bepaald verwachtingspatroon voor films uit Zuid-Oost Azië. Je weet wel, armoe, arty-farty, geen-idee-wat-er-gebeurt-maar-ik-moet-het-mooi-vinden-anders-lijk-ik-dom … dát soort films. Ik haat dat. Ik bedoel, fijn voor je als je dat mooi vindt, maar zeker als Aziatische kan ik het niet waarderen. Ik vraag me soms ook af of die films niet speciaal voor westerse filmprogrammeurs gemaakt worden. Bij DEAREST SISTER kreeg ik op een festival zelfs te horen: “Waarom heeft u er zo’n vulgaire genrefilm van gemaakt? Waarom niet een authentieke film over het plattelandsleven?”
Ik wist niet wat ik hoorde. Ik bedoel, hallo! Ik woon al tien jaar in Laos en ook al zijn er mensen hier die nog in de jungle wonen, dat is voor de meerderheid zeker niet het geval. Dus toen mijn man en ik het script voor een nieuwe film gingen schrijven, dachten we: laat ze naar de pomp lopen. We geven ze precies wat ze willen: een drama over arme mensen op het platteland. Maar omdat ik weiger iets te maken dat niet genre is, is mijn arme junglebewoner een seriemoordenaar. Mijn man, Christopher Larsen, zei toen: “En hij kan tijdreizen!” We wisten meteen: dat doen we!
Authenticiteit is ook een raar iets. Ik ben een Lao, woon in Laos, het gaat over mensen in Laos, met Laotiaanse acteurs die Laotiaanse dingen doen, in het Lao en het verhaal draait om Laotiaanse religie, cultuur en samenleving. Hoeveel authentieker moeten we het dan nog maken? (lacht) Maar mijn films hebben wel dat arthousegevoel, dus je krijgt dat trage en bedachtzame tempo, al hebben we geprobeerd wat commentaar erin te doen over dat pretentieuze. Wat er echter gebeurde tijdens het schrijven is dat mijn hond Mango ziek werd en stierf. We moesten hem laten inslapen. Dat bracht herinneringen bij me terug van toen mijn moeder doodging. Ik was toen 25. Zij had kanker maar weigerde zich te laten behandelen. Dit liet me de dood zien vanuit twee verschillende gezichtspunten: aan de ene kant mijn hond die geen keuze had, aan de andere kant mijn moeder die zei: “We gaan dit niet doen en niet langer lijden dan nodig is. Ik zit in de eindfase, mijn kwaliteit-van-leven is al waardeloos, dus waarom zou ik het onnodig verlengen?” Ze is thuis overleden, omringd door vrienden en familie, ook ooms en tantes die van ver moesten komen. Veel hiervan is terechtgekomen in het script van THE LONG WALK. Het is nu een donkere, zwaardere film geworden, met weinig vergeving. Als filmmaker ben ik soms best bot en cynisch.’
Verder lezen? Het volledige interview verschijnt in Schokkend Nieuws #143, vanaf 6 april in de winkel of op je deurmat.
Copyright: Ard Vijn. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 20 februari 2020.
