De nieuwe sciencefictionfilm VESPER heeft de afgelopen week haar Nederlandse première gehad tijdens het Imagine Film Festival. De film draait om de dertienjarige Vesper die samen met haar verlamde vader probeert te overleven na de ineenstorting van het ecosysteem op aarde. We spraken de regisseurs Kristina Buozyte en Bruno Samper tijdens het festival.
Ik wil beginnen met de mise-en-scène. De kostuums van de pelgrims en de soldaten van het citadel zijn heel uniek, en al de verzonnen flora is zo mooi. Hoe hebben jullie deze wereld neergezet?
Kristina Buozyte: Wij schrijven onze scripts sowieso vanuit een visueel en praktisch oogpunt. Niet alleen is dat handig als je later je storyboards gaat tekenen, maar als je alleen kleine Europese budgetten kunt gebruiken moet je niet al te creatief zijn, het moet ook gefinancierd kunnen worden. Het duurde een paar jaar om een soort visuele bijbel te creëren, alles wat je op het doek ziet komt voort uit een groot referentiekader. Dus toen we voor het eerst met de decor- en kostuumontwerpers rond de tafel gingen zitten stond er al heel veel op papier.
Bruno Samper: Het werd een soort bio-punk, of bio-fantasie. We hebben meer dan tien jaar aan deze film zitten sleutelen, dus we wilden iets unieks laten zien. We wilden iets op film zetten dat we zelf graag zouden zien als een publiek. We zijn zelf natuurlijk ook filmliefhebbers.
Wat waren jullie inspiratiebronnen voor VESPER? Ik las dat jullie naast films en kunstwerken ook enorm zijn geïnspireerd door de wetenschap.
Bruno: In de jaren tachtig waren er een natuurdocumentaireserie op televisie, THE ADVENTURES OF THE PLANT, die het verhaal van verschillende planten vertelde en hoe deze samenwerken, communiceren of concurreren. Er was bijvoorbeeld een aflevering over deze paddenstoel die samenwerkt met mieren. Mieren brengen dode bladeren onder de paddenstoel, die een spoor afstoot dat de bladeren afbreekt en het gemakkelijker maakt voor de mieren om ze op te eten. Die documentaires waren een belangrijke inspiratiebron. Natuurlijk ook meer fictieve bronnen, zoals het werk van Moebius of René Laloux en zijn film FANTASTIC PLANET. Toevallig zijn we nu hier, want er is ook een esthetische link met Nederland. De voornaamste inspiratie voor de belichting was de stijl van de Nederlandse meesters zoals Vermeer en Rembrandt.
Kristina: Je kunt als criticus allerlei referenties eruit halen omdat we overal en nergens wat hebben opgepikt. Elem Klimov, die COME AND SEE heeft gemaakt, zat er zeker in.
Bruno: Het vroege werk van Terry Gilliam zoals BARON MUNCHAUSEN en 12 MONKEYS, of Ridley Scott met ALIEN en BLADE RUNNER.
Kristina: De film moest ook heel tastbaar zijn. Dit is geen steriele toekomst, het is een organische, zelfs vieze toekomst. Dat moest absoluut aanwezig zijn. Daarom is de film niet opgenomen met gebruik van een green screen, er zit wel wat CGI in, maar het gros van de wereld is echt daar. Als je veel CGI gebruikt verlies je al snel dat tastbare. Dan heb je nooit een zekere synesthesie, wanneer een zintuig de andere zintuigen prikkelt. Dat wilden wij wel bereiken, dat je voelt wat je ziet.
Nu we het hebben over CGI en praktische effecten, het onderscheid tussen die twee is nooit te zien.
Kristina: Dankjewel, haha. Dat was de bedoeling, dus het is fijn om te horen dat dat gelukt is.
Bruno: Het is natuurlijk allemaal een truc. Voor de ronde drone die wordt bestuurd door Vespers vader hadden we verschillende echte drones laten maken die ook echt konden vliegen. In bepaalde shots moest de drone dingen doen die moeilijk realiseerbaar bleken, en dan ga je over naar CGI. Maar dat probeerden we zo min mogelijk te doen, want zodra je alles met CGI doet wordt alles mogelijk, en geloof je nergens meer in.
Het is een vrij mistroostige film. Hebben jullie een sombere blik op de toekomst?
Bruno: Nou… het is een film over hoop. Laten we zeggen dat alles naar de knoppen gaat, de wereld gaat dood. Dan stel je de vraag, waarom blijf je leven, waar vecht je nog voor? Vesper is in die zin een symbool voor alle menselijke waarden die verdienen te overleven. Zij werkt samen met anderen en ziet de schoonheid van de wereld. Ze begint de film in de modder, en eindigt de film in de lucht.
Kristina: Het is in zekere zin een film voor mensen die nog steeds een kind van binnen zijn. Dit is een film die niet bedoeld is voor het brein maar voor het hart. Hij is misschien te oprecht en te naïef, maar zo zijn mensen. Er zijn veel mensen die muren van ironie en sarcasme opwerpen om zichzelf te beschermen, maar VESPER doet dat juist niet. Wij probeerden die muren te overstijgen.
Ten slot nog een kleine vraag. Richard Brake speelt Vespers verlamde vader. Toevallig zit hij momenteel ook in een andere film die nu draait. Hebben jullie BARBARIAN al gezien?
Bruno: Ja, twee dagen geleden, heel erg leuk.
Kristina: Alleen was hij wat sympathieker in VESPER.
